Narew (gmina)

Narew – gmina wiejska w południowo-wschodniej części województwa podlaskiego, w powiecie hajnowskim.

Narew

gmina wiejska
Herb Flaga
Państwo	Polska
Województwo	podlaskie
Powiat	hajnowski
TERC	2005082
Wójt	Aneta Leonowicz
Powierzchnia	241,79 km²
Populacja (30.06.2016) • liczba ludności	3613[1]
• gęstość	15,0 os./km²
Nr kierunkowy	85
Kod pocztowy	17-210
Tablice rejestracyjne	BHA
Adres urzędu: ul. Mickiewicza 101 17-210 Narew
Szczegółowy podział administracyjny
Liczba sołectw 37[2][3] Liczba miejscowości 43[3]
Położenie na mapie województwa podlaskiego Narew
Położenie na mapie Polski Narew
52°55′N 23°31′E
Strona internetowa
Biuletyn Informacji Publicznej

Głównym ośrodkiem oraz siedzibą władz gminy jest Narew. Według danych z 31 grudnia 2019 roku^[4] gminę zamieszkiwały 3454 osoby.

Gmina Narew jest jedną z największych obszarowo gmin województwa podlaskiego. Na jej terenie istnieje 37 sołectw obejmujących 48 miejscowości. W gminie zarejestrowanych jest około 100 podmiotów gospodarczych^[5].

Położenie

Gmina graniczy od północy z gminą Michałowo, od wschodu z gminą Narewka, od zachodu z gminami Zabłudów i Bielsk Podlaski, zaś od południa z gminami Czyże i Hajnówka.

Gmina Narew leży na szlaku drogi krajowej Białystok – Białowieża, w obrębie Puszczy Białowieskiej.

W latach 1975–1998 gmina położona była w województwie białostockim.

Struktura powierzchni

Droga między Narwią a Gorędami na Podlaskim Szlaku Bocianim

Według danych z roku 2002^[6] gmina Narew ma obszar 241,79 km², w tym:

• użytki rolne: 25%
• użytki leśne: 65%

Gmina stanowi 14,89% powierzchni powiatu.

Swoim obszarem gmina obejmuje północno-zachodnią część Puszczy Białowieskiej, z której obficie spływające wody zasilają rzekę Narew, tworząc dalej na odcinku 30 km naturalną dolinę rzeczną przecinającą obszar administracyjny gminy po przekątnej. Przez terytorium gminy przebiega Podlaski Szlak Bociani, przechodząc m.in. przez miejscowości: Odrynki, gminną Narew, Trześciankę i Puchły^[7].

Rolnictwo

Pastwisko w Gorędach

Według danych Powszechnego Spisu Rolnego w 2002 roku na terenie gminy funkcjonowało 1599 gospodarstw rolnych o łącznej powierzchni 15217 ha, w tym użytki rolne stanowiły 86,5% powierzchni. Rolnicy w wieku 65 lat i więcej stanowili 43% ogółu rolników, a osoby poniżej 30 roku życia 4%^[8].

Wśród użytków rolnych:

• grunty orne stanowiły 7721 ha
• pastwiska 1793 ha
• lasy i grunty leśne 1497 ha
• sady 13 ha^[8]

Demografia

Dane z 30 czerwca 2004^[9]:

Opis	Ogółem		Kobiety		Mężczyźni
jednostka	osób	%	osób	%	osób	%
populacja	4299	100	2193	51	2106	49
gęstość zaludnienia (mieszk./km²)	12,7		6,5		6,2

• Piramida wieku mieszkańców gminy Narew w 2014 roku^[1].

Skład narodowościowy

Według Pierwszego Powszechnego Spisu Ludności z 1921 roku gmina liczyła 40 miejscowości i zamieszkiwało ją 5707 osób, z czego większość w liczbie 4405 osób zadeklarowała narodowość białoruską (co stanowiło ponad 77% wszystkich mieszkańców gminy). Pozostali podali następujące narodowości: polską (1277 osób; 22% ogółu mieszkańców); żydowską (19 osób) i rosyjską (6 osób).

Zgodnie z wynikami Narodowego Spisu Powszechnego z 2002 roku Narew była jedną z pięciu gmin, w których osoby narodowości polskiej stanowiły mniej niż połowę mieszkańców. Narodowość polską zadeklarowało wówczas 49,65% mieszkańców. Narodowość białoruską podało w tym samym czasie 49,23% ludności gminy^[10].

Religia

Zgodnie z wynikami spisu powszechnego z 1921 r. większość mieszkańców gminy stanowili prawosławni w liczbie 4832 osób, co dawało 85% wszystkich mieszkańców. Pozostali mieszkańcy gminy zgłosili kolejno: wyznanie rzymskokatolickie (208 osób; 14% mieszkańców), wyznanie mojżeszowe (36 osób; ok. 1% mieszkańców), wyznanie adwentystyczne (7 osób) oraz wyznanie ewangelickie (3 osoby)^[11]

Do dziś większość mieszkańców gminy wyznaje prawosławie. Na jej terenie funkcjonuje jedyny w Polsce prawosławny skit (w Odrynkach) oraz 5 parafii prawosławnych:

• Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Narwi,
• św. Łukasza Ewangelisty w Tyniewiczach Dużych,
• Opieki Matki Bożej w Puchłach,
• św. Apostoła Jakuba w Łosince,
• św. Michała Archanioła w Trześciance.

739 mieszkańców gminy to wyznawcy katolicyzmu, którzy przynależą do parafii pw. Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Stanisława Biskupa i Męczennika^[12].

W okresie dwudziestolecia międzywojenngo na terenie gminy pojawili się adwentyści, których działalność zdobyła szerokie uznanie szczególnie wśród wiejskiej ludności białoruskiej, m.in. ze względu na wykorzystywanie języka białoruskiego w nabożeństwach^[13][14]. Do dziś gminę zamieszkuje ich niewielka wspólnota. W Iwankach działa dom modlitwy Kościoła Adwentystów Dnia Siódmego. Podobny zbór działał także w Socach. Prócz nich gminę zamieszkują członkowie Kościoła Chrześcijan Baptystów i związku wyznaniowego Świadków Jehowy^[15].

Sołectwa

Ancuty, Białki, Chrabostówka, Doratynka, Gorędy, Gorodczyno, Gorodzisko, Gradoczno, Istok, Iwanki, Janowo, Kotłówka, Koweła, Koźliki, Krzywiec, Kutowa, Lachy, Łopuchówka, Łosinka, Makówka, Narew – Gnilica, Narew – Osiedle, Narew – Piaski, Nowiny, Odrynki, Ogrodniki, Przybudki, Puchły, Radźki, Rybaki, Saki, Soce, Trześcianka, Tyniewicze Duże, Tyniewicze Małe, Waniewo, Waśki^[2]

Wsie bez statusu sołectwa: Bruszkowszczyzna, Cimochy, Cisy, Hajdukowszczyzna, Kaczały i Podborowisko.

Przypisy

1. Gmina Narew w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-16], liczba ludności na podstawie danych GUS.
2. BIP gminy, sołectwa
3. Urząd Statystyczny w Białymstoku
4. Gmina Narew (podlaskie) » mapy, GUS, nieruchomości, noclegi, szkoły, regon, kody pocztowe, bezrobocie, wynagrodzenie, zarobki, tabele, edukacja, demografia, przedszkola, statystyki [online], Polska w liczbach [dostęp 2021-01-26] (pol.).
5. O naszej gminie... (Z oficjalnej strony internetowej gminy Narew). [dostęp 2013-01-05].
6. Portal Regionalny i Samorządowy REGIOset. regioset.pl. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
7. Podlaski Szlak Bociani. Wrota Podlasia. [dostęp 2009-07-31]. [zarchiwizowane z tego adresu (21 października 2012)].
8. Rolnictwo. Gmina Narew. [dostęp 2009-08-02].
9. Baza demograficzna – Tablice predefiniowane – Wyniki badań bieżących; Stan i struktura ludności; Ludność według płci i miast. GUS. [dostęp 2010-09-14]. (pol.).
10. Wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań 2002 w zakresie deklarowanej narodowości oraz języka używanego w domu. Deklaracje narodowościowe w gminach w 2002 r.. [dostęp 2013-01-05].
11. Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej: opracowany na podstawie wyników pierwszego powszechnego spisu ludności z dn. 30 września 1921 r. i innych źródeł urzędowych.. T. 5: Województwo białostockie. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 1924, s. 23 (32).
12. NAREW – Parafia Wniebowzięcia NMP i św. Stanisława Biskupa i Męczennika | Diecezja Drohiczyńska [online], drohiczynska.pl [dostęp 2016-09-09] [zarchiwizowane z adresu 2016-08-31].
13. Bogusław Kot. Z pożółkłych kart przeszłości(9). „Wiadomości Polonii Adwentystycznej”, Nr 4/2008 r. Northgate, Australia.brak numeru strony
14. Romuald Wawrzonek. Pr Romuald Wawrzonek – PL cz.1. „Wiadomości Polonii Adwentystycznej”, 30.10.2011r. Northgate, Australia.brak numeru strony
15. Wielokulturowość [online], portals.narew.gmina.pl.