Remove ads
Gmach Zakładu Ubezpieczeń Społecznych w Poznaniu – awangardowy, modernistyczny biurowiec w Poznaniu, zbudowany w 1931 według projektu Mariana Andrzejewskiego.
 nr rej. 308 z 10.04.1987[1] | |
 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość |
Poznań |
| Adres |
ul. J. H. Dąbrowskiego 12/16 |
| Styl architektoniczny | |
| Architekt | |
| Ukończenie budowy |
1931 |
Położenie na mapie Poznania  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
 52°24′39,56″N 16°54′39,42″E | |
Obiekt znajduje się przy ul. J. H. Dąbrowskiego 12/16 (narożnik ul. A. Mickiewicza) i został od razu zbudowany dla Zakładu Ubezpieczeń Pracowników Umysłowych. W 1931 w gmachu mieścił się także Bank Rolny (związany z położoną po drugiej stronie ulicy siedzibą Izby Rolniczej) oraz handel i inne biura.
Całość założenia zakładała podział na centralną, 7-kondygnacyjną część urzędową od strony narożnika ulic oraz niższe skrzydła z mieszkaniami pracowniczymi po bokach. Wewnątrz założenia umieszczono podwórze-ogród z małą architekturą rekreacyjną. O charakterze budynku decyduje niecodzienne, bardzo awangardowe rozwiązanie elewacji – ujednoliconej i akcentowanej rytmem monumentalnych lizen. W momencie oddania do użytku był to jeden z najnowocześniejszych biurowców w mieście (potem, w 1937, oddano do użytku równie zaawansowany Budynek Oddziału 1 PKO BP w Poznaniu). Gmach łączył w sobie dwie tendencje:
- nowoczesną – poprzez nawiązanie do architektury biurowców lat 20. i początku 30. XX w., realizowanych w USA i Niemczech,
- tradycyjną – lizeny kończyły się rytmem krenelażu, przywodzącym na myśl średniowieczne zamki.
Nałożenie tych dwóch tendencji mogło powodować u widza (klienta) wrażenie zarówno solidności, jak i nowoczesnego podejścia do zarządzania majątkiem.
Kolejne ciekawe elementy wystroju zawierały wnętrza, w których umieszczono stiukowe ornamenty, związane z tradycją polskiego art déco.
W latach powojennych w budynku działała pracownia architektoniczna Stanisława Pogórskiego, w której zatrudnieni byli lub, z którą współpracowali m.in. Jan Wellenger, Aleksander Lendzion, Lech Sternal, Bogdan Cybulski, Stefan Słoński, Tadeusz Płończak, Leonard Tomaszewski, Roman Pękalski, Jerzy Tuszowski, Sylwester Pajzderski i Roger Sławski. Powstały tu m.in. projekty Wieżowca Miastoprojektu (pierwotnie część niezrealizowanej koncepcji Urzędu Wojewódzkiego), gmachu Urzędu Skarbowego przy ul. Libelta, rozbudowy Biblioteki Uniwersyteckiej, a także budynków mieszkalnych na ul. Rolnej, Kościuszki i Stalingradzkiej[2].
Remove ads
Obiekt odegrał ważną rolę w czasie walk ulicznych podczas poznańskiego czerwca w 1956. Na dachu budynku znajdowała się stacja zagłuszająca radiostacje zachodnie. 28 czerwca demonstranci z ulic Dąbrowskiego i Kochanowskiego wdarli się na dach i zrzucili te urządzenia na bruk. Miało to ważny symboliczny wymiar dla walczących[3].
W pobliżu:
- Zespół rezydencji na Jeżycach w Poznaniu,
- kamienica przy ul. Dąbrowskiego 8,
- Szpital im. Franciszka Raszei w Poznaniu,
- Dom Tramwajarza w Poznaniu,
- Rynek Jeżycki,
oraz:
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
Remove ads