Gładzica

Gładzica^[3] (Pleuronectes platessa) – gatunek morskiej ryby flądrokształtnej z rodziny flądrowatych (Pleuronectidae).

Gładzica

Pleuronectes platessa[1]
Linnaeus, 1758
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	promieniopłetwe
Rząd	flądrokształtne
Rodzina	flądrowate
Rodzaj	Pleuronectes
Gatunek	gładzica
Synonimy
Platessa latus Cuvier, 1829 Platessa platessa (Linnaeus, 1758) Platessa vulgaris Cloquet, 1826 Pleuronectes borealis Faber, 1828 Pleuronectes latus Cuvier, 1829 Pleuronectes platessus Linnaeus, 1758
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]
najmniejszej troski

Występowanie

Europejskie wybrzeża Oceanu Atlantyckiego, Morze Śródziemne, Bałtyckie i Białe, na głębokościach do 200 m. W Bałtyku występuje jej podgatunek P. p. baltica Nilsson, 1855 – gładzica bałtycka^[4]. Przebywa w wodzie od 2°C do 15°C.

Charakterystyka

Skóra gładka, pokryta drobnymi łuskami. Za oczami kostne zgrubienie (grzebień zaoczny). Zęby przystosowane do rozgniatania muszli mięczaków. Prawa (górna) strona ciała brązowa lub oliwkowobrązowa z nierównomiernie rozłożonymi jaskrawoczerwonymi lub pomarańczowymi cętkami. Lewa (spodnia) strona – biała.

Osiąga przeciętnie 50–60 cm, maksymalnie do 1 m długości i 7 kg masy ciała. Żyje przy dnie morskim, aktywna po zmierzchu, w dzień zagrzebana w piaszczystym podłożu. Żywi się głównie mięczakami i wieloszczetami.

Znaczenie gospodarcze

Ceniona w rybołówstwie i wędkarstwie z powodu smacznego mięsa.^[5] Spotykana w akwariach publicznych.

Wartość odżywcza Gładzica świeża (100 g)

Wartość energetyczna 361 kJ (86 kcal) Białka 17,1 g szczegółowe informacje RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 37% 37% 37% 37% M 31% 31% 31% 31% Węglowodany 0,0 g Tłuszcze 1,9 g szczegółowe informacje Kwasy tł. nasycone 0,31 g Kwasy tł. nienasycone Jednonienasycone 0,31 g Wielonienasycone 0,64 g omega-3 0,54 g α-Linolenowy (ALA) 0,00 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% M 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% omega-6 0,1 g Linolowy (LA) 0,01 g AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% M 0,1% 0,1% 0,1% 0,1% Woda 79,7 g szczegółowe informacje AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,0% 3,0% 3,0% 3,0% M 2,2% 2,2% 2,2% 2,2%

Witaminy Witamina C 1,0 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,3% 1,3% 1,3% 1,3% M 1,1% 1,1% 1,1% 1,1% Tiamina (B1) 0,21 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 19% 19% 19% 19% M 18% 18% 18% 18% Ryboflawina (B2) 0,22 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 20% 20% 20% 20% M 17% 17% 17% 17% Niacyna (B3) 4,0 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 29% 29% 29% 29% M 25% 25% 25% 25% Witamina B6 0,22 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 17% 17% 15% 15% M 17% 17% 13% 13% Foliany 0,011 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,8% 2,8% 2,8% 2,8% M 2,8% 2,8% 2,8% 2,8% Kobalamina (B12) 0,0015 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 63% 63% 63% 63% M 63% 63% 63% 63% Witamina A 0,006 mg RAE RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 0,9% 0,9% 0,9% 0,9% M 0,7% 0,7% 0,7% 0,7% Witamina D 0,0008 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,3% 5,3% 5,3% 4,0% M 5,3% 5,3% 5,3% 4,0% Witamina E 0,36 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 2,4% 2,4% 2,4% 2,4% M 2,4% 2,4% 2,4% 2,4% Makroelementy Fosfor 198 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 28% 28% 28% 28% M 28% 28% 28% 28% Wapń 61 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,1% 6,1% 5,1% 5,1% M 6,1% 6,1% 6,1% 5,1% Magnez 22 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 7,1% 6,9% 6,9% 6,9% M 5,5% 5,2% 5,2% 5,2% Potas 311 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,6% 6,6% 6,6% 6,6% M 6,6% 6,6% 6,6% 6,6% Sód 104 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,9% 6,9% 8,0% 8,7% M 6,9% 6,9% 8,0% 8,7% Mikroelementy Jod 0,052 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 35% 35% 35% 35% M 35% 35% 35% 35% Żelazo 0,6 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 3,3% 3,3% 7,5% 7,5% M 7,5% 7,5% 7,5% 7,5% Miedź 0,05 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 5,6% 5,6% 5,6% 5,6% M 5,6% 5,6% 5,6% 5,6% Cynk 0,5 mg RDA 19–30 31–50 51–70 70+ K 6,3% 6,3% 6,3% 6,3% M 4,5% 4,5% 4,5% 4,5% Mangan 0,03 mg AI 19–30 31–50 51–70 70+ K 1,7% 1,7% 1,7% 1,7% M 1,3% 1,3% 1,3% 1,3%

Dane liczbowe na podstawie: [6] Wartości RDA i AI wyznaczone na podstawie danych Institute of Health[7]

Zobacz też

• Ryby Polski

Przypisy

1. Pleuronectes platessa, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
2. Pleuronectes platessa, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
3. G. Nikolski: Ichtiologia szczegółowa. Tłum. Franciszek Staff. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1970. Brak numerów stron w książce
4. Fritz Terofal, Claus Militz: Ryby morskie. Leksykon przyrodniczy. Przekład i adaptacja: Henryk Garbarczyk i Eligiusz Nowakowski. Warszawa: Świat Książki, 1996. ISBN 83-7129-306-2. Brak numerów stron w książce
5. BohdanB. Dragonik BohdanB., Najwyższy czas na decyzje aby stornię południowego Bałtyku nie spotkał los dorsza. ZbigniewZ. Karnicki (red.), „Wiadomości Rybackie”, 151 (5-6), Gdynia: Morski Instytut Rybacki, 2006, s. 14, ISSN 1428-0043.
6. Hanna Kunachowicz; Beata Przygoda; Irena Nadolna; Krystyna Iwanow: Tabele składu i wartości odżywczej żywności. Wyd. II zmienione. Warszawa: Wydawnictwo Lekarskie PZWL, 2017, s. 251. ISBN 978-83-200-5311-1.
7. Dietary Reference Intakes Tables and Application. Institute of Health. The National Academies of Sciences, Engineering, and Medicine. (ang.). Brak numerów stron w książce

Linki zewnętrzne

• Opis w Fishbase (ang.)

Kontrola autorytatywna (takson):

• LCCN: sh85102600
• J9U: 987007550797305171

Encyklopedie internetowe:

• Britannica: animal/plaice
• SNL: rødspette
• DSDE: rødspætte

Identyfikatory zewnętrzne:

• GBIF: 7700106
• identyfikator iNaturalist: 47523
• ITIS: 172902
• NCBI: 8262
• CoL: 4KBX3