François Cevert

Albert François Cevert Goldenberg (ur. 25 lutego 1944 w Paryżu, zm. 6 października 1973 w Watkins Glen) – francuski kierowca Formuły 1.

François Cevert

François Cevert w 1973
Imię i nazwisko	Albert François Cevert Goldenberg
Państwo	Francja
Data i miejsce urodzenia	25 lutego 1944 Paryż
Data i miejsce śmierci	6 października 1973 Tor Watkins Glen International, Watkins Glen
Sukcesy
1968: Francuska Formuła 3 1971: Formuła 1 1972: 24h Le Mans

Wczesna kariera

Po wygraniu francuskich Mistrzostw F3 w 1968 roku, w 1969 Cevert dołączył do zespołu Tecno w Formule 2. Wywalczył trzecią pozycję w Grand Prix Niemiec (w latach 60. na Nürburgringu ścigali się razem kierowcy F1 i F2). Kiedy w tym samym roku na torze Palace Crystal uległ tylko najszybszemu Jackie Stewartowi, zauważył go Ken Tyrrell i postanowił zatrudnić młodego Francuza.

Formuła 1

W 1970 roku, kiedy Johnny Servoz-Gavin nieoczekiwanie odszedł z teamu Tyrrell po zaledwie trzech wyścigach, Cevert zajął jego miejsce. Po udanym debiucie w Grand Prix Holandii na Zandvoort za kierownicą March 701 młody utalentowany kierowca był numerem 2, jeżdżąc u boku broniącego tytułu Stewarta. Debiutant został ogłoszony następcą trzykrotnego mistrza świata, a zarazem stał się jego podopiecznym. W barwach Tyrrell Racing Organisation wystartował w 9 wyścigach, z czego 3 nie ukończył z powodu awarii. Zwykle dojeżdżał w pierwszej dziesiątce i raz na punktowanej pozycji kończąc mistrzostwa z dorobkiem 1 punktu.

Rozwój kariery

Rok 1971 to kolejne starty w barwach Elf Team Tyrrell, który zbudował nowy bolid. Debiut w nowym bolidzie nie był wyjątkowo udany. Pierwszy wyścig 1971 roku (Grand Prix RPA) poszedł nie po jego myśli, ponieważ Cevert rozbił się. W Hiszpanii był 7., potem znowu dwa razy nie przekroczył linii mety. Dopiero we Francji pokazał swoje umiejętności i wyjątkowość bolidu dojeżdżając tuż za Stewartem ze stratą 28,12. Wynik z Francji powtórzył w Niemczech znów dojeżdżając za liderem zespołu. W końcu na ostatnim Grand Prix Stanów Zjednoczonych na Watkins Glen odniósł swoje pierwsze zwycięstwo w karierze. Wystartował z 5. pozycji i pomimo problemów z oponami, które nękały także Stewarta, na 14. okrążeniu wyprzedził mistrza. Na 43. okrążeniu Jacky Ickx ustanowił najszybsze okrążenie zmniejszając stratę do 2,2 sek. i wtedy w jego Ferrari na skutek awarii skrzyni biegów nastąpił wyciek oleju. Ickx, nie zdając sobie z tego sprawy, rozlewał olej po całym torze. To właśnie na plamie oleju wpadł w poślizg McLaren Denny’ego Hulme'a, po czym uderzył w barierę i uszkodził zawieszenie. Cevert przeszedł jak burza, wysunął się na prowadzenie i już nie oddał swojej pozycji. Cevert został drugim francuskim zwycięzcą Grand Prix. Na koniec mistrzostw stanął na najniższym stopniu podium z dorobkiem 26 punktów.

Kryzys

W roku 1972 wielkie oczekiwania Stewarta i Tyrrella nie zostały spełnione. Teraz Emerson Fittipaldi był ulubieńcem mediów i to on doprowadził Lotusa do mistrzostwa konstruktorów. Cevert tylko trzy razy dojechał na punktowanej pozycji. Jadąc zeszłorocznym Tyrrellem 002 był drugi w Belgii. Po debiucie Tyrrella 006 nie ukończył Grand Prix Kanady z powodu awarii skrzyni biegów. Za to Grand Prix Stanów Zjednoczonych wywalczył drugie miejsce. Cevert był rozczarowany sezonem, tym bardziej, że w 24 godzinnym Le Mans, kierując Matra – Simca 670 z Howdenem Ganleyem z Nowej Zelandii został sklasyfikowany na drugiej pozycji.

Śmierć

W 1973 roku Tyrrell był topowym zespołem. Nowy bolid był wyśmienity. Cevert był posłusznym kolegą z zespołu. Wykonywał polecenia szefa zespołu i ustępował miejsca wielkiej gwieździe Formuły 1, Stewartowi. Jednak wszystko było robione pod Stewarta, bo to on był numerem jeden. Widząc, że nadejdzie moment, gdy uczeń pokona mistrza, Szkot planował potajemnie zakończenie kariery po ostatnim w sezonie Grand Prix Stanów Zjednoczonych.

Podczas sobotniej sesji kwalifikacyjnej Cevert walczył z Ronnie Petersonem o pole position. W szybkiej szykanie w sekcji „The Esses” (kombinacja szybkich łuków pod górę), Cevert wszedł nieostrożnie w zakręt i bolid wybiło na krawężniku. Niebieski Tyrrell wyleciał na zewnętrzną stronę toru, po czym uderzył w barierę. „To było nieprawdopodobne” – jak opisał całe zdarzenie Niki Lauda w swojej książce „Art and Science Grand Prix Driving”. W momencie uderzenia bariera odgięła się i bolid wystrzelił na wewnętrzną stronę, po czym uderzył w następną barierę pod kątem 90°. Pojazd przewrócił się i wylądował kołami do góry na barierze. Siła uderzenia była tak duża, że barierę wyrwało z mocowaniem z ziemi. Kierowca poniósł śmierć na miejscu, w wyniku odniesionych obrażeń.

Jackie Stewart był jednym z pierwszych na miejscu tragedii i później powiedział: „Zostawili go, bo wyraźnie było widać, że jest martwy”. Gdy wznowiono sesję treningową, Stewart pojechał sprawdzić, co mogło być przyczyną wypadku przyjaciela z teamu. Przeprowadził prywatne śledztwo i doszedł do następujących wniosków: on sam zamierzał przejechać kompleks Bridge na piątym biegu. Wtedy na wyjściu z zakrętu silnik byłby na niskich obrotach. Cevert wszedł w Bridge na czwartym biegu na maksymalnych obrotach silnika, co miało mu pozwolić na przyspieszenie w miejscu połączenia zakrętów. Stewart zauważył, że Tyrrell zawsze zachowywał się nerwowo w tej sekcji toru Watkins Glen z powodu krótkiego rozstawu osi w bolidzie. Wiedział, że przejechanie tej sekcji na wyższym biegu było bezpieczniejsze, ale mogło oznaczać stratę czasową, gdyby wszedł źle w zakręt. Agresywniejszy sposób jazdy Ceverta prawdopodobnie przyczynił się do tego wypadku.

W chwili śmierci Cevert miał 29 lat i 224 dni. Syn Charlesa Goldenberga (1901–1985), François Cevert został pochowany w Cimétiere de Vaudelnay we wsi Vaudelnay, Maine i Loara. Jego grób jest przykryty czarnym marmurem i mosiądzem.

François Cevert odszedł w momencie swojej największej popularności. Został zapamiętany jako jeden z najlepszych kierowców Formuły 1.

Wyniki w Formule 1

Legenda oznaczeń w tabelach wyników Wyświetl szablon na nowej stronie
Oznaczenie	Wyjaśnienie
Złoty	Zwycięzca lub mistrzostwo
Srebrny	2. miejsce lub wicemistrzostwo
Brązowy	3. miejsce lub II wicemistrzostwo
Zielony	Ukończył, punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy zdobył co najmniej jeden punkt na przestrzeni sezonu, poza trzema powyższymi opcjami)
Niebieski	Ukończył, nie punktował (w klasyfikacji generalnej, gdy nie zdobył co najmniej jednego punktu na przestrzeni sezonu)
Czerwony	Nie zakwalifikował się (NZ)
	Nie prekwalifikował się (NPK)
Różowy	Nie ukończył (NU)
	Niesklasyfikowany (NS) (w klasyfikacji generalnej, gdy nie został sklasyfikowany w żadnym wyścigu sezonu)
Czarny	Zdyskwalifikowany (DK)
	Wykluczony (WYK/EX)
Biały	Nie wystartował (NW)
	Kontuzjowany (K/INJ)
	Wyścig odwołany (OD/C)
Bez koloru	Został wycofany (WYC/WD)
	Nie przybył (NP/DNA)
	Nie brał udziału w treningach (NT/DNP)
	Nie został zgłoszony (–)
Pogrubienie	Start z pole position
Kursywa	Najszybsze okrążenie wyścigu
†	Nie ukończył, ale jego rezultat został zaliczony ze względu na przejechanie więcej niż 90% dystansu wyścigu.
*	Sezon w trakcie
1/2/3	Punktowana pozycja w sprincie kwalifikacyjnym
Lista systemów punktacji Formuły 1

Rok	Zespół	Bolid	Silnik	1	2	3	4	5	6	7	8	9	10	11	12	13	14	15	Poz.	Pkt.
1970	Tyrrell Racing Organisation	March 701	Ford V8	RSA	ESP	MON	BEL	NED NU	FRA 11	GBR 7	GER 7	AUT NU	ITA 6	CAN 9	USA NU	MEX NU			23	1
1971	Elf Team Tyrrell	Tyrrell 002	Ford V8	RSA NU	ESP 7	MON NU	NED NU	FRA 2	GBR 10	GER 2	AUT NU	ITA 3	CAN 6	USA 1					3	26
1972	Elf Team Tyrrell	Tyrrell 002	Ford V8	ARG NU	RSA 9	ESP NU	MON NS	BEL 2	FRA 4	GBR NU	GER 10	AUT 9	ITA NU						6	15
		Tyrrell 006	Ford V8											CAN NU	USA 2
1973	Elf Team Tyrrell	Tyrrell 006	Ford V8	ARG 2	BRA 10		ESP 2	BEL 2	MON 4	SWE 3	FRA 2	GBR 5	NED 2	GER 2	AUT NU	ITA 5	CAN NU	USA NW	4	47
		Tyrrell 005	Ford V8			RSA NS

Bibliografia

• DRIVERS: FRANCOIS CEVERT. grandprix.com. [dostęp 2012-05-14]. (ang.).

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 0000000021762451
• VIAF: 66592774
• LCCN: n50035842
• BnF: 12789169q

Encyklopedie internetowe:

• SNL: François_Cevert