Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Fouga CM.170 Magister – pierwszy dwumiejscowy szkolny samolot o napędzie odrzutowym zbudowany we francuskiej wytwórni Fouga et Cie w 1952 roku.
 Samolot w barwach lotnictwa belgijskiego | |
| Dane podstawowe | |
| Państwo | |
|---|---|
| Producent |
Aérospatiale-Potez Fouga |
| Typ |
samolot szkolno-bojowy |
| Konstrukcja | |
| Załoga |
2 (uczeń i instruktor) |
| Historia | |
| Data oblotu |
23 lipca 1952 |
| Dane techniczne | |
| Napęd |
2 × Turboméca Marboré IIA |
| Ciąg |
3,92 kN (400 kG) każdy |
| Wymiary | |
| Rozpiętość |
12,15 m |
| Długość |
10,06 m |
| Wysokość |
2,80 m |
| Powierzchnia nośna |
17,30 m² |
| Masa | |
| Własna |
2150 kg |
| Startowa |
3200 kg |
| Paliwa |
980 litrów |
| Osiągi | |
| Prędkość maks. |
990 km/h |
| Prędkość minimalna |
144 km/h |
| Prędkość wznoszenia |
16 m/s |
| Pułap |
11 000 m |
| Zasięg |
1250 km |
| Dane operacyjne | |
| Użytkownicy | |
| Algieria, Austria, Bangladesz, Brazylia, Belgia, Gwatemala, Holandia, Irlandia, Finlandia, Francja, Gabon, Gwatemala, Izrael, Kambodża, Kamerun, Demokratyczna Republika Konga, Liban, Libia, Maroko, Niemcy, Rwanda, Salwador, Senegal, Togo, Uganda, Zair | |
| Rzuty | |
 | |
W odpowiedzi na ogłoszenie specyfikacji na samolot szkolny dla francuskich sił powietrznych (Armée de l'Air) konstruktorzy z firmy Fauga et Cie, Robert Costello i Pierre Maubassin opracowali maszynę oznaczoną jako CM.170 Magister (CM od nazwisk konstruktorów). Obaj konstruktorzy specjalizowali się w szybowcach, oraz eksperymentowali z napędzaniem ich lekkimi silnikami odrzutowymi. Podczas testów z maszyną CM.88-R Gémeaux napędzaną dwoma silnikami Piménée oblataną 6 marca 1951 osiągnięto doskonałe rezultaty, ale ze względu na brak odpowiednich jednostek napędowych kontynuacja prac nad drugim płatowcem CM.130-R nie była możliwa. Dopiero w 1949 po opracowaniu przez Turboméca silnika Marboré II zakończono prace nad finalną wersją maszyny oznaczoną jako Fouga CM.170 Magister.
CM.170 był całkowicie metalowym samolotem konstrukcji półskorupowej z charakterystycznym usterzeniem motylkowym, ówcześnie bardzo rzadko spotykanym w konstrukcjach samolotów. Napęd maszyny stanowiły dwa silniki odrzutowe Turboméca Marboré II. Pierwszy prototyp został oblatany 23 lipca 1952 roku, dowodząc znakomitych własności i wysokich parametrów konstrukcji. W 1953 francuskie siły powietrzne zamówiły 10 egzemplarzy serii informacyjnej z których pierwsza została oblatana 7 lipca 1954. Po zmianie w 1956 nazwy firmy na Air Fouga zamówiono 95 maszyn seryjnych. W 1958 firma Air Fouga została przejęta przez Potez, później w 1967 przez Sud Aviation, aby ostatecznie wejść w skład Aérospatiale, a obecnie EADS.
Dla potrzeb Aéronavale, francuskiej marynarki wojennej zbudowano morską wersję samolotu oznaczoną jako Fouga CM.175 Zephyr. Maszyna została wyposażona w hak hamujący do lądowania na lotniskowcu i wzmocnione podwozie. Oblatano ją 30 maja 1959.
Ostatecznie wyprodukowano 918 egzemplarzy tych maszyn, także na licencji w Niemczech we Messerschmitt, Finlandii w Valmet OY i Izraelu w IAI.
Wiele państw posiadających maszyny Magister używało ich nie tylko do szkolenia, ale także jako lekkich maszyn szturmowych. Uzbrajano je przeważnie w dwa karabiny maszynowe kalibru 7,5 mm lub 7,62 mm zamontowane na dziobie i w różne zestawy uzbrojenia podwieszanego pod skrzydłami. Najczęściej stosowano zasobniki z niekierowanymi pociskami rakietowymi, bomby i pociski rakietowe klasy powietrze-ziemia Nord AS.11. Tak wyposażonych maszyn używała strona izraelska podczas wojny sześciodniowej w 1967 roku. Do roli lekkich samolotów szturmowych przebudowano około 60 z 88 posiadanych przez Izrael egzemplarzy. Przekonstruowane samoloty są eksploatowane w Izraelu pod nazwą Tzukit[1].
W 1961 roku podczas kryzysu w Katandze używano samolotów Magister do atakowania celów naziemnych.
Poza szkoleniem pilotów samoloty CM.170 Magister były używane przez narodowe zespoły akrobacyjne takie jak belgijski Red Devils i Fouga Magister Solo Display, francuski Patrouille de France, irlandzki Silver Swallows, oraz zespół niemiecki.
Obecnie ocenia się, że jeszcze około 380 egzemplarzy samolotów CM.170 Magister pozostaje w służbie w 14 krajach na świecie.
Po wycofaniu CM.170 Magister ze służby w Armée de l'Air w latach 80. część maszyn trafiła w ręce kolekcjonerów i obecnie ponad 50 egzemplarzy lata w Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii i Wielkiej Brytanii. Kilka egzemplarzy znajduje się również w rękach prywatnych we Francji. Jeden egzemplarz posiada Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie.
Na bazie CM.170 Magister skonstruowano maszyny prototypowe, które nigdy nie wyszły poza stadium testów i nie były produkowane seryjnie.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
