Fort VI Twierdzy Warszawa

Fort VI („Okęcie”) – jeden z fortów pierścienia zewnętrznego Twierdzy Warszawa, wybudowany w latach osiemdziesiątych XIX wieku. Poprzednim w kolejności jest fort V „Włochy”, zaś następnym - fort VII „Zbarż”.

Twierdza Warszawa
Fort VI Twierdzy Warszawa

nr rej. A-13 z 8 czerwca 1999
Fort VI: Koszary szyjowe
Państwo	Polska
Miejscowość	Warszawa
Typ budynku	obiekt militarny
Inwestor	Armia rosyjska
Rozpoczęcie budowy	1883
Ukończenie budowy	lata 80. XIX wieku
Pierwszy właściciel	Armia rosyjska
Kolejni właściciele	Wojsko Polskie (II RP)
Położenie na mapie Warszawy Twierdza Warszawa Fort VI Twierdzy Warszawa
Położenie na mapie Polski Twierdza Warszawa Fort VI Twierdzy Warszawa
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Twierdza Warszawa Fort VI Twierdzy Warszawa
52°11′04,08″N 20°56′46,75″E

Opis

W planie obrony twierdzy zadanie umocnienia polegało na obronie szosy prowadzącej na Kraków - obecnej alei Krakowskiej. Fort został zaplanowany na planie pięcioboku z dwoma czołami. Fort otaczała sucha fosa, broniona przez kaponiery (fot.). W późniejszym okresie wskutek uszkodzenia systemu odwadniającego rowy wypełniły się wodą. Głównym obiektem zaplecza były ceglane koszary. W czasie modernizacji twierdzy wzniesiono nowe, betonowe kaponiery, w tym bardzo rzadką w fortyfikacjach Warszawy kaponierę przeciwskarpową przed czołem fortu. Ponadto u styku barków i czół wzniesiono charakterystyczne betonowe umocnienia, identyfikowane zazwyczaj jako lekkie, jednoosobowe schrony bojowe. Po roku 1909 w ramach likwidacji twierdzy kaponiery zostały wysadzone w powietrze.

Jesienią 1939 po wschodniej stronie fortu założono cmentarz wojenny.

Podczas okupacji niemieckiej w 1944 w pobliżu fortu powstał obóz dla jeńców radzieckich^[1].

W okresie powojennym fort zajmowało Wojsko Polskie. 14 marca 1980 roku, na terenie fortu rozbił się samolot pasażerski IŁ-62 Mikołaj Kopernik, należący do PLL LOT, dowodzony przez kpt. Pawła Lipowczana. W katastrofie zginęły wszystkie osoby znajdujące się na pokładzie, w sumie 87 osób, 77 pasażerów oraz 10 członków załogi. Wśród ofiar znajdowali się m.in.: piosenkarka Anna Jantar oraz amatorska reprezentacja bokserska z USA. Od 1990 ulica prowadząca do fortu nosi imię kpt. Lipowczana. Na terenie fortu znajduje się pomnik upamiętniający ofiary katastrofy.

Osobny artykuł: Katastrofa lotnicza na Okęciu (1980).

Fort znajduje się w rękach prywatnych i jest wykorzystywany w celach gospodarczych^[2].

Pojawienie się wody w fosie fortu doprowadziło do zniszczenia koszar szyjowych.

Wpisany do rejestru zabytków jako: fort VI "Okęcie", ul. Lipowczana 6, 1883, 1900, nr rej.: A-13 z 8.06.1999

Filmy

• Czarny serial: Kopernik (2000) , odc. 3, 25 min
• Historie lotnicze: 26 sekund. Tragedia Kopernika (2008) , Discovery Historia, 44 min
• Polska i świat z historią w tle: Twierdza Warszawa (2011), odc. 29, 20 min