Fizogastria

Fizogastria – termin oznaczający w entomologii rozdęcie odwłoka, spowodowane przerostem ciał tłuszczowych i (lub) jajników owada. Przystosowanie to spotykane jest u królowych owadów społecznych, a także u myrmekofilnych i termitofilnych chrząszczy, m.in. kusakowatych (np. Paracorotoca akermani)^[1]. Może też występować u muchówek (Termitoxenia heimi, Xanionotum hystrix)^[2]. Fizogastria nie powinna być mylona ze skróceniem pokryw (ang. brachelytry), przy którym odwłok sprawia wrażenie rozdętego^[3]. Wybitnie fizogastryczny odwłok ma termitofilny kusak Coatonachthodes ovambolandicus, u którego odwłok jest dodatkowo wywinięty do góry i ma wypustki, upodabniające go do termita. U jaskiniowych chrząszczy, np. Leptodirus hochenwartii, w rozdętym odwłoku gromadzone są substancje odżywcze.

Fizogastryczna królowa tajwańskiego termita Coptotermes formosanus

Przypisy

1. Australian termitophiles associated with Microcerotermes (Isoptera: Amitermitinae). Pacific Insects 12, 1 (1970) PDF
2. Kleisner K, Markoŝ A. Semetic rings: towards the new concept of mimetic resemblances. „Theory in biosciences = Theorie in den Biowissenschaften”, s. 209–22, styczeń 2005. DOI: 10.1016/j.thbio.2004.09.001. PMID: 18202864. PDF
3. Brachelytry