Fisz (herb szlachecki)

Fisz (Fisch, Fischer, Fiszer, Fiske, Fiszk, Fiszka) – kaszubski herb szlachecki.

Fisz, wersja podstawowa

Herb Fisz i jego odmiany

Fisz I a

Fisz II

Opis herbu

Herb występował w co najmniej trzech wariantach. Opisy z wykorzystaniem zasad blazonowania, zaproponowanych przez Alfreda Znamierowskiego^[1]:

Fisz (Fisch, Fischer, Fiszer): Na tarczy dzielonej w słup, w polu prawym, srebrnym, trzy strzały czerwone obok siebie w pas, nad nimi gwiazda złota, w polu lewym, błękitnym, półksiężyc z twarzą srebrny w prawo, pod którym dwie gwiazdy złote w pas. Klejnot: nad hełmem bez korony półksiężyc srebrny z twarzą, z gwiazdą złotą na każdym rogu i strzałą czerwoną w środku. Labry: błękitne, podbite srebrem.

Fisz Ia (Fisch, Fischer, Fiszer, Fiske, Fiszk, Fiszka): Na tarczy dzielonej w słup, w polu prawym, srebrnym, trzy strzały złote w lewo, w słup, nad nimi takaż gwiazda, w polu lewym, błękitnym, półksiężyc z twarzą srebrny, pod którym dwie gwiazdy złote w słup. Klejnot: nad hełmem bez korony półksiężyc błękitny z twarzą, z gwiazdą złotą na każdym rogu i takąż strzałą w środku. Labry: błękitne, podbite srebrem.

Fisz II (Fisch, Fischer): Na tarczy dzielonej w słup, w polu prawym, błękitnym, trzy karasie srebrne w słup, w pas obok siebie, w polu lewym, srebrnym, wąż ukoronowany, czerwony, w lewo. Klejnot: nad hełmem w koronie syrena ogonem w lewo, trzymająca w prawicy kotwicę srebrną, lewicą wsparta na boku. Labry: prawdopodobnie błękitne, podbite srebrem.

Najwcześniejsze wzmianki

Wszystkie warianty herbu pojawiają się w Nowym Siebmacherze. Wariant Ia i II wymienia też Żernicki w obu swoich pracach (Der polnische Adel, Die polnischen Stamwappen). Wariant Ia wymienia ponadto Ledebur (Adelslexikon der preussichen Monarchie von...), zaś wariant II Cramer (Geschichte der Lande Lauenberg und Bütow).

Rodzina Fisz

Prawie nieznana rodzina szlachecka z ziemi lęborskiej. Wymieniana w dokumentach z 1605, 1608, 1618 i 1621, potwierdzających lenno wsi Dąbrówka Wielka (Fische wymieniani są tam jako jedni z właścicieli cząstkowych, inna rodzina tam wymieniana, Zanke, była być może z nimi spokrewniona czego dowodzi podobieństwo herbów). Od połowy XVII wieku rodzina ta już nie występuje w Dąbrówce, ale za to pojawiają się Fiszerowie w ziemi bytowskiej. Heraldycy niemieccy uważają, że chodzi tu o tę samą rodzinę. Z 1715 pochodzi wzmianka o Jakobie Ernście von Fischer, który miał trzech synów: Gotfrieda Ernesta, Johanna Christiana i Jakoba Friedricha. Potomkowie Jakoba Friedricha dziedziczyli części we wsi Trzebiatkowo jeszcze w XIX wieku. Jeden Fiszer służył w 1820 w pruskiej armii. Rodzina wygasła według Siebmachera, chociaż znana była jeszcze w XIX wieku.

Herbowni

Fisz (Fisch, Fische, Fischen, Fischer, Fiske, Fiszer, Fiszk, Fiszka, Fyszer).

Herb w wariancie II używany był przez jakiegoś Fiszera służącego w armii pruskiej. Nie ma pewności czy pochodził on z tej samej rodziny co używający herbu Fisz I i Ia. Jego herb jest zbliżony układem i kolorystyką, ale różni się godłami.

Przypisy

1. Alfred Znamierowski, Paweł Dudziński: Wielka księga heraldyki. Warszawa: Świat Książki, 2008, s. 104-108. ISBN 978-83-247-0100-1.

Bibliografia

• Przemysław Pragert: Herbarz rodzin kaszubskich. T. 2. BiT, 2007, s. 57-58, 230-231. ISBN 978-83-924425-9-2.