Fiolet metylowy

Fiolet metylowy (fiolet metylowy 2B, fiolet zasadowy 1)^[1] – mieszanina 3 organicznych związków chemicznych: tetra-, penta- i heksametylowych pochodnych chlorowodorku pararozaniliny, [(H
2NC
6H
4)
3C]+
Cl−
^[2]. Numer CAS 101357-18-0^[2] lub 8004-87-3^[3]. Głównym składnikiem jest związek pentametylowy^[4], natomiast pochodna w pełni metylowana (chlorowodorek heksametylopararozaniliny) znana jest jako fiolet krystaliczny (lub fiolet zasadowy 3, fiolet gencjanowy i in.)^[5]. Jako „fiolet gencjanowy” określa się też mieszaninę fioletu metylowego z fioletem krystalicznym, służącą do sporządzania gencjany^[6].

Fiolet metylowy
pH < 0,15	⇄	pH > 3,2

Otrzymywany jest przez przedmuchiwanie powietrza przez roztwór dimetyloaniliny w obecności fenolu, chlorku sodu i soli miedzi(II), co prowadzi do częściowej dealkilacji dimetyloaniliny z wydzieleniem formaldehydu, który ulega kondensacji z aminoanilinami obecnymi w mieszaninie^[2].

W stanie stałym jest zielonym krystalicznym proszkiem, natomiast roztwory mają kolor żółty (pH < 0,15) lub fioletowy (pH > 3,2)^[4].

Stosowany jest m.in. jako wskaźnik pH (zakres zmiany barwy pH 0,1–2,0)^[1] i wskaźnik do wykrywania utleniaczy (ze względu na odbarwianie się w środowisku utleniającym)^[7], jako substancja barwiąca denaturat^[8] i składnik rysików ołówków kopiowych^[9].

Pochodne pararozaniliny wchodzące w skład fioletu metylowego

Liczba grup metylowych	4	5	6
Wzór strukturalny			Methyl violet 10B
Wzór sumaryczny	C 23H 26N 3Cl	C 24H 28N 3Cl	C 25H 30N 3Cl
PubChem ID	91997555[10]	196986[11]	11057[12]