Feliks Adamski

Feliks Adamski (ur. 20 maja 1897 w Olszowej, zm. w kwietniu 1940 w Katyniu) – chorąży Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari, ofiara zbrodni katyńskiej.

Feliks Adamski

chorąży
Data i miejsce urodzenia	20 maja 1897 Olszowa k. Kępna, Cesarstwo Niemieckie
Data i miejsce śmierci	kwiecień 1940 Katyń, ZSRR
Przebieg służby
Lata służby	1915–1940
Siły zbrojne	Armia Cesarstwa Niemieckiego Wojsko Polskie
Formacja	Armia Wielkopolska
Jednostki	12 Pułk Strzelców Wielkopolskich 70 Pułk Piechoty batalion KOP „Krasne”
Stanowiska	dowódca kompanii dowódca batalionu
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa powstanie wielkopolskie wojna polsko-bolszewicka II wojna światowa: kampania wrześniowa
Odznaczenia

Życiorys

Urodził się 20 maja 1897 we wsi Olszowa w powiecie kępińskim w rodzinie Jana i Zofii ze Stasiaków^[1]. Ukończył tam szkołę powszechną.

W 1915 został wcielony do armii niemieckiej i wziął udział w I wojnie światowej.

Uczestniczył w powstaniu wielkopolskim. W 1919 roku ukończył wojenny kurs dla oddziałów szturmowych w Belgii i kursy kreślarsko-budowlane^[1]. Od 1919 roku w Wojsku Polskim. Służył najpierw w 12 pułku piechoty, a następnie w 70 pułku piechoty. Na froncie wojny polsko-bolszewickiej walczył od 1919 do października 1920 roku jako dowódca kompanii, a następnie batalionu. Za walki pod wsiami Grynowicze i Głodawą został odznaczony Orderem Virtuti Militari V kl. (nr 3021). Ponadto w uznaniu zasług wszedł w skład delegacji wręczającej 11 listopada 1920 roku buławę marszałkowską Józefowi Piłsudskiemu^[2].

Do roku 1927 służył w 70 pp. Ukończył Centrum Szkolenia Podoficerów Piechoty nr 1 w 1922 roku. Od 31 grudnia 1927 służył w 10 batalionie KOP a od 1934 roku w batalionie KOP „Krasne” jako młodszy oficer kompanii.

17 września 1939 roku batalion został okrążony podczas wycofywania się w kierunku Wilna. Feliks Adamski dostał się do niewoli radzieckiej w nieznanych okolicznościach^[2] przed 23 września^[3]. 22 września był widziany przez rodzinę już jako jeniec w wagonie towarowym na stacji kolejowej w Krasnem nad Uszą^[4]. Został osadzony w obozie jenieckim w Kozielsku. Do rodziny dotarły listy nadawane przez niego do marca 1940 roku^[2][5]. Między 7 a 9 kwietnia 1940 przekazany do dyspozycji naczelnika smoleńskiego obwodu NKWD – lista wywózkowa nr 014 z 04.04.1940. Chorąży Adamski został zamordowany przez NKWD w lesie katyńskim między 9 a 11 kwietnia 1940^[3][6]. Krewni do 1954 poszukiwali informacji przez Biuro Informacji i Badań Polskiego Czerwonego Krzyża w Warszawie^[6].

Postanowieniem nr 112-49-07 Prezydenta RP Lecha Kaczyńskiego z 5 października 2007 został pośmiertnie mianowany na stopień podporucznika. Awans został ogłoszony 10 listopada 2007, w Warszawie, w trakcie uroczystości „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.

Życie prywatne

Był żonaty z Jadwigą z Wiśniewskich, z którą miał trzy córki (Alfredę, Aleksandrę i Halinę) i dwóch synów (Tadeusza i Edwarda)^[1]. Od 1934 roku rodzina Adamskich mieszkała w Krasnem nad Uszą, od sierpnia 1939 roku w nowym domu w pobliżu dworca kolejowego^[7]. W marcu 1940 roku żona została wraz z dziećmi deportowana z Krasnego do rejonu ciurupińskiego w obwodzie pawłodarskim w północno-wschodniej części Kazachskiej SRR. Do Polski powrócili latem 1946 roku^[8].

Ordery i odznaczenia

• Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari nr 3021 (1921)^[9][10]
• Krzyż Walecznych (1922)^[11]
• Medal Niepodległości (17 marca 1938)^[12]
• Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921
• Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości 
• Krzyż Kampanii Wrześniowej – pośmiertnie 1 stycznia 1986

Upamiętnienie

• „Dąb Pamięci” przy ul. Grabowskiej 4 w Kępnie (certyfikat nr 001162/008156/WE/2009) – posadzony w 2009 roku przez uczniów Gimnazjum im. ks. Zdzisława Peszkowskiego w Krążkowach w ramach programu „Katyń... ocalić od zapomnienia” Stowarzyszenia „Parafiada” im. św. Józefa Kalasancjusza^[13].

Przypisy

1. Snitko-Rzeszut (red.) 2000 ↓, s. 2 (PDF – 82).
2. [bez autora]: Chor. Feliks Adamski. Życiorys – ze źródła Muzeum Katyńskiego w Warszawie. [w:] Strona Muzeum Katyńskiego. muzeumkatynskie.pl > Historia Zbrodni Katyńskiej > Sylwetki > Adamski Feliks > Biografia [on-line]. Muzeum Katyńskie, 2011. [dostęp 2016-06-18].
3. Рогинский (przew. kol. red.), Еремина (red.) 2015 ↓, s. 139 (PDF – 73).
4. Jenczelewska-Stolarczyk (oprac.) 2007 ↓, s. 12–13 (PDF).
5. Jenczelewska-Stolarczyk (oprac.) 2007 ↓, s. 13 (PDF).
6. УБИТЫ В КАТЫНИ, Moskwa 2015, s. 139.
7. Jenczelewska-Stolarczyk (oprac.) 2007 ↓, s. 12 (PDF).
8. Jenczelewska-Stolarczyk (oprac.) 2007 ↓, s. 13–16, 47 (PDF).
9. Dekret Wodza Naczelnego L. 2986 z 31 maja 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 23, poz. 927, s. 1036).
10. Englicht 1929 ↓, s. 27.
11. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 3935.22 G.M.I. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 5, s. 171).
12. M.P. z 1938 r. nr 64, poz. 72 „za pracę w dziele odzyskania niepodległości”.
13. [bez autora]: ADAMSKI Feliks, podporucznik, syn Jana. [w:] Strona programu „Katyń... ocalić od zapomnienia”. katyn-pamietam.pl > Bohaterowie > ADAMSKI Feliks [on-line]. Stowarzyszenie „Parafiada” im. św. Józefa Kalasancjusza, 2009. [dostęp 2016-06-18].

Bibliografia

• Halina Mil: Moja syberyjska droga. W: Grażyna Jenczelewska-Stolarczyk (oprac.): „Na bocznicy czekały na nas bydlęce wagony...”. Wspomnienia sybiraków. Wrocław: Oddział Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, 2007. ISBN 978-83-924281-8-3.
• Janina Snitko-Rzeszut (red.), Marek Tarczyński (kier. opr.), Jan Kiński, Helena Malanowska, Urszula Olech, Wacław Ryżewski, Teresa Żach: Katyń. Księga Cmentarna Polskiego Cmentarza Wojennego. Cz. 1: (Antoni Abramowicz – Józef Kucharski). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2000, s. 2 (PDF – 82). ISBN 83-905590-7-2. [dostęp 2016-06-18].
• А.Б. Рогинский (przew. kol. red.), Лариса Еремина (red.): Убиты в Катыни. Книга памяти польских военнопленных – узников Козельского лагеря НКВД, расстрелянных по решению Политбюро ЦК ВКП(б) от 5 марта 1940 года. Wyd. I. Москва: Общество «Мемориал» – Издательство «Звенья», 2015, s. 139 (PDF – 73). ISBN 978-5-78700-123-5. [dostęp 2016-06-18]. (ros.).
• Józef Englicht: Zarys historii wojennej 70-go pułku Piechoty Wielkopolskiej. Warszawa: Zakłady Graficzne „Polska Zjednoczona”, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.

Linki zewnętrzne

• Skan legitymacji Feliksa Adamskiego – kawalera Orderu Virtuti Militari (udostępniony przez córkę, Halinę Mil).
• Tabliczka w kolumbarium na Polskim Cmentarzu Wojennym w Katyniu.
• http://ksiegicmentarne.muzeumkatynskie.pl/wpis/9
• https://www.ogrodywspomnien.pl/index/showd/588