Felicja Gajewska

Felicja z hr. Mielżyńskich Gajewska (ur. 27 listopada^[1] 1877 w Łęce Wielkiej, zm. 12 marca 1939 roku w Poznaniu) – polska ziemianka, działaczka społeczna, wiceprezes Towarzystwa Ziemianek Polskich, członkini Towarzystwa Naukowego w Toruniu.

Felicja z hr. Mielżyńskich Gajewska

Felicja z hr. Mielżyńskich Gajewska (ok. 1900 r.)
Herb Nowina
wiceprezes Towarzystwa Ziemianek Polskich na Pomorzu (1911-1921)
Rodzina	Mielżyńscy herbu Nowina
Data i miejsce urodzenia	27 listopada 1877 Łęka Wielka
Data i miejsce śmierci	12 marca 1939 Poznań
Ojciec	Maciej hr. Mielżyński
Matka	Teresa z Mycielskich
Mąż	Władysław Gajewski herbu Ostoja
Dzieci	Ludwika, Teresa, Rafał
Odznaczenia

Życie prywatne

Pochodziła z hrabiowskiego rodu Mielżyńskich herbu Nowina. Była córką Macieja Mielżyńskiego i Teresy z Mycielskich. 16 października 1895 roku wyszła za Władysława Gajewskiego herbu Ostoja (1867-1925), właściciela majątku Turzno w ziemi chełmińskiej. Miała z nim troje dzieci: Ludwikę (1897-1950), Teresę (ur. i zm. 1904) oraz Rafała (1905-1951). Felicja była inicjatorką opracowania drzewa genealogicznego rodu Gajewskich. Owdowiawszy w 1925 roku została właścicielką dóbr turznieńskich. Z jej inicjatywy ukończono budowę skrzydła pałacu. Zmarła w 1939 roku w Zakładzie św. Elżbiety w Poznaniu. Została pochowana w grobowcu rodu Działowskich i Gajewskich w podziemiach kościoła w Wielkiej Łące.

Działalność społeczna

Była członkinią Towarzystwa Naukowego w Toruniu (jej mąż Władysław był siostrzeńcem Zygmunta Działowskiego, założyciela tej instytucji). Wraz z mężem wspierała Towarzystwo finansowo, przyczyniając się do nabycia gmachu „Muzeum”. Materialnie wspierała także Towarzystwo Śpiewu „Lutnia” w Toruniu, urządzając w Parku Wiktorii imprezy kulturalne. Współpracowała z Towarzystwem św. Wincentego a Paulo w Toruniu w działalności charytatywnej. W 1917 roku za zorganizowanie żywego obrazu „Kościuszko pod Racławicami” Gajewskich ukarano ograniczeniem przydziałów żywności. W latach 1911–1921 była wiceprezesem Towarzystwa Ziemianek Polskich na Pomorzu^[2]. Za uzyskane fundusze ze zbiórek zakupywała materiały i włoczki z których wykonywano ubranka dla dzieci z Królestwa Polskiego w czasie I wojny światowej. Od lipca 1916 roku do 1918 roku pod pseudonimem „Inka” pisywała do toruńskiego miesięcznika „Żebraczek” opowiadania o treści patriotyczno-religijnej. W październiku 1920 roku była jedną z założycielek Domu Dziecka w Lubiczu oraz Pomorskiego Towarzystwa Opieki nad Dzieckiem. Tego roku Gajewska włączyła się także w akcję powitania wojsk generała J. Hallera w Toruniu i przekazała 29 000 marek komitetowi powitalnemu na ten cel^[3].

Odznaczenia

• Medal Niepodległości

Upamiętnienie

W 2020 roku z inicjatywy Katarzyny Pawłowskiej podjęto próbę nadania imienia Felicji Gajewskiej alei drzew w Turznie.

Zobacz też

• Herb Nowina
• Herb Ostoja
• Gajewscy herbu Ostoja
• Stowarzyszenie Zjednoczonych Ziemianek Polskich

Przypisy

1. Data na podstawie tablicy epitafijnej, strona sejmwielki,pl błędnie podaje 24 listopada
2. W roku 1910 zawiązało się Towarzystwo Ziemianek dla Wielkopolski i Pomorza. Rok później powstało odrębne Towarzystwo Ziemianek Polskich na Pomorze (TZP), którego pierwszym prezesem zarządu w latach 1911–1921 była Maria Potocka, a jej zastępczynią Felicja Gajewska (P. Śpica, Obszary działalności patriotycznej i edukacyjnej Polek w Prusach Zachodnich w latach 1848–1920, [w:] „Przegląd Historyczno-Oświatowy”, Warszawa 2019, nr 3-4, s. 36).
3. M. Pawłowski, Gmina Łysomice. Historia, kultura, tradycja, Rada i Urząd Gminy Łysomice 2014, s. 272-276.

Bibliografia

• M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego. sejm-wielki.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-14)].
• M. Pawłowski, Felicja z Mielżyńskich Gajewska [w:] Słownik biograficzny powiatu toruńskiego, t. II, Toruń 2013, s. 97-103.
• M. Pawłowski, Gmina Łysomice. Historia, kultura, tradycja, Rada i Urząd Gminy Łysomice 2014, s. 272-276.
• P. Śpica, Obszary działalności patriotycznej i edukacyjnej Polek w Prusach Zachodnich w latach 1848–1920, [w:] "Przegląd Historyczno-Oświatowy", Warszawa 2019", nr 3-4, s. 27, 36.