Ewaryst Estkowski

Ewaryst Estkowski (ur. 26 października 1820 w Drzązgowie koło Kostrzyna, zm. 15 sierpnia 1856 w Soden, Niemcy^[1]) – pedagog, działacz oświatowy.

Ewaryst Estkowski

Data i miejsce urodzenia	26 października 1820 Drzązgowo
Data i miejsce śmierci	15 sierpnia 1856 Soden
Przyczyna śmierci	Gruźlica człowieka
Miejsce spoczynku	Soden
Zawód, zajęcie	pedagog, działacz oświatowy
Narodowość	polska
Edukacja	seminarium nauczycielskie w Poznaniu

Życiorys

Był synem właścicieli gospodarstwa rolnego. Ukończył Seminarium Nauczycielskie w Poznaniu, po czym w latach 1839–1842 podjął pracę nauczyciela w Wojciechowie k. Jarocina^[2]. Stąd karnie przeniesiono go do Mikstatu. W 1844 przeniósł się do Poznania, gdzie początkowo pracował jako prywatny nauczyciel. Brał udział w wydarzeniach Wiosny Ludów w 1848, został współzałożycielem oraz członkiem komitetu redakcyjnego Towarzystwa Pedagogicznego Polskiego^[3]. Był także członkiem Towarzystwa Literacko-Słowiańskiego^[4]. Redagował i wydawał pisma pedagogiczne, m.in. „Elementarzyk”, „Szkoła Polska”, „Szkółka dla dzieci”, „Szkółka dla młodzieży”.

W 1853 udał się w podróż do Niemiec i Francji, gdzie poznał Teofila Lenartowicza, Joachima Lelewela, Adama Mickiewicza i wielu innych. W 1854 przeniósł się z Poznania do Ostrowa, gdzie pracował jako nauczyciel języka polskiego w szkole prywatnej. W 1855 w celach zdrowotnych wyjechał do Ischl, a rok później do Soden, gdzie 15 sierpnia zmarł i został pochowany^[5].

Szczególną uwagę poświęcał nauczaniu elementarnemu, poruszał zagadnienia kształcenia nauczycieli, szkół niedzielnych, szkół realnych, a także oświaty pozaszkolnej. Nauczanie elementarne miało uszlachetniać uczucia, kształcić władze umysłowe, przyswajać uczniowi początki najważniejszych wiadomości.

Był żonaty z Antoniną z Fenrychów, z którą miał dwóch synów: Stefana i Witolda^[6].

Upamiętnienie

Imię Ewarysta Estkowskiego noszą:

• Społeczna Szkoła Podstawowa nr 1 STO im. Ewarysta Estkowskiego w Łodzi^[7].
• Szkoła Podstawowa nr 6 w Bydgoszczy oddana do użytku 16 stycznia 1933, – szkoła już nie istnieje, a jej gmach stanowi kompleks UKW w Bydgoszczy^[8].
• Szkoły podstawowe w Kostrzynie^[9] (wybudowana w 1962), Wojciechowie^[10] i w Mikstacie (woj. wielkopolskie) oraz Szkoła Podstawowa z Oddziałami gimnazjalnymi w Pakości^[11] (wcześniej gimnazjum w Pakości^[12]).
• Imię Ewarysta Estkowskiego noszą ulice w Gorzowie Wielkopolskim, Jarocinie, Kostrzynie Wielkopolskim, Kępnie, Lesznie, Ostrowie Wielkopolskim, Poznaniu, Środzie Wielkopolskiej, Tychach i w Paderborn w Niemczech^[13].
• Jego imię nosiła również zlikwidowana w 2011 Szkoła Podstawowa w Kopytowie^[14] (pow. bialski, woj. lubelskie).
• W Drzązgowie przed budynkiem szkolnym postawiono mu pomnik.
• Szkoła Podstawowa nr 2 nosiła nazwę Ewarysta Estkowskiego w Ostrowie Wielkopolskim, przekształcona na gimnazjum nr 1. Po wygaszaniu gimnazjum wróciła do starej nazwy^[15]
• Szkoła Podstawowa im. Ewarysta Estkowskiego w Wojciechowie