Erie (jezioro)

Erie (ang. Lake Erie, wym. [ˈɪri]; fr. Lac Érié) – jezioro słodkowodne, czwarte co do wielkości w kompleksie pięciu Wielkich Jezior Ameryki Północnej. Środkiem jeziora biegnie granica między Kanadą i Stanami Zjednoczonymi. Rzeka Niagara wypływa z jeziora na jego wschodnim końcu i łączy je z jeziorem Ontario. Na zachodnim końcu wpływa do jeziora rzeka Detroit, która łączy je z jeziorem Huron. Jezioro jest dostępne dla pełnomorskich statków przez Drogę Wodną Świętego Wawrzyńca.

Erie

Zdjęcie satelitarne jeziora Erie
Położenie
Państwo	Kanada  Stany Zjednoczone
Miejscowości nadbrzeżne	Buffalo, Erie, Cleveland, Toledo
Wysokość lustra	173,3 m n.p.m.
Morfometria
Powierzchnia	25 700 km²
Wymiary • max długość • max szerokość	388 km 92 km
Głębokość • średnia • maksymalna	19 m 64 m
Hydrologia
Rzeki zasilające	Detroit
Rzeki wypływające	Niagara
Rodzaj jeziora	tektoniczno-polodowcowe
Położenie na mapie Stanów Zjednoczonych Erie
42°12′N 81°12′W
Położenie jeziora Erie

Amerykański (południowy) brzeg jeziora jest bardzo gęsto zaludniony. Duże miasta nad jeziorem to: Buffalo, Erie, Cleveland i Toledo. Kanadyjski brzeg jest stosunkowo mało zaludniony i głównie rolniczy.

Historia

Pierwszym Europejczykiem, który dotarł do jeziora, był prawdopodobnie Étienne Brûlé około 1615 roku W 1678 r. René-Robert Cavelier de La Salle zbudował pierwszy żaglowiec na jeziorze – „Griffon”. Pierwszą stałą europejską osadą przy jeziorze, ulokowaną nad rzeką Detroit niedaleko jej ujścia do zachodniego końca jeziora, był francuski Fort Detroit założony w 1701 r., na terenie dzisiejszego miasta Detroit.

Jezioro było jednym z obszarów walk podczas wojny brytyjsko-amerykańskiej (1812–1814). Miała na nim miejsce kluczowa bitwa, która była największym zwycięstwem amerykańskiej floty podczas tej wojny.

Do jeziora uchodzi Ashtabula River.

Ochrona przyrody

Na wyspach jeziora Erie utworzono rezerwat przyrody Pelee Island Natural Areas (zob. Pelee, Ontario), istotny dla całej biosfery ze względu na rolę w wędrówkach ptaków^[1].