Endospora (zarodnik)

Endospora – rodzaj zarodników powstający wewnątrz komórki. Endospory powstają u glonów, grzybów, mszaków i paprotników. Ich przeciwieństwem są egzospory, powstające na zewnątrz organizmu^[1].

Wytwarzana przez Coccidioides immitis sferula z endosporami w komórkach człowieka

U mikroskopijnego grzyba Coccidioides immitis artrospory wdychane przez podatnego żywiciela lub zaszczepione na specjalnych podłożach w kontrolowanym środowisku, przekształcają się w kuliste sferule z endosporami. Są to duże, grubościenne, niepączkujące, okrągłe ciałka zawierające wiele endospor. Sferule mogą mieć średnicę 20–60 µm a endospory 2–5 µm. Sferule mogą być całkowicie wypełnione endosporami lub mogą mieć centralną wakuolę z endosporami wyściełającymi wewnętrzną stronę ścianki kuleczki. Ściana sferuli pęka, uwalniając endospory do otaczającej tkanki, a każda endospora może znowu tworzyć nowe endospory. Kiedy endospory lub sferule przenosi się do zwykłej pożywki laboratoryjnej i inkubuje w temperaturze pokojowej, kiełkują, tworząc formę strzępkową^[2].

Endosporami nazywane są także przetrwalniki u bakterii, w tym sinic.

Przypisy

1. J. Szweykowska, J. Szweykowski: Botanika. Tom I. Morfologia. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2005. ISBN 83-01-13946-3. Brak numerów stron w książce
2. M.M. Huppert M.M., S.H.S.H. Sun S.H.S.H., A.L.A.L. Murphy A.L.A.L., Coccidioides immitis, „CMI Descriptions of Pathogenic Fungi and Bacteria” (!-2), 1980, s. 647 [dostęp 2024-09-11].