Ellen (serial)

Ellen (pierwszy sezon jako These Friends of Mine) – amerykański serial komediowy emitowany na kanale ABC od 29 marca 1994 do 22 lipca 1998, składający się ze 109 odcinków. Główną rolę grała Ellen DeGeneres, wcielając się w postać Ellen Morgan, mieszkającej w Los Angeles trzydziestokilkuletniej właścicielki księgarni.

Ellen

Inny tytuł	These Friends of Mine (sezon 1)
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Oryginalny język	angielski
Główne role	Ellen DeGeneres David Anthony Higgins Clea Lewis Joely Fisher Jeremy Piven Arye Gross Holly Fulger Maggie Wheeler
Muzyka tytułowa	So Called Friend
Liczba odcinków	109
Liczba serii	5
Pierwsza emisja
Kraj oryginalnej emisji	Stany Zjednoczone
Stacja telewizyjna	ABC
Lata emisji	1994–1998
Status	zakończony

W odcinku „The Puppy Episode” tytułowa bohaterka Ellen dokonuje coming outu jako lesbijka^[1], co wywołało wiele kontrowersji. Wcześniej ujawniła się także aktorka odgrywająca tę rolę^[2]. Została nazwana pierwszą lesbijką w telewizji^[3], a działanie to określono kamieniem milowym LGBT^[4]. Jednocześnie wywołało to protesty konserwatywnej części społeczeństwa i wycofanie się części reklamodawców^[5].

Fabuła

Serial opowiada o mieszkającej w Los Angeles trzydziestokilkuletniej singielce Ellen Morgan, która prowadzi księgarnię-kawiarnię i spędza mnóstwo wolnego czasu ze swoimi trzema przyjaciółmi – Holly, Adamem i Anitą^[6].

W pierwszym odcinku serialu problemem jest np. rozczarowanie Ellen z powodu nieatrakcyjnego zdjęcia na jej nowym prawie jazdy^[6].

Historia i odbiór

Serial początkowo nosił tytuł These Friends of Mine^[7]. W kolejnym sezonie tytuł został jednak zmieniony na Ellen. Jako powód przyjmowano, że składała się na to wyrazistość i popularność Ellen jako postaci, a także siła Ellen DeGeneres jako komediantki^[8]. Niektórzy jako przyczyny zmiany podają chęć odróżnienia od Friends z obawy, że te dwia tytuły mogłyby być mylone^[9].

Już pierwszy sezon serialu cieszył się ogromną popularnością. Znajdował się w pierwszej dwudziestce najlepiej ocenionych programów w sezonie 1994–1995^[10]. Drugi sezon przyniósł zmianę tytułu i obsady serialu^[8].

Zdaniem recenzentki Ken Tucker, scenarzyści chcieli nie tylko, aby odbiorca śmiał się z postaci, ale także utożsamiał z nimi i łączył umysłowo^[6].

W pierwszych trzech sezonach Ellen Morgan nie stworzyła żadnego związku, a przez niektórych nazywana jest postacią aseksualną. Pojawiały się jednak aluzje, że Ellen jest lesbijką. Budowano wokół tego ogromne napięcie, co trwało przez cały czwarty sezon. Media spekulowały na ten temat: od programu Crossfire w CNN po strony lokalnych gazet^[4]. Emocje wokół wzrosły jeszcze bardziej, gdy aktorka dokonała coming outu na okładce Time i w telewizyjnych wywiadach z Oprah Winfrey i Diane Sawyer(inne języki)^[4].

Wreszcie 26 kwietnia 1997 roku w „TV Guide” ukazała się całostronicowa reklama informująca, że w wieczornym odcinku czekanie dobiegnie końca^[4]. Odcinek „The Puppy Episode”, w którym doszło do coming outu Ellen, oglądało ok. 42 milionów osób i był najlepiej ocenionym odcinkiem serialu^[1][11]. Odcinek ten otrzymał też liczne nagrody i nominacje (zobacz sekcję: Nagrody i nominacje).

DeGeneres, podczas wywiadu z Larrym Kingiem 12 maja 1998 roku, przyznała, że zapowiedzi nie miały trwać tak długo, a objąć tylko kilka odcinków, podczas których widzowie mogliby się domyślać i zastanawiać, w jakim kierunku zmierza akcja. Przez ciągłe odkładanie historia wyciekła. Powodem zwłoki był brak zgody ze strony stacji telewizyjnej^[4].

Niektóre firmy jeszcze przed premierą zrezygnowały z reklam. Pojawiły się też protesty przed emisją odcinka^[5]. Aktywiści LGBT ogłosili ten epizod kamieniem milowym w kulturze i zorganizowali imprezy „Come Out with Ellen” w miastach w całym kraju^[4]. Zwrócono uwagę, że serial zmienia podejście do seksualności, wykorzystując do tego telewizję będącą głównym medium^[12]. Z drugiej strony część środowisk LGBT krytykowała ten entuzjazm, twierdząc, że to wydarzenie ma tylko charakter formalny, a jednocześnie jest wyreżyserowane, Ellen natomiast powiela stereotypy i odcina się od społeczności queer, uznając część jej kultury, zachowań i postaw jako ekstremistyczne^[13][14].

Po pięciu sezonach serial został zakończony^[15]. Po coming oucie, podczas którego oceny i oglądalność osiągnęły apogeum, notowania zaczęły spadać. Oceny były niższe, oglądalność mniejsza, a część filii protestowała przeciwko emisji programu^[16]. Przyczyniła się do tego także zmiana postaci: Ellen, która początkowo była postacią zabawną, stała się kontrowersyjna i skłaniająca do przemyśleń^[8]. Ostatni odcinek wyemitowano 22 lipca 1998^[17].

Później odcinki wielokrotnie wydawano na płytach DVD^[18].

Obsada

W pierwszym sezonie główne role, oprócz Ellen DeGeneres, grali Holly Fulger, Arye Gross oraz Maggie Wheeler^[6]. W drugim sezonie zmieniła się obsada serialu^[8]. Postaci Holly Jamison (Holly Fulger) oraz Anita Warwell (Maggie Wheeler) nie pojawiły się więcej w serialu^[19].

Główne role

Postać	Grana przez:	Przypis
Ellen Morgan	Ellen DeGeneres	[6]
Joe Farrell	David Anthony Higgins	[19]
Paige Clarke	Joely Fisher	[19]
Audrey Penney	Clea Lewis	[19]
Spence Kovak	Jeremy Piven	[19]
Adam Green	Arye Gross	[6]
Holly Jamison	Holly Fulger	[6]
Anita Warwell	Maggie Wheeler	[6]

Oprócz tego:

• Steven Gilborn jako Harold Cornelius Morgan, ojciec Ellen^[20],
• Alice Hirson jako Lois Ellington Morgan, matka Ellen^[21],
• Patrick Bristow jako Peter Barnes, przyjaciel Ellen (sezony 2–5)^[19],
• Bruce Campbell jako Ed Billik (sezon 4)^[22],
• Jack Plotnick jako Barrett (sezony 3–5)^[23],
• Lisa Darr jako Laurie Manning, dziewczyna Ellen (sezon 5)^[24].

Nagrody i nominacje

Artios Awards

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1995	Najlepsza obsada serialu komediowego	Tammara Billik oraz Justine Jacoby	Nominacja	[25]
1997	Najlepsza obsada serialu komediowego	Tammara Billik	Nominacja	[26]
1998	Najlepsza obsada serialu komediowego	Tammara Billik	Wygrana	[27]

American Comedy Awards

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1995	Najzabawniejsza rola żeńska w serialu telewizyjnym	Ellen DeGeneres	Nominacja	[28]
1998	Najzabawniejsza rola żeńska w serialu telewizyjnym	Ellen DeGeneres	Nominacja	[29]
	Najzabawniejszy gościnny występ aktorki w serialu telewizyjnym	Laura Dern	Nominacja
		Emma Thompson	Nominacja
1999	Najzabawniejsza rola żeńska w serialu telewizyjnym	Ellen DeGeneres	Nominacja	[30]

BMI Film & TV Awards

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1995	TV Music Award	W. G. Snuffy Walden	Wygrana	[31]

Amerykańska Gildia Reżyserów Filmowych (DGA)

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1997	Najlepsza reżyseria w serialu komediowym	Gil Junger za „The Puppy Episode”	Nominacja	[32]

GLAAD Media Awards

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1997	Najlepszy serial komediowy	Ellen	Nominacja	[33]
1998			Wygrana	[34]
1999			Nominacja	[35]

Złote Globy

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1995	Najlepsza aktorka w telewizyjnym serialu komediowym lub musicalu	Ellen DeGeneres	Nominacja	[36]
1996			Nominacja	[37]
1997			Nominacja	[38]
1997	Najlepsza aktorka drugoplanowa w serialu, miniserialu lub filmie telewizyjnym	Joely Fisher	Nominacja

Nagroda Emmy

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1995	Najlepsza aktorka pierwszoplanowa w serialu komediowym	Ellen DeGeneres za „The Spa”	Nominacja	[39]
1996	Najlepsza aktorka pierwszoplanowa w serialu komediowym	Ellen DeGeneres za „Witness”	Nominacja	[40]
1997	Najlepsza reżyseria w serialu komediowym	Gil Junger za „The Puppy Episode”	Nominacja	[41] [42]
	Najlepsza aktorka gościnna w serialu komediowym	Laura Dern za „The Puppy Episode”	Nominacja
	Najlepsza aktorka pierwszoplanowa w serialu komediowym	Ellen DeGeneres za „The Puppy Episode”	Nominacja
	Najlepszy montaż w serialu komediowym kręconym wieloma kamerami	Kris Trexler za „The Puppy Episode”	Wygrana
	Najlepszy scenariusz serialu komediowego	Ellen DeGeneres, Mark Driscoll, Dava Savel, Tracy Newman, Jonathan Stark za „The Puppy Episode”	Wygrana
1998	Najlepsza aktorka gościnna w serialu komediowym	Emma Thompson za „Emma”	Wygrana	[43] [44]
	Najlepsza aktorka pierwszoplanowa w serialu komediowym	Ellen DeGeneres za „Neighbors”	Nominacja
	Najlepszy scenariusz serialu komediowego	Lawrence Broch za „Emma”	Nominacja

Złoty Satelita

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1997	Najlepsza aktorka w telewizyjnym serialu komediowym lub musicalu	Ellen DeGeneres	Nominacja	[45]
1998			Wygrana	[46]
	Najlepszy telewizyjny serial komediowy lub musical	Ellen	Wygrana

Nagroda Gildii Aktorów Ekranowych

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1994	Najlepszy występ aktorki w serialu komediowym	Ellen DeGeneres	Nominacja	[47]
1996	Najlepszy występ aktorki w serialu komediowym		Nominacja	[48]
1997	Najlepszy występ aktorki w serialu komediowym		Nominacja	[49]

Writers Guild of America Awards

Rok	Kategoria	Nominacja	Wynik	Przypisy
1998	Najlepszy serial komediowy	Mark Driscoll, Dava Savel, Tracy Newman, Jonathan Stark, Ellen DeGeneres za „The Puppy Episode”	Nominacja	[50]
1999		Lawrence Broch za „Emma”	Nominacja	[51]

Kontynuacja

W sezonie 2001–2002 na kanale CBS odbyła się emisja sitcomu The Ellen Show(inne języki) mającego być kontynuacją Ellen, jednak z powodu słabej oglądalności po 13 odcinkach serial został wycofany, a 5 odcinków nie zostało wyemitowane^[52]. Program jednak został w całości wydany na płytach DVD^[53], a jego wydawanie kilkukrotnie wznawiano^[54]. Od 2023 dostępny jest również na platformach streamingowych^[55].