Elenia górska

Elenia górska
	Elaenia frantzii
	Lawrence, 1865
	; Osobnik sfotografowany w Kolumbii
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	wróblowe
Podrząd	tyrankowce
Rodzina	tyrankowate
Podrodzina	elenie
Plemię	Elaeniini
Rodzaj	Elaenia
Gatunek	elenia górska
Podgatunki
	E. f. ultima Griscom, 1935; E. f. frantzii Lawrence, 1865; E. f. browni Bangs, 1898; E. f. pudica Sclater, PL, 1871;
	E. f. ultima Griscom, 1935; E. f. frantzii Lawrence, 1865; E. f. browni Bangs, 1898; E. f. pudica Sclater, PL, 1871;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Elenia górska^[3] (Elaenia frantzii) – gatunek małego ptaka z rodziny tyrankowatych (Tyrannidae). Występuje w Ameryce Centralnej i północnej Ameryce Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Szybkie fakty Domena, Królestwo ...

Zamknij

Po raz pierwszy gatunek opisał George Newbold Lawrence w 1865 na łamach Annals of the Lyceum of Natural History of New York. Holotyp pochodził z Kostaryki. Autor nadał nowemu gatunkowi nazwę Elaenia frantzii^[4]. Nazwa ta jest obecnie (2021) utrzymywana przez Międzynarodowy Komitet Ornitologiczny (IOC)^[5]. Epitet gatunkowy frantzii upamiętnia A. von Frantziusa, odkrywcę gatunku^[4]. IOC wyróżnia 4 podgatunki^[5], podobnie jak autorzy Handbook of the Birds of the World^[6].

IOC wyróżnia następujące podgatunki^[5]:

E. f. ultima Griscom, 1935 – stan Chiapas (południowy Meksyk), Gwatemala, Salwador i Honduras^[5]
E. f. frantzii Lawrence, 1865 – elenia górska^[3] – Nikaragua, Kostaryka i zachodnia Panama^[5]^[6]
E. f. browni Bangs, 1898 – północna Kolumbia (góry Sierra Nevada de Santa Marta), północno-wschodnia Kolumbia i północno-zachodnia Wenezuela (góry Serranía de Perijá)^[6]
E. f. pudica Sclater, PL, 1871 – elenia dwupręga^[3] – Andy Kolumbii i północno-zachodniej Wenezueli (na północ po stan Lara) oraz góry północnej Wenezueli^[6]

Długość ciała wynosi około 14 cm, masa ciała 17 g^[6]. W upierzeniu dymorfizm płciowy nie występuje. Głowa zaokrąglona, barwy brązowooliwkowej, podobnie jak grzbiet. Tęczówka ciemnobrązowa, widoczna wąska, jasnocytrynowa obrączka oczna. Dziób czarny; nasada żuchwy jasna, różowawa. Gardło i pierś szarooliwkowe, dziób i pokrywy podogonowe jasnocytrynowe. Skrzydła popielate; odznaczają się żółtawe paski skrzydłowe. Krawędzie lotek żółtawe, a w przypadku lotek III rzędu – białawe. Nogi czarniawe. Przedstawicieli E. f. pudica cechują mniejsze rozmiary, ciemniejszy wierzch ciała i jaśniejszy spód. Ptaki z podgatunku E. f. browni mają jaśniejszy wierzch ciała i są mniejsze niż te z podgatunku nominatywnego, natomiast reprezentantów E. f. ultima wyróżnia ciemniejsze upierzenie^[7].

Środowiskiem życia elenii górskich są świetliste, wilgotne lasy, obrzeża lasów, zarośla wtórne i tereny rolnicze z porozrzucanymi drzewami i krzewami. Odnotowywane były na wysokości 750–3600 m n.p.m.^[7] Ich pożywienie stanowią owoce i owady. Okres lęgowy w Kostaryce trwa od marca do listopada; w Kolumbii obserwowano pisklęta w sierpniu^[6].

IUCN uznaje elenię górską za gatunek najmniejszej troski (LC, Least Concern) nieprzerwanie od 1988 (stan w 2020). Liczebność populacji nie została oszacowana, ale ptak ten opisywany jest jako pospolity. Trend liczebności populacji uznawany jest za stabilny^[2]^[8].

[1]
Elaenia frantzii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
[2]
Elaenia frantzii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
[3]
Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Elaeniini Cabanis & Heine, 1859-60 (wersja: 2021-01-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-15].
[4]
G.N. Lawrence. Descriptions of Birds from Central America. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”, s. 172–173, 1865.
[5]
F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tyrant flycatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-15]. (ang.).
[6]
Hosner, P.: Mountain Elaenia (Elaenia frantzii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-01-21].
[7]
Zachary R. Hanna, Marco F. Ortiz-Ramírez, César A. Ríos-Muñoz, Héctor Cayetano-Rosas, Rauri C. K. Bowie & Adolfo G. Navarro-Sigüenza. Phylogenetic and morphologic evidence confirm the presence of a new montane cloud forest associated bird species in Mexico, the Mountain Elaenia (Elaenia frantzii; Aves: Passeriformes: Tyrannidae). „PeerJ”, 2016. DOI: 10.7717/peerj.1598.
[8]
Mountain Elaenia Elaenia frantzii. BirdLife International. [dostęp 2021-03-15].

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[itis-1] [1]
Elaenia frantzii, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[iucn-2] [2]
Elaenia frantzii, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-3] [3]
Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Elaeniini Cabanis & Heine, 1859-60 (wersja: 2021-01-21). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-15].

[oryg-4] [4]
G.N. Lawrence. Descriptions of Birds from Central America. „Annals of the Lyceum of Natural History of New York”, s. 172–173, 1865.

[ioc-5] [5]
F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tyrant flycatchers. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-15]. (ang.).

[hbwa-6] [6]
Hosner, P.: Mountain Elaenia (Elaenia frantzii). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2017. [dostęp 2017-01-21].

[pdf-7] [7]
Zachary R. Hanna, Marco F. Ortiz-Ramírez, César A. Ríos-Muñoz, Héctor Cayetano-Rosas, Rauri C. K. Bowie & Adolfo G. Navarro-Sigüenza. Phylogenetic and morphologic evidence confirm the presence of a new montane cloud forest associated bird species in Mexico, the Mountain Elaenia (Elaenia frantzii; Aves: Passeriformes: Tyrannidae). „PeerJ”, 2016. DOI: 10.7717/peerj.1598.

[birdlife-8] [8]
Mountain Elaenia Elaenia frantzii. BirdLife International. [dostęp 2021-03-15].

[3]

[1]

[2]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

Elenia górska

Wikiwand in your browser!

Wikiwand in your browser!

Taksonomia

Podgatunki i zasięg występowania

Morfologia

Ekologia i zachowanie

Status

Przypisy

Linki zewnętrzne