Elektrokauter

Elektrokauter, elektrokoagulator, aparat elektrochirurgiczny, nóż elektrochirurgiczny (z koagulatorem), galwanokauter, żegadło elektryczne, elektroskalpel – urządzenie medyczne stosowane w chirurgii, ściślej diatermii chirurgicznej, do cięcia lub kauteryzacji tkanek za pomocą prądu przemiennego o wysokiej częstotliwości (od 0,3 do 0,7 MHz^[1]).

Thumb — Przyżeganie tkanek elektrokauterem (w prawej ręce chirurga)

Zasada jego działania opiera się na wykorzystaniu oporu elektrycznego tkanek, powodującego w momencie przepływu prądu denaturację białka zewnątrz- i wewnątrzkomórkowego, natomiast przy użyciu wyższej mocy urządzenia rozdzielenie tkanek (wywołane miejscowym ogrzaniem wody powyżej temperatury wrzenia).

Technika ta jest stosowana do:

przecinania skóry i (częściej) głębiej położonych tkanek
zamykania małych naczyń krwionośnych (w nowoczesnych aparatach do 7 mm średnicy^[2])
do miejscowego usuwania zmian skórnych, między innymi naczyniaków, znamion i brodawek.

Elektrokauter może być używany w konfiguracji jednobiegunowej (monopolarnej), w której chirurg używa (jak na pierwszym zdjęciu) końcówki roboczej o różnym kształcie (noża, kuli, pętli), a do skóry pacjenta jest przyłożona lub przylepiona elektroda bierna. W konfiguracji dwubiegunowej (bipolarnej) końcówka robocza ma postać pęsety, a zetknięcie jej końców wyzwala przepływ prądu między nimi – to ustawienie służy głównie do koagulacji tkanek. Wybór stosowanego napięcia i charakterystyki prądu (cięcie lub koagulacja) jest dokonywany przez operatora za pomocą przycisku lub pedału nożnego. Urządzenie do diatermii chirurgicznej może być także przyłączone do instrumentarium endoskopowego.

Użycie elektrokautera w konfiguracji monopolarnej jest często przeciwwskazane u pacjentów ze stymulatorem serca^[3].