Eksperyment kropli paku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Eksperyment kropli paku

Eksperyment kropli paku (znany też jako „Eksperyment kropli smoły”) – długoterminowy eksperyment, w czasie którego mierzona jest częstotliwość wypływu kropli paku węglowego z lejka.

Thumb
Eksperyment kropli paku i opiekun eksperymentu prof. John Mainstone. Zdjęcie zrobione w 1990 roku, dwa lata po spadnięciu siódmej kropli i 10 lat przed ósmą kroplą

Eksperyment

Podsumowanie
Perspektywa

Powolne spływanie paku w temperaturze pokojowej jest obserwowane przez dziesięciolecia. Eksperyment ma na celu udowodnienie, że pak w warunkach standardowych nie jest ciałem stałym (choć można go rozkruszyć młotkiem), lecz cieczą o ogromnej lepkości, która jednak pozwala na bardzo powolne płynięcie i formowanie kolejnej kropli w ciągu lat.

Najbardziej znanym eksperymentem tego typu jest rozpoczęty w 1927 roku przez profesora Thomasa Parnella z University of Queensland znajdującego się w Brisbane w Australii. Postanowił on udowodnić studentom, że niektóre substancje wydające się ciałem stałym, są w rzeczywistości cieczami o bardzo wysokiej lepkości. Wlał on roztopioną próbkę paku do zakorkowanego lejka i pozostawił na trzy lata, pozwalając wypełnić szczelnie nóżkę. W 1930 nóżka lejka została udrożniona, pozwalając pakowi wypływać. Uformowanie dużej kropli paku trwa ok. 10 lat. Twórca eksperymentu dożył upadku zaledwie drugiej kropli (zmarł w 1948[1]). 28 listopada 2000 spadła ósma kropla, wtedy też oszacowano lepkość paku na ok. 230 miliardów razy większą od wody[2]. Oczekuje się, że objętość paku w lejku wystarczy na kontynuowanie eksperymentu przez przeszło kolejnych 100 lat[3].

Eksperyment jest zapisany w Księdze rekordów Guinnessa jako najdłużej trwający nieprzerwanie eksperyment laboratoryjny na świecie. Rozpoczęto go wprawdzie później niż oksfordzki dzwonek elektryczny(inne języki) (1840) i Zegar Beverly(inne języki) (1864), lecz obydwa te eksperymenty prowadzone są z okazjonalnymi krótkimi przerwami.

Eksperyment Parnella początkowo nie był prowadzony w kontrolowanych warunkach, więc lepkość paku zmieniała się wraz ze zmianami temperatury otoczenia. Dopiero po upadku siódmej kropli w 1988 r. zainstalowano w pomieszczeniu klimatyzację. Ustabilizowanie i obniżenie temperatury wpłynęło na wydłużenie kształtu kropli przed oderwaniem się od lejka.

W październiku 2005 r. obydwaj profesorowie, Parnell (pośmiertnie) i Mainstone, otrzymali nagrodę Ig Nobla w dziedzinie fizyki[4].

Zestaw eksperymentalny jest monitorowany[5][6] przez trzy kamery internetowe[7], jest wyeksponowany na widok publiczny na drugim piętrze Budynku Parnella Instytutu Matematyki i Fizyki w kampusie Uniwersytetu Queensland w St Lucia.

Profesor John Mainstone(inne języki) zmarł 23 sierpnia 2013 w wieku 78 lat wskutek udaru po 52 latach pracy w Instytucie. W tym czasie nie zdołał zaobserwować momentu upadku żadnej z kropel paku[8].

Przebieg

Więcej informacji Data, Wydarzenie ...
DataWydarzenieCzas
(miesiące)
Czas
(lata)
1927rozpoczęcie eksperymentu
1930udrożnienie lejka
XII 1938spadek pierwszej kropli96–1078,0–8,9
II 1947spadek drugiej kropli998,3
IV 1954spadek trzeciej kropli867,2
V 1962spadek czwartej kropli978,1
VIII 1970spadek piątej kropli998,3
IV 1979spadek szóstej kropli1048,7
VIII 1988spadek siódmej kropli1119,3
28 XI 2000spadek ósmej kropli14812,3
17 IV 2014spadek dziewiątej kropli[9][10]15613,4
Zamknij

Wykresy pokazujące całkowity czas (w miesiącach) między spadnięciami kolejnych kropli (lewy) oraz liczbę miesięcy między oderwaniem się kolejnych kropli (prawy).

Eksperyment Trinity College w Dublinie

Podobny eksperyment przeprowadzany jest na Trinity College w Dublinie od października 1944. Pierwsza sfilmowana kropla spadła 11 lipca 2013[11].

Zobacz też

Przypisy

Linki zewnętrzne

Loading related searches...

Wikiwand - on

Seamless Wikipedia browsing. On steroids.