Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Efekt Siuniajewa-Zeldowicza – efekt zachodzący w wyniku rozpraszania fotonów kosmicznego promieniowania tła na wysokoenergetycznych elektronach w odwrotnym procesie Comptona. Wskutek tego rozpraszania fotony uzyskują dodatkową energię. Obserwując zmiany w widmie energetycznym mikrofalowego promieniowania tła uzyskuje się informację na temat rozkładu gorącego gazu w gromadach galaktyk.
Wyróżnia się dwa rodzaje efektu S-Z: termiczny i kinematyczny. W pierwszym wypadku elektrony w gorącym gazie wypełniającym gromady galaktyk mają rozkład termiczny. W drugim wypadku ich energia związana jest z systematycznym ruchem.
Efekt został przewidziany teoretycznie w roku 1970 przez Raszyda Siuniajewa i Jakowa Zeldowicza, a badania podsumowano w ich pracy przeglądowej[1]. Obecnie efekt bada się obserwacyjnie dzięki danym o rozkładzie fluktuacji mikrofalowego promieniowania tła, zebranym przez satelity WMAP i Planck.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.