Dytryk

Dytryk (ur. po 992, zm. po 1032) – rzeczywisty, bądź tytularny polski książę dzielnicowy^[1], panujący w części państwa polskiego od 1032 do ok. 1033.

Ten artykuł dotyczy księcia dzielnicowego. Zobacz też: Teodoryk – imię męskie.

Dytryk

Prawdopodobny podział Polski na trzy dzielnice uzgodniony na zjeździe w Merseburgu (1032-1033):      Dzielnica Dytryka
Polski książę dzielnicowy (rzeczywisty, bądź tytularny)
Okres	od 1032 do ok. 1033
Poprzednik	Mieszko II Lambert
Następca	Mieszko II Lambert
Dane biograficzne
Dynastia	Piastowie
Data urodzenia	po 992
Data śmierci	po 1032
Ojciec	Świętopełk, Mieszko lub Lambert

Życie i panowanie

Był synem jednego z przyrodnich braci Bolesława Chrobrego: Świętopełka, Mieszka lub Lamberta; wnuk Mieszka I i Ody^[2]. Najmniej prawdopodobnym ojcem Dytryka jest Świętopełk, który zmarł przed 25 maja 992 r. Natomiast z równym prawdopodobieństwem ojcem mógł być zarówno Lambert, jak i Mieszko. Kazimierz Jasiński, za Oswaldem Balzerem przyjmuje Mieszka^[3]. Jedyna o nim wzmianka w Rocznikach hildesheimskich określa go jako patruelis, czyli jako brata stryjecznego Mieszka II^[3].

Imię otrzymał prawdopodobnie po pradziadku, Dytryku margrabim Marchii Północnej^[3].

Urodzony prawdopodobnie w Niemczech, po wygnaniu jego ojca z Polski przez Bolesława Chrobrego. Jego losy przed 1032 rokiem nie są znane^[4]. W 1032 roku na zjeździe w Merseburgu został przez cesarza Konrada II przewidziany na jednego z książąt dzielnicowych. Miał objąć prawdopodobnie dawne państwo gnieźnieńskie, czyli Wielkopolskę^[5].

Prawdopodobnie został wygnany z kraju po roku 1033. Wtedy to zmarł Otto Bolesławowic, co dało Mieszkowi II okazję do przejęcia pozostałych dzielnic i ponownego zjednoczenia państwa^[6]. Dalsze losy Dytryka nie są znane, podobnie jak małżeństwo, potomstwo, data jego śmierci i miejsce pochówku^[3].

Istnieje także hipoteza według której Dytryk był księciem pomorskim i ojcem lub bratem Siemomysła, a tym samym dał początek piastowskiej gałęzi dynastii książąt pomorskich^[7].

Genealogia

Hipoteza 1 (według E. Rymara)

Mieszko I ur. w okr. 922–945 zm. 25 V 992

Oda ur. ok. 955–960 zm. 1023

N.N. ur. ? zm. ?

N.N. ur. ? zm. ?

Świętopełk Mieszkowic ur. w ok. 979–985 zm. przed 25 V 992 (?)

N.N. ur. ? zm. ?

Dytryk ur. po 992, zm. po 1032

Hipoteza 2 (według B. Śliwińskiego i J. Dobosza)

Mieszko I ur. w okr. 922–945 zm. 25 V 992

Oda ur. w ok. 955–960 zm. 1023

N.N. ur. ? zm. ?

N.N. ur. ? zm. ?

Mieszko Mieszkowic ur. w ok. 978–984 zm. po 25 V 992

N.N. ur. ? zm. ?

Dytryk ur. po 992, zm. po 1032

Hipoteza 3 (według B. Śliwińskiego i J. Dobosza)

Mieszko I ur. w ok. 922–945 zm. 25 V 992

Oda ur. w ok. 955–960 zm. 1023

N.N. ur. ? zm. ?

N.N. ur. ? zm. ?

Lambert Mieszkowic ur. w ok. 981–986 zm. po 25 V 992 (1030?)

N.N. ur. ? zm. ?

Dytryk ur. po 992, zm. po 1032

Przypisy

1. Brak tekstów źródłowych nt. zasięgu jego księstwa. S. Szczur sugeruje, że jego dzielnicą była Wielkopolska. Zob. Szczur 2002 ↓, s. 80.
2. Rymar 2005 ↓, s. 72–73.
3. Jasiński 2004 ↓, s. 126.
4. M. D. Kowalski, Dytryk, [w:] Piastowie. Leksykon biograficzny, red. nauk. S. Szczur i K. Ożóg, Kraków 1999, s. 497.
5. Szczur 2002 ↓, s. 80.
6. Szczur 2002 ↓, s. 81.
7. Rymar 2005 ↓, s. 72–73, 79.

Bibliografia

• Balzer O., Genealogia Piastów, Kraków 1895.
• Kazimierz Jasiński: Rodowód pierwszych Piastów. Poznań: Wyd. Poznańskiego Tow. Przyjaciół Nauk, 2004, s. 126–127. ISBN 978-83-7063-409-4. OCLC 442621693. (pol.).
• GerardG. Labuda GerardG., Pierwsze państwo polskie, Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1989, s. 54, ISBN 83-03-02969-X, OCLC 834091325.
• Edward Rymar: Rodowód książąt pomorskich. Szczecin: Książnica Pomorska, 2005. ISBN 83-87879-50-9. (pol.).
• Stanisław Szczur: Historia Polski, średniowiecze. Kraków: Wyd. Literackie, 2002. ISBN 83-08-03272-9. OCLC 52266254. (pol.).

Encyklopedie internetowe (osoba):

• PWN: 3895595