Drolerie

Drolerie (fr. drôlerie „żartobliwe”) – motyw dekoracyjny w postaci małych scenek figuralnych lub zwierzęcych, nacechowanych fantazją, humorem, groteskową deformacją i karykaturą^[a].

Drolerie na marginesie Psałterza floriańskiego

Jest to motyw wprowadzany do dekoracji marginalnej w rękopisach gotyckich; popularny w iluminatorstwie angielskim i francuskim XIII i XIV wieku. Pierwszy raz wprowadzone w karolińskim malarstwie książkowym. Drolerie miały różne funkcje od symbolicznych do zwykłych elementów dekoracyjnych. Często była to zabawa iluminatora^[1]. Przykładem występowania takich motywów w literaturze polskiej jest Psałterz floriański i Graduał Jana Olbrachta.

Drolerie stosowano także na kapitelach, konsolach i fryzach. Szczególnie chętnie umieszczano je poniżej siedzeń na gotyckich stallach. W renesansie pojawiły się w malarstwie ściennym i grafice, w okresie baroku połączyły się z groteską i chinoiserie^[2].

Uwagi

1. Cytat z: Dzieje kultury francuskiej autor Jacek Kowalski, Anna i Mirosław Loba, Jan Prokop, PWN, Warszawa 2007, s. 178: „Oto z łodyg marginalnych ornamentów wyrastają fantazyjne postaci, „dziwadła” (drôleries): a to pół byka, a to pół kobiety, a to małpa jadąca na ośle, a to osioł odprawiający msze, a to zakonnica romansująca z księdzem…”