Dom Oświatowy – Biblioteka Śląska

Dom Oświatowy – Biblioteka Śląska – budynek w Katowicach, położony w centrum miasta przy ul. Francuskiej 12. Jeden z przykładów architektury modernistycznej na Górnym Śląsku. Jego projektantami byli architekci Stanisław Tabeński i Józef Rybicki^[4][5]. Budynek zaprojektowano w 1928 w stylu funkcjonalizmu^[1], ukończono go w 1934^[6] (obiekt był gotowy w stanie surowym w 1930^[7].).

Dom Oświatowy – Biblioteka Śląska

nr rej. : - A/1437/91 z 31.10.1991 (woj. katowickie)[1] - A/530/2019 z 30.07.2019 (woj. śląskie)[2]
Dom Oświatowy w Katowicach
Państwo	Polska
Miejscowość	Katowice
Adres	ul. Francuska 12 40−015 Katowice
Typ budynku	biblioteka
Styl architektoniczny	funkcjonalizm[3]
Architekt	J. Rybicki, S. Tabeński
Ukończenie budowy	1934
Położenie na mapie Katowic Dom Oświatowy
Położenie na mapie Polski Dom Oświatowy
Położenie na mapie województwa śląskiego Dom Oświatowy
50°15′21,48″N 19°01′41,02″E
Strona internetowa

Inicjatywę budowy gmachu ze składek członkowskich podjęło Towarzystwo Czytelni Ludowych z siedzibą w Poznaniu. Kiedy prace budowlane sięgnęły pierwszego piętra, zabrakło pieniędzy na ich kontynuację. Sfinansowania reszty podjął się Skarb Śląski pod warunkiem zgody Towarzystwa na przyjęcie zbiorów biblioteki Sejmu Śląskiego. Utworzona w ten sposób Biblioteka Śląska otrzymała w 1934 r. do użytku pierwsze piętro budynku i część piętra drugiego^[8]. W obiekcie mieścił się Sekretariat na Górny Śląsk Towarzystwa Czytelni Ludowych, Zarząd Okręgu Śląskiego oraz Oddział Katowice Śródmieście Towarzystwa z Biblioteką i Czytelnią T.C.L. im. Karola Miarki^[9].

Po II wojnie Biblioteka zajęła prawie cały budynek, w którym urządzono dwie czytelnie - główną i czasopism, pracownię „śląską”, wypożyczalnię, dwie sale wystawowe na parterze i salę odczytową na drugim piętrze. W latach 1957–1976 w budynku mieścił się również Śląski Instytut Naukowy^[8].

W momencie, gdy książnica przeniosła swoje zbiory do nowego gmachu przy placu Rady Europy 1 (w 1998 r.), wynajęła pomieszczenia Śląskiej Wyższej Szkole Zarządzania im. gen. Jerzego Ziętka i Wojewódzkiemu Urzędowi Ochrony Zabytków^[10]. Część zbiorów bibliotecznych nadal znajduje się w Domu Oświatowym. Dnia 31 października 1991 budynek wpisano do rejestru zabytków (nr rej.: A/1437/91)^[1][11].

We wnętrzu budynku w 2014 odsłonięto tablicę, poświęconą Komendzie Śląskiej Chorągwi ZHP, która mieściła się w tym gmachu w latach 1935–1939.

We wnętrzu budynku w 2014 odsłonięto tablicę, poświęconą Komendzie Śląskiej Chorągwi ZHP, która mieściła się w tym gmachu w latach 1935–1939.