Loading AI tools
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
De Grasse (C610) – francuski krążownik przeciwlotniczy z okresu po II wojnie światowej. Rozpoczęty przed wojną jako pierwszy krążownik lekki typu de Grasse, został ostatecznie ukończony po wojnie według zmodyfikowanego projektu i wszedł do służby w 1956 roku, pozostając jedynym zbudowanym okrętem swojego typu. Pozostawał w służbie do 1973 roku. Pierwszy okręt nazwany na cześć francuskiego wiceadmirała François Josepha de Grasse.
_in_1957.jpg) Krążownik „De Grasse” (C610) w Hampton Roads (VA, USA), 26 czerwca 1957 | |
| Klasa | |
|---|---|
| Historia | |
| Stocznia |
Lorient (kadłub), Brest |
| Położenie stępki |
1939 |
| Wodowanie |
11 września 1946 |
 Marine nationale
| |
| Wejście do służby |
3 września 1956 |
| Wycofanie ze służby |
28 lutego 1973 |
| Los okrętu |
złomowany w 1975 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
standardowa 9380 ts |
| Długość |
188 m |
| Szerokość |
18,6 m |
| Zanurzenie |
5,5 m |
| Napęd | |
| 2 turbiny parowe o mocy łącznej 105 000 KM, 4 kotły parowe, 2 śruby napędowe | |
| Prędkość |
33 węzły |
| Zasięg |
6000 mil morskich / 18 w. |
| Uzbrojenie | |
| 16 dział uniwersalnych 127 mm (8xII) 20 dział plot 57 mm (10xII) | |
| Opancerzenie | |
| burty 76–100 mm pokład 38–68 mm | |
| Załoga |
950–980 |
„De Grasse” miał być pierwszym okrętem nowego typu francuskich krążowników lekkich, projektowanych przed II wojną światową jako rozwinięcie typu La Galissonnière, określonego od niego jako typ de Grasse[1]. Projektowany był z uwzględnieniem ograniczeń drugiego traktatu londyńskiego z 1936 roku, limitującego wyporność standardową krążowników lekkich do 8000 ts. Pozwalało to na zwiększenie wyporności o jedynie 400 ts w stosunku do poprzedniego typu i uniemożliwiło radykalny wzrost możliwości w zakresie prędkości, uzbrojenia i opancerzenia[1]. Rozważano wzmocnienie uzbrojenia do 10 dział kalibru 155 mm przez instalację czterodziałowej wieży na rufie, lecz ostatecznie zdecydowano się na zachowanie dziewięciu dział, ale w zmodyfikowanych trzydziałowych wieżach opracowanych dla pancerników typu Richelieu, pozwalających na prowadzenie ognia przeciwlotniczego przy kącie podniesienia luf do 70° (poprzednie wieże: do 45°)[1]. Ulepszono też uzbrojenie przeciwlotnicze, zastępując osiem dział kalibru 90 mm w czterech stanowiskach na burtach przez sześć nowych dział kalibru 100 mm w trzech zamkniętych wieżach, zgrupowanych na rufie, przed wieżą artylerii głównej[2]. Dzięki zastąpieniu dwóch kominów przez jeden i usunięciu hangaru lotniczego sprzed rufowej wieży, działa przeciwlotnicze na rufie miały szerszy kąt ostrzału[2]. Dwie katapulty lotnicze przeniesiono z dachu hangaru na śródokręcie za kominem[2]. Początkowo w 1936 roku projektowano ulokowanie hangaru po obu stronach komina, na wzór brytyjski, lecz obawy związane z przekroczeniem wyporności spowodowały rezygnację z hangaru i decyzję o przenoszeniu dwóch wodnosamolotów na pokładzie między katapultami[2]. Lekkie uzbrojenie przeciwlotnicze miało się składać z czterech podwójnych stanowisk działek 37 mm i ośmiu karabinów maszynowych 13,2 mm Hotchkiss (jeden poczwórny i dwa podwójne). W stosunku do poprzedniego typu wzmocniono uzbrojenie torpedowe, z dwóch podwójnych na dwie potrójne wyrzutnie torped kalibru 550 mm[2]. Pancerz powtarzał układ i grubość typu La Galissonnière, z dodaną lekką osłoną przeciwodłamkową[2]. Dzięki zwiększeniu mocy siłowni i zapasu paliwa, prędkość wzrosła do 33,5 węzła, a zasięg do 8000 mil morskich przy 15 węzłach[2]. Projektowana wyporność standardowa została określona dokładnie na 8000 ts (8127 ton), aczkolwiek prawdopodobnie faktycznie zostałaby przekroczona[2]. Ukończony projekt z 22 lipca 1938 roku został zaakceptowany przez Ministra Marynarki 13 października tego roku[3].
Budowę pierwszego krążownika typu zlecono stoczni Marynarki w Lorient 31 grudnia 1936 roku, w ramach programu z 1937 roku[4]. Otrzymał on nazwę „De Grasse”, na cześć XVIII-wiecznego admirała markiza de Grasse[5]. Stępkę pod budowę położono 28 sierpnia 1939 roku, tuż przed wybuchem wojny, z planowanym wejściem okrętu do służby we wrześniu 1942 roku[3]. 31 grudnia 1937 roku autoryzowano budowę drugiego okrętu „Châteaurenault” w prywatnej stoczni Société Nouvelle des Forges et Chantiers de la Méditerranée (FCM), a w maju 1938 roku trzeciego „Guichen” w Forges et Chantiers de la Gironde w Bordeaux, lecz nie doszło do położenia ich stępek, a po przystąpieniu Francji do wojny we wrześniu 1939 roku zamówienia anulowano[3].
Budowę „De Grasse” wznowiono 28 września, lecz następnie wstrzymano w toku kampanii francuskiej 10 czerwca 1940 roku, gdy okręt był gotowy w 28%, bez zainstalowanych kotłów i maszyn[3]. 22 czerwca Niemcy zajęli Lorient i przejęli stocznię. Pod okupacją prace powoli kontynuowano w celu opróżnienia pochylni[3]. W 1942 roku niemiecka Kriegsmarine rozważała kilka propozycji przebudowy krążownika na lotniskowiec o tymczasowym oznaczeniu Hilfsflugzeugträger II (lotniskowiec pomocniczy II)[6]. Prace stoczniowe trwały jednak powoli, między innymi z powodu sabotowania prac oraz opóźnień w dostawach wyposażenia, i projekt został ostatecznie porzucony[3]. Dodatkowo podczas jednego z nalotów alianckich na Lorient okręt został uszkodzony przez dwie bomby[3].
Lorient został wyzwolony dopiero 10 maja 1945 roku[7]. Po wojnie zdecydowano kontynuować prace nad krążownikiem i kadłub w końcu wodowano 11 września 1946 roku[5]. Początkowo zamierzano ukończyć go według pierwotnego projektu, z artylerią uniwersalną kalibru 155 mm i jedynie wzmocnioną artylerią przeciwlotniczą zamiast wyposażenia lotniczego[8]. Na przeszkodzie kontynuowaniu prac stanęły jednak trudności powojenne i brak funduszy, po czym zmieniono koncepcję wykorzystania okrętu[8]. W styczniu 1951 roku zdecydowano ukończyć „De Grasse” jako krążownik przeciwlotniczy, z nowym uniwersalnym uzbrojeniem artyleryjskim i zestawem radarów, z dofinansowaniem w 55% z amerykańskiego programu wsparcia członków NATO Mutual Defense Assistance Program[9]. Kadłub przeholowano w lutym 1951 roku w celu wyposażenia do stoczni w Breście[8]. Uzbrojenie stanowiło ostatecznie 16 dział uniwersalnych kalibru 127 mm w ośmiu wieżach i 20 dział przeciwlotniczych 57 mm w dziesięciu wieżach[10]. Rezygnacja z ciężkich wież umożliwiła rozbudowę nadbudówek, skonstruowanych z wykorzystaniem stopów lekkich[9]. Próby morskie okrętu rozpoczęto 17 sierpnia 1954 roku, a wszedł on do służby w Marine nationale 3 września 1956 roku[11]. Pozostał jedynym okrętem swojego typu, lecz jeszcze w 1953 roku marynarka francuska zamówiła drugi podobny krążownik przeciwlotniczy „Colbert”, tym razem zbudowany od nowa[11].
„De Grasse” po wejściu do służby w 1956 roku został okrętem flagowym Eskadry (Escadre) bazującej w Tulonie, w miejsce krążownika „Georges Leygues”[12]. Nie wziął udziału w konflikcie sueskim[11]. W 1962 roku odbył rejs dookoła świata[11].
W latach 1959–1961 krążownik przeszedł remont kapitalny i modernizację uzbrojenia (usunięto 4 stanowiska 57 mm o ograniczonych kątach ostrzału). W 1965 krążownik został przebudowany na okręt dowodzenia dla francuskich testów nuklearnych[13]. Okręt w latach 1966-1972[11] uczestniczył w sześciu testach atomowych na atolach Mururoa i Fangataufa. 28 lutego 1973 roku został wycofany ze służby i przemianowany na Q521[14]. W 1975 roku został zezłomowany[14] we włoskiej stoczni La Spezia.
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
