Cyprzanów

Cyprzanów – wieś w Polsce położona w województwie śląskim, w powiecie raciborskim, w gminie Pietrowice Wielkie, na lewym, północnym brzegu Psiny.

Cyprzanów

wieś
Państwo	Polska
Województwo	śląskie
Powiat	raciborski
Gmina	Pietrowice Wielkie
Liczba ludności (2008)	562
Strefa numeracyjna	32
Kod pocztowy	47-480[1]
Tablice rejestracyjne	SRC
SIMC	0218822
Położenie na mapie Polski Cyprzanów
Położenie na mapie województwa śląskiego Cyprzanów
Położenie na mapie powiatu raciborskiego Cyprzanów
Położenie na mapie gminy Pietrowice Wielkie Cyprzanów
50°04′17″N 18°06′57″E[2]

Historia

Wieś była wcześniej częścią Janowic, a obecnie miejscowości są połączone. Nazwa wsi pochodzi od imienia kantora Cypriana (zm. 1431)^[3]. W roku 1339 właścicielem wsi był rycerz Mieszko na Kornicy, który darował kościołowi parafialnemu z Raciborza dochody z połowy wioski. Wkrótce cała wieś przeszła na własność kolegiaty raciborskiej.

Wieś zniszczył w 1861 roku wielki pożar. Z Cyprzanowa pochodzi działacz śląski z okresu Wiosny Ludów Emanuel Smołka (1820-1854).

Historycznie Cyprzanów był osadą graniczną diecezji wrocławskiej. Parafia Janowicz, obecna parafia Trójcy Świętej w Cyprzanowie, została wymieniona w spisie świętopietrza z 1447^[4]. Położone na południowym, prawym brzegu od Psiny Samborowice leżały już w diecezji ołomunieckiej. Tradycyjnie posługiwano się tu jeszcze śląskim dialektem jednak z silnymi wpływami gwar laskich^[5].

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa katowickiego.

Zabytki

We wsi znajduje się kościół parafialny Trójcy Świętej, który zbudowano w latach 1865-1888 w stylu neogotyckim. Zachował się również szereg typowych zagród w układzie frankońskim z końca XIX wieku i początku XX wieku oraz kapliczka z połowy XIX wieku.

Przypisy

1. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 172 [zarchiwizowane 2022-10-26].
2. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 18390
3. Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska, t. II: C – E, red. S. Rospond, H. Borek, Warszawa-Wrocław 1985, s. 47
4. Registrum denarii sancti Petri in archidiaconatu Opoliensi sub anno domini MCCCCXLVII per dominum Nicolaum Wolff decretorum doctorem, archidiaconum Opoliensem, ex commisione reverendi in Christo patris ac domini Conradi episcopi Wratislaviensis, sedis apostolice collectoris, collecti. „Zeitschrift des Vereins für Geschichte und Alterthum Schlesiens”. 27, s. 369-372, 1893. Breslau: H. Markgraf. (niem.).
5. Mariusz Kowalski. Morawianie (Morawcy) w Polsce. „Studia z Geografii Politycznej i Historycznej”. 5, s. 126, 2016.