Cmentarz wojenny nr 91 – Gorlice

Cmentarz wojenny nr 91 – Gorlice – zabytkowy cmentarz z I wojny światowej, zaprojektowany przez Emila Ladewiga, znajdujący się w Gorlicach. Jeden z ponad 400 zachodniogalicyjskich cmentarzy wojennych zbudowanych przez Oddział Grobów Wojennych C. i K. Komendantury Wojskowej w Krakowie. Należy do III Okręgu Cmentarnego Gorlice.

Cmentarz wojenny nr 91
Gorlice

nr rej. 636 z 4.11.1991[1]
Pomnik centralny
Państwo	Polska
Miejscowość	Gorlice
Adres	Góra Cmentarna
Typ cmentarza	wojenny
Stan cmentarza	nieczynny
Powierzchnia cmentarza	9216 m²
Liczba pochówków	913
Liczba grobów	140
Liczba kwater cmentarnych	161
Architekt	Emil Ladewig
Położenie na mapie Gorlic Gorlice, cm. wojenny nr 91
Położenie na mapie Polski Gorlice, cm. wojenny nr 91
Położenie na mapie województwa małopolskiego Gorlice, cm. wojenny nr 91
Położenie na mapie powiatu gorlickiego Gorlice, cm. wojenny nr 91
49°39′55,2″N 21°09′08,3″E

Ogólny widok cmentarza w 1915

Opis

Cmentarz wojenny nr 91 położony jest na wzgórzu Korczak zwanej również Górą Cmentarną w Gorlicach. W zamyśle budowniczych miał być obiektem reprezentacyjnym w tym okręgu oraz służyć jako miejsce uroczystości rocznicowych. Zbudowany jest na planie prostokąta i otoczony kamiennym murem wykonanym z piaskowca. Ma powierzchnię 9216 m² i wymiary ok. 130x75 m. Do cmentarza prowadzi usytuowana od strony północnej trójdzielna brama z trzema arkadami. W centrum duży krzyż pomnikowy według projektu Gustawa Ludwiga. Groby oficerskie z pomnikami podobnego typu ustawione są w trzech szeregach. Podobny kształt, ale mniejsze rozmiary, mają nagrobki żołnierskie. Kolejny rodzaj nagrobków stanowią betonowe stele umieszczone na kamiennym postumencie z żeliwną tablicą inskrypcyjną. Pozostałe groby są oznaczone niskimi betonowymi stelami z prostokątną żeliwną tablicą.

Na cmentarzu pochowano 913 żołnierzy w 140 grobach pojedynczych i 161 mogiłach zbiorowych^[2]:

• 425 żołnierzy austro-węgierskich
• 201 żołnierzy niemieckich
• 287 żołnierzy rosyjskich

poległych w maju 1915.

Pierwotnie spoczywało tu 140 żołnierzy niemieckich, ale w czasie likwidacji cmentarza wojennego nr 89 związanej z budową osiedla mieszkaniowego, przeniesiono tu jeszcze 61 ciał^[3].

Cmentarz służył jako miejsce spoczynku żołnierzy również podczas II wojny światowej.

Ogólna liczba pochówków na tym cmentarzu wynosi 1441^[2].

Galeria

• 
  Dojście
• 
  Wejście
• 
  Fragment cmentarza
• 
  Tablica na bramie wejściowej
• 
  Brama wejściowa od wewnątrz
• 
  Tablica na bramie

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo małopolskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 23 lipca 2024 [dostęp 2017-12-04].
2. Oktawian Duda Cmentarze I Wojny Światowej w Galicji Zachodniej 1914-1918 – Studia i materiały, Ośrodek Ochrony Zabytkowego Krajobrazu, Warszawa 1995, ss.165,166
3. Paweł Kutaś Cmentarze I Wojny Światowej w powiecie gorlickim, Wydawnictwo PROMO, Zakrzów 2015, s.91 ISBN 978-83-60941-39-3

Bibliografia

• Mirosław Łopata, Cmentarz wojenny nr 91 w Gorlicach, „Magury'04”, Warszawa 2004, ISSN 1505-4993
• www.cmentarze.gorlice.net.pl
• StareCmentarze.pl – opis, zdjęcia cmentarza