Chińska Republika Rad

Chińska Republika Rad (chiń. upr. 中华苏维埃共和国; chiń. trad. 中華蘇維埃共和國; pinyin Zhōnghuá Sūwéi’āi Gònghēguó) – krótko istniejące państwo komunistów chińskich.

Chińska Republika Rad

中華蘇維埃共和國

1931–1937
Godło Flaga
Dewiza: 各国无产阶级，联合起来 Gèguó wúchǎn jiējí, liánhé qǐlái! (Proletariusze wszystkich krajów, łączcie się!)
Hymn: Międzynarodówka[1]
Ustrój polityczny	republika socjalistyczna
Stolica	Ruijin (1931–1936) Bao’an (1936–1937) Yan’an (1937)
Data powstania	listopad 1931
Data likwidacji	wrzesień 1937
Prezydent	Mao Zedong
Narody i grupy etniczne	Chińczycy
brak współrzędnych

Po zerwaniu współpracy między Komunistyczną Partią Chin a Kuomintangiem w 1927 i wybuchu wojny domowej, KPCh z inspiracji rządu radzieckiego i Kominternu rozpoczęła tworzenie baz rewolucyjnych na położonych w głębi kraju terenach, gdzie władza rządu centralnego była słaba. Dzięki utworzeniu regularnych sił zbrojnych, organizowaniu powstań i partyzantek, pod koniec 1927 i w 1928 Komunistyczna Partia Chin utworzyła liczne bazy w południowo-wschodnim regionie Chin, większość na granicy prowincji Jiangxi i Fujian.

W listopadzie 1931 w Ruijinie odbył się zjazd rad delegatów z regionów opanowanych przez komunistów. Zjazd ogłosił utworzenie Chińskiej Republiki Rad i przyjął wzorowaną na radzieckiej konstytucję^[2]. Na prezydenta republiki wybrano 27 listopada 1931 Mao Zedonga.

Republika przestała istnieć nieoficjalnie w październiku 1934, kiedy w wyniku ofensywy wojsk Kuomintangu komuniści wyruszyli na północ, rozpoczynając Długi Marsz.

Do 1937 roku Chińska Republika Rad nadal istniała formalnie, ponieważ komuniści nadal kontrolowali pewne obszary, takie jak sowiety Hubei, Henan i Shaanxi. W latach 1931–1936 stolicą był Ruijin, w latach 1936-1937 Bao’an, a w 1937 roku stolica została przeniesiona do Yan’an. Chińska Republika Rad została rozwiązana 22 września 1937 roku, kiedy Komunistyczna Partia Chin wydała na Drugim Zjednoczonym Froncie manifest na temat jedności z Kuomintangiem, gdy wybuchła druga wojna chińsko-japońska^[3]. Komunistyczna Partia Chin zachowała de facto kontrolę nad Yan’an, która była jej twierdzą podczas wojny z Japonią.

Przypisy

1. WuW. Xueqing WuW., 中國國歌百年演變史話 [online], cpc.people.com.cn [dostęp 2011-06-09] (chiń.).
2. J.Rowiński, W.Jakóbiec, System konstytucyjny Chińskiej Republiki Ludowej, Wydawnictwo Sejmowe, Warszawa 2006, ISBN 978-83-7059-766-5, s. 19
3. Lyman P. Van Slyke, Chiński ruch komunistyczny: raport Departamentu Wojny Stanów Zjednoczonych, lipiec 1945, Stanford University Press, 1968, s. 44.

Bibliografia

• Encyklopedia historyczna świata. Tom X, Wydawnictwo Opres, Kraków 2002, ISBN 83-85909-72-9.

Kontrola autorytatywna (państwo historyczne):

• LCCN: n79091721
• J9U: 987007550344405171