Chemotyp – fenotyp chemiczny, wyrównany nie ze względu na obecność lub stężenie specyficznych metabolitów wtórnych. Czynniki genetyczne i epigenetyczne mogą nie wiązać się z określonymi cechami morfologicznymi – morfotypem lub anatomicznymi lecz powodować wystąpienie unikalnych cech chemicznych organizmu. Pojęcie zostało zastosowane po raz pierwszy przez Rolfa Santessona i jego syna Johana w roku 1968 w odniesieniu do roślin[1]. Współcześnie termin stosowany jest także w odniesieniu do mikroorganizmów[2].
Wyróżnianie chemotypów roślin ma znaczenie w farmacji, przy wykorzystywaniu substancji aktywnych pochodzenia roślinnego. Obecność i stężenie takiej substancji decyduje o właściwościach leczniczych preparatów ziołowych[3][4][5]. Określenie chemotypu jest również wykorzystywane w badaniach taksonomicznych. Skład chemiczny może być podstawą wyróżnienia odrębnych taksonów. Analiza zawartości kannabinoidów w Cannabis potwierdza koncepcję wyróżniania gatunku C. sativa i C. indica[6]. Ze względu na wykorzystanie kannabinoidy w przemyśle farmaceutycznym chemotypy o wysokiej zawartości Δ (9)-tetrahydrokanabinolu i kanabidiolu są przedmiotem zainteresowania koncernów farmaceutycznych[7].
Poszukiwanie odpowiednich chemotypów może mieć na celu pozyskanie substancji zapachowych wykorzystywanych przez człowieka[8].
Wyróżnianie chemotypów jest ważne także ze względu na obronę roślin przed szkodnikami. Różne profile chemiczne mogą skutkować zróżnicowaniem wrażliwości upraw względem szkodników[1][9]. Substancja pozwalająca wyróżnić chemotyp może być syntetyzowana u roślin po odebraniu sygnału o obecności roślinożercy[10].
KenKeefover-Ring,John D.Thompson,Yan B.Linhart.Beyond six scents: defining a seventhThymus vulgarischemotype new to southern France by ethanol extraction.„Flavour and Fragrance Journal”.24(3),s.117–122,2009. DOI: 10.1002/ffj.1921.ISSN0882-5734.(ang.).
F.Iten,R.Saller,G.Abel,J.Reichling.Additive antimicrobial [corrected] effects of the active components of the essential oil of Thymus vulgaris--chemotype carvacrol..„Planta Med”.75(11),s.1231-6,Sep2009. DOI: 10.1055/s-0029-1185541. PMID: 19347798.
SP.Sah,CS.Mathela,K.Chopra.Involvement of nitric oxide (NO) signalling pathway in the antidepressant activity of essential oil of Valeriana wallichii Patchouli alcohol chemotype..„Phytomedicine”.18(14),s.1269-75,Nov2011. DOI: 10.1016/j.phymed.2011.06.009. PMID: 21795033.
DJ.Potter.A review of the cultivation and processing of cannabis (Cannabis sativa L.) for production of prescription medicines in the UK..„Drug Test Anal”.6(1-2),s.31-8,2014. DOI: 10.1002/dta.1531. PMID: 24115748.
AF.Barrero,MM.Herrador,P.Arteaga,A.Castilloi inni.Use of the plant Bellardia trixago for the enantiospecific synthesis of odorant products..„Nat Prod Commun”.6(4),s.439-42,Apr2011. PMID: 21560755.
F.Rohr,C.Ulrichs,M.Schreiner,R.Zrenneri inni.Responses of Arabidopsis thaliana plant lines differing in hydroxylation of aliphatic glucosinolate side chains to feeding of a generalist and specialist caterpillar..„Plant Physiol Biochem”.55,s.52-9,Jun2012. DOI: 10.1016/j.plaphy.2012.03.005. PMID: 22543106.
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.