Chaim Topol

Chaim Topol, Chajjim Topol (hebr.: חיים טופול; ur. 9 września 1935 w Tel Awiwie, zm. 8 marca 2023 tamże^[1][2]) − izraelski aktor teatralny i filmowy.

Chaim Topol

Chaim Topol (1967)
Data i miejsce urodzenia	9 września 1935 Tel Awiw, Palestyna
Data i miejsce śmierci	8 marca 2023 Tel Awiw, Izrael
Współmałżonek	Galia Finkelstein (1956–2023; jego śmierć)
Lata aktywności	1957–2015
Odznaczenia

Chaim Topol (1971)

Chaim Topol (2013)

Życiorys

Urodził się w Tel Awiwie^[3], w ówczesnym Brytyjskim Mandacie Palestyny. Początkowo grał jako amator w spektaklach organizowanych przez izraelską armię^[4]. W 1961 założył własną grupę teatralną, pomagał w założeniu teatru w Hajfie. Jest znany głównie z roli Tewjego Mleczarza w musicalu Skrzypek na dachu (1971), za którą otrzymał Złoty Glob dla najlepszego aktora w filmie komediowym lub musicalu, nagrodę David di Donatello, Sant Jordi Awards oraz był nominowany do Oscara dla najlepszego aktora pierwszoplanowego^[5]. Wystąpił w dwunastym filmie o przygodach Jamesa Bonda Tylko dla twoich oczu (1981) w reżyserii Johna Glena jako Milos Columbo^[2].

W 2014 otrzymał doktorat honoris causa Uniwersytetu Bar-Ilana^[6] i Uniwersytetu w Hajfie^[1].

Był uzdolniony plastycznie. Wykonał ponad 700 portretów, zilustrował 25 książek. Był autorem autobiografii Topol by Topol (1981) i To Life! (1994)^[7].

Życie prywatne

Od 1956 roku jego żoną była Galia Finkelstein. Para miała troje dzieci: jednego syna i dwie córki^[8].

W ostatnich latach życia cierpiał na chorobę Alzheimera^[1].

Filmografia

• Bagaż życia (1998) – pan Apfelschnitt
• Time Elevator (1998) – Shalem
• Wojna i pamięć (1988-89) – Berel Jastrow
• Queenie (1987) (TV) – Dimitri Goldner
• Roman Behemshechim (1985) – Effi Avidar
• Wichry wojny (1983) – Berel Jastrow
• Tylko dla twoich oczu (1981) – Milos Columbo
• Flash Gordon (1980) – doktor Hans Zarkov
• The House on Garibaldi Street (1979) (TV) – Michael
• Galileo (1975) – Galileusz
• Śledź mnie! (1972) – Julian Cristoforou
• Skrzypek na dachu (1971) – Tewje
• The Going Up of David Lev (1971) (TV) – Chaim
• Ha-Tarnegol (1971)
• Before Winter Comes (1969) – Janovic
• A Talent for Loving (1969)
• Ervinka (1967) – Ervinka
• Cast a Giant Shadow (1966) – Abou Ibn Kader
• Sallah Shabati (1964) – Sallah Shabati
• El Dorado (1963) – Benny Sherman
• I Like Mike (1961)

Nagrody

• 1972: Złoty Glob w kategorii najlepszy aktor w komedii lub musicalu: Skrzypek na dachu (Fiddler on the Roof)
• 1972: Nagroda dla najlepszego aktora na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w San Sebastián: Śledź mnie! (Follow me!)^[9]
• 2015: Nagroda Izraela za całokształt twórczości^[10]