Włosopuklerznik

Włosopuklerznik^[4] (Chaetophractus) – rodzaj ssaków z podrodziny puklerzników (Euphractinae) w obrębie rodziny Chlamyphoridae.

Włosopuklerznik

Chaetophractus
Fitzinger, 1871[1]
Włosopuklerznik kosmaty (Ch. villosus)
Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Rząd	pancernikowce
Rodzina	Chlamyphoridae
Podrodzina	puklerzniki
Rodzaj	włosopuklerznik
Typ nomenklatoryczny
Loricatus villosus Desmarest, 1804
Synonimy
Dasyphractus Fitzinger, 1871[2] Choetophractus[a] Trouessart, 1898[3]
Gatunki
2 gatunki – zobacz opis w tekście

Rozmieszczenie geograficzne

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej^[5][6][7].

Morfologia

Długość ciała (bez ogona) 200–400 mm, długość ogona 80–150 mm, długość ucha 26–32 mm, długość tylnej stopy 42–72 mm; masa ciała 0,6–5 kg^[7][8].

Systematyka

Rodzaj zdefiniował w 1871 roku austriacki zoolog Leopold Fitzinger w artykule zatytułowanym [Historia] Naturalna rodziny pancerników (Dasypodes), opublikowanym w czasopiśmie „Sitzungsberichte der Kaiserlichen Akademie der Wissenschaften. Mathematisch-Naturwissenschaftliche Classe”^[1]. Fitzinger wymienił dwa gatunki – Loricatus villosus Desmarest, 1804 i Dasypus minutus Desmarest, 1822 – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie)^[9] Loricatus villosus Desmarest, 1804 (włosopuklerznik kosmaty).

Etymologia

• Chaetophractus (Choetophractus): gr. χαιτη khaitē ‘długie, opadające włosy’; φρακτος phraktos ‘chroniony, zabezpieczony’, od φρασσω phrassō ‘wzmocnić’^[10].
• Dasyphractus: gr. δασυς dasus ‘włochaty, kosmaty’; φρακτος phraktos ‘chroniony, zabezpieczony’, od φρασσω phrassō ‘wzmocnić’^[11]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Cryptophractus brevirostris Fitzinger, 1871 (= Dasypus vellerosus J.E. Gray, 1865).

Podział systematyczny

Do rodzaju należą następujące gatunki^{[12][8][5][4]}:

Grafika	Gatunek	Autor i rok opisu	Nazwa zwyczajowa[4]	Podgatunki[7][5][8]	Rozmieszczenie geograficzne[7][5][8]	Podstawowe wymiary[7][8][b]	Status IUCN[13]
	Chaetophractus vellerosus	(J.E. Gray, 1865)	włosopuklerznik wrzaskliwy	2 podgatunki	Boliwia, północno-wschodnie Chile, Paragwaj i Argentyna (na południe do prowincji La Pampa, odosobniona populacja we wschodniej części prowincji Buenos Aires); prawdopodobnie południowo-wschodnie Peru; zakres wysokości: 0–4600 m n.p.m.	DC: 20–30 cm DO: 8–11 cm MC: 0,6–1,2 kg	LC
	Chaetophractus villosus	(Desmarest, 1804)	włosopuklerznik kosmaty	gatunek monotypowy	Gran Chaco (południowo-wschodnia Boliwia, Paragwaj i Argentyna) i południowe Chile (regiony Aysén i Magallanes); introdukowany na wyspę Ziemia Ognista; zakres wysokości: 0–1500 m n.p.m.	DC: 26–40 cm DO: 12–15 cm MC: 2–5 kg	LC

Kategorie IUCN:  LC  – gatunek najmniejszej troski.

Uwagi

1. Niepoprawna późniejsza pisownia Chaetophractus Fitzinger, 1871.
2. DC – długość ciała; DO – długość ogona; MC – masa ciała