Loading AI tools
okręt desantowy projektu 775/II (w kodzie NATO: Ropucha) Marynarki Wojennej Rosji Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Cezar Kunikow (Цезарь Куников), poprzednio BDK-64 − duży okręt desantowy projektu 775/II (w kodzie NATO: Ropucha) Marynarki Wojennej Rosji. Zaprojektowany w Polsce i zbudowany w Stoczni Północnej w Gdańsku, wszedł do służby w Marynarce Wojennej ZSRR w 1986 roku pod oznaczeniem BDK-64 (БДК-64). W 1989 roku otrzymał nazwę „Cezar Kunikow” na cześć radzieckiego oficera. Po rozpadzie ZSRR przejęty przez marynarkę wojenną Rosji, w której nosił numer burtowy 158.
.jpg) „Cezar Kunikow” w 2003 r. | |
| Klasa | |
|---|---|
| Projekt | |
| Oznaczenie NATO |
Ropucha I |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Wodowanie |
1986 |
 Marynarka Wojenna ZSRR
| |
| Nazwa |
BDK-64 (1986) |
| Wejście do służby |
30 września 1986 |
 MW Rosji
| |
| Nazwa |
Cezar Kunikow |
| Wejście do służby |
grudzień 1991 |
| Zatopiony |
14 lutego 2024 |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
2900 t standardowa |
| Długość |
112,5 m |
| Szerokość |
15 m |
| Zanurzenie |
3,7 m |
| Napęd | |
| 2 silniki wysokoprężne o mocy 19 200 KM, 2 śruby | |
| Prędkość |
17,5 węzła |
| Zasięg |
6000 Mm przy 12 w. |
| Uzbrojenie | |
| 4 armaty uniwersalne 57 mm AK-725 (2 × II) 2 × IV wyrzutnie rakiet plot. Strieła-3 (32 rakiety) 2 × XX wyrzutnie npr 122 mm Grad-M (160 pocisków) | |
| Załoga |
87 |
Wchodził w skład Floty Czarnomorskiej. Wziął udział w rosyjskiej inwazji na Ukrainę, podczas której w lutym 2024 roku został zatopiony przez ukraińskie siły.
Okręt BDK-64 został zbudowany w 1986 roku w Stoczni Północnej w Gdańsku jako jeden z serii dużych okrętów desantowych projektu 775, zaprojektowanych w Polsce i budowanych na zamówienie marynarki ZSRR. W ramach projektu 775 nosił numer budowy 23, zaliczając się do jego drugiej odmiany (775/II)[uwaga 1]. W kodzie NATO typ ten był oznaczany jako Ropucha (Ropucha I)[1].
.png)
Okręty desantowe projektu 775 dysponują przelotową ładownią, dostępną przez rampę dziobową i rufową, o długości 95 m, szerokości od 4,5 do 6,5 m i wysokości 4,5 m[2]. Na dziobie jest otwierana furta i opuszczana pochylnia; w celu rozładunku okręty mogą wpływać na plażę[3]. Jednostki mogą transportować do 13 czołgów lub transporterów opancerzonych albo 20 ciężarówek i w obu wariantach 150 żołnierzy[uwaga 2]. Ładowność okrętu jest określana w publikacjach jako 450 ton[1]. Załoga liczy 87 osób, w tym 8 oficerów[2].
Wyporność okrętu niezaładowanego wynosi 2900 ton (czasem podawana jako standardowa), a pełna – 4400 ton[uwaga 3]. Długość całkowita wynosi 112,5 m, a na linii wodnej 105 m, szerokość wynosi 15 m, a zanurzenie maksymalne 3,17 m[2].
Uzbrojenie artyleryjskie okrętów projektu 775/II stanowią cztery armaty uniwersalne kalibru 57 mm w dwóch wieżach (po dwa działa) AK-725, umieszczonych przed i za nadbudówką i kierowanych radarem artyleryjskim Bars[2]. Zapas amunicji wynosi 2200 nabojów 57 mm[4]. Wyposażone w dwie poczwórne wyrzutnie pocisków przeciwlotniczych bardzo bliskiego zasięgu Strieła-3, samonaprowadzających się na podczerwień z zapasem 32 pocisków[2]. „Cezar Kunikow” znalazł się w grupie okrętów proj. 775/II uzbrojonych dla celów wsparcia desantu w dwie dwudziestoprowadnicowe wyrzutnie niekierowanych pocisków rakietowych kalibru 122 mm Grad-M ze 160 pociskami[2][5].
W skład wyposażenia radioelektronicznego jednostek projektu 775/II wchodzi stacja radiolokacyjna wykrywania nawodnego i powietrznego MR-302 Rubka oraz radar nawigacyjny Don[uwaga 4]. Do kierowania ogniem artylerii służy radar Bars umieszczony na kolumnie za kominami na rufie[6]. Okręty wyposażone są w dwie szesnastoprowadnicowe wyrzutnie celów pozornych PK-16 kalibru 82 mm służące do walki elektronicznej[6].
Napęd stanowią dwa silniki wysokoprężne 16 ZVB 40/48 o łącznej mocy 19 200 KM poruszające dwie śruby[2]. Prędkość maksymalna wynosi 17,5 węzła[2]. Zasięg wynosi 3500 Mm przy prędkości 16 węzłów i 6000 Mm przy prędkości 12,5 węzła[2].
Okręt wszedł do służby w Marynarce Wojennej ZSRR 30 września 1986 roku z oznaczeniem alfanumerycznym: BDK-64 (БДК-64), od bolszoj diesantnyj korabl – duży okręt desantowy[7]. Wchodził w skład 4. dywizjonu okrętów desantowych 39. Dywizji Morskich Sił Desantowych Floty Czarnomorskiej, stacjonującej w bazie na jeziorze Donuzław[8]. 10 maja 1989 roku, jako jeden z pierwszych okrętów tego typu otrzymał imię własne „Cezar Kunikow”, na cześć radzieckiego oficera dowodzącego desantem na tzw. małą ziemię pod Noworosyjskiem, bohatera Związku Radzieckiego, poległego 14 lutego 1943 roku[9][10][11].
Po rozpadzie ZSRR w grudniu 1991 roku „Cezar Kunikow” wchodził w skład Floty Czarnomorskiej podporządkowanej siłom zbrojnym Wspólnoty Niepodległych Państw, a w praktyce Federacji Rosyjskiej. Po rozformowaniu 39. Dywizji w 1994 roku, został włączony do 30. Dywizji Okrętów Nawodnych[8]. W drugiej połowie lat 90. został wraz z głównymi siłami Floty Czarnomorskiej ostatecznie przejęty przez Rosję. W lipcu 1999 roku okręt brał w operacji przerzutu sił rosyjskich z Tuapse do Salonik w Grecji dla celów operacji pokojowej ONZ w byłej Jugosławii[7]. W Marynarce Rosji nosił stały numer burtowy 158[12].
W latach 2006–2012 ośmiokrotnie uczestniczył w rejsach międzynarodowego zespołu okrętów na Morzu Czarnym BLACKSEAFOR, mającego na celu współpracę państw czarnomorskich, w tym z okrętami Ukrainy i Gruzji (sierpień 2006, kwiecień 2007, kwiecień 2008, sierpień 2009, kwiecień 2010, sierpień 2011, kwiecień i sierpień 2012)[13]. W sierpniu 2008 roku „Cezar Kunikow” wziął udział w agresji na Gruzję, transportując w składzie rosyjskiego zespołu piechotę morską do Suchumi w Abchazji[14].
3 października 2011 roku „Cezar Kunikow” wyszedł w miesięczny rejs na Morze Śródziemne do portów Grecji i Kotoru w Czarnogórze, z udziałem zespołu artystycznego i orkiestry Floty Czarnomorskiej. Uczestniczył między innymi w imprezach „tygodnia rosyjskiego” na Korfu (między 7 a 10 października), obchodach rocznicy bitwy pod Navarino w Pilos i odsłonięciu pomnika przyjaźni grecko-rosyjskiej w Argostoli[15][16]. Odwiedził ponadto Pireus, a w Aleksandropolis wziął udział w obchodach święta narodowego Grecji (dnia Ochi), powracając do Sewastopola 3 listopada, po przepłynięciu ok. 3000 mil morskich[17]. Dowódcą okrętu był wówczas kmdr ppor. Siergiej Łarczuk, dowódcą zespołu kmdr ppor. Siergiej Zwiagin[16].
Między 6 a 24 kwietnia 2012 roku „Cezar Kunikow” był okrętem flagowym w kolejny rejsie zespołu BLACKSEAFOR, w którego skład wchodził m.in. ukraiński trałowiec „Czerkassy”[18][19]. Okręty brały udział we wspólnych ćwiczeniach i odwiedziły Konstancę, Stambuł i Sewastopol[18]. W czerwcu 2012 roku okręt wyszedł w rejs do Mesyny we Włoszech pod dowództwem kmdr. ppor. Aleksieja Biezaluka, upamiętniając udział rosyjskich marynarzy w likwidacji skutków trzęsienia ziemi w 1908 гoku[20].
Od 6 lipca 2013 roku do listopada 2014 roku okręt był remontowany w stoczni marynarki w Warnie w Bułgarii, w ramach rozliczeń finansowych Bułgarii z ZSRR[9]. W okresie 5–8 maja 2015 roku „Cezar Kunikow” reprezentował Rosję na międzynarodowej wystawie uzbrojenia IDEF-2015 w Stambule[21]. W 2014 roku dowódcą okrętu był kmdr ppor. Roman Kotlarow, a w 2018 roku kmdr ppor. Andriej Sawatjew[9][10]. W grudniu 2017 roku na podstawie wyróżniających się wyników wyszkolenia załogi „Cezar Kunikow” otrzymał tytuł okrętu „uderzeniowego” (ros. udarnyj)[22].
Na początku lipca 2019 roku „Cezar Kunikow” brał udział w manewrach floty rosyjskiej, będących odpowiedzią na NATO-wskie ćwiczenia Sea Breeze na Morzu Czarnym[23]. „Cezar Kunikow” wraz z innymi okrętami desantowymi Floty Czarnomorskiej brał udział w cyklicznych rejsach na Morze Śródziemne wiążących się z zaopatrywaniem rosyjskiego kontyngentu wojsk w Syrii, m.in. w 2020 roku[24].
Okręt wziął udział w inwazji Rosji na Ukrainę, dostarczając w drugiej połowie marca 2022 roku wraz z innymi rosyjskimi okrętami desantowymi pojazdy wojskowe i zaopatrzenie do zdobytego portu w Berdiańsku nad Morzem Azowskim na południu Ukrainy[25]. 25 marca doszło w Berdiańsku do wybuchu, na skutek którego zatonął przy nabrzeżu okręt desantowy „Saratow”, a „Nowoczerkassk” i „Cezar Kunikow” odcumowały i wyszły w morze, odnosząc niewielkie uszkodzenia od spadających odłamków[25]. Oficjalnie podano, że wybuch był skutkiem ostrzału ukraińską rakietą Toczka-U, jednak istnieje również hipoteza, że spowodowany był nieostrożnością przy rozładunku amunicji i paliwa[25]. W wyniku wybuchu doszło także do pożaru na „Cezarze Kunikowie”, a jego dowódca kmdr ppor. Aleksandr Czyrwa (Ukrainiec w służbie Rosji) zmarł później na skutek ran[26][27].
Według rosyjskiej prasy, w sierpniu 2022 roku „Nowoczerkassk” i „Cezar Kunikow” były nadal niesprawne z powodu wadliwości części zamiennych do silników, dostarczonych z Polski w 2019 roku, oraz niemożności nabycia nowych części wobec sankcji nałożonych na Rosję po ataku na Ukrainę[28].
14 lutego 2024 roku rano „Cezar Kunikow” został zaatakowany na Morzu Czarnym w pobliżu Ałupki na Krymie przez ukraińskie siły specjalne Grupy 13 przy użyciu bezzałogowych łodzi uderzeniowych (dronów) Magura V5[11]. Strona ukraińska poinformowała tego samego dnia oficjalnie o zatopieniu okrętu na skutek ataku, publikując także nagrania z kamer dronów[11]. Rosja nie zdementowała utraty okrętu. Podkreślano w mediach symbolikę zatopienia w rocznicę śmierci patrona okrętu[11]. Według wywiadu ukraińskiego okręt załadowany był sprzętem wojskowym[11]. Według niepotwierdzonych oficjalnie doniesień, okręt miał przewozić kilkadziesiąt pocisków balistycznych oraz ponad tysiąc pocisków artyleryjskich pochodzenia północnokoreańskiego, a także trzech specjalistów ze wspierającej Rosję Korei Północnej[29]. Utrata okrętu miała być przyczyną dymisji dowódcy Floty Czarnomorskiej Wiktora Sokołowa, która nastąpiła bezpośrednio po tym[29].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
