Loading AI tools
Cetbang (także meriam kecil) – typ armat produkowany i używany przez państwa późnośredniowiecznej Indonezji i Malezji, głównie przez imperium Majapahitu[1][2].
Cetbang był obrotowym działem z długą rurą[3] i był wykonywany głównie z żelaza i brązu (który zapobiegał rdzewieniu armaty)[2][4]. Cetbang często był instalowany na małych jednostkach morskich - głównie penjajapach i lancaranach[3][4] oraz montowany na wózkach obrotowych[4]. Używało się go także jako działo w fortach[3]. Wyróżnia się dwa typy cetbangu - cetbang w stylu wschodnim (starsza wersja) i zachodnim (nowsza wersja). Cetbang w stylu wschodnim ładowany był od przodu, a w stylu zachodnim od tyłu, gdyż miał komorę, do której wkładano pociski[4]. Cetbangi mogły wystrzeliwać zarówno pociski okrągłe jak i na przykład w kształcie strzały. Odnotowane są przypadki wystrzeliwania przez cetbangi materiałów podpalających. Broń miała długość od 1 do 3 metrów[4].
Cetbang w stylu wschodnim
Cetbang w stylu wschodnim pojawił się niedługo po inwazji Mongołów Kubilaj-Chana na Jawę i założeniu przez Radena Wijayę Majapahitu (najprawdopodobniej więc był inspirowany działami mongolskimi i chińskimi)[4]. Później był używany przez armie kolejnych władców imperium (Dżajanegara, Tribhuwana Widżajatunggadewi, Hajam Wuruk), którzy podbili większość obszaru archipelagu malajskiego, co przyczyniło się do rozpowszechnienia broni[4][5]. Według historycznych przekazów w bitwie pod Bubat (1357) wojska Majapahitu dowodzone przez Gajah Madę poniosły ciężkie straty w wyniku ostrzału z cetbangów wojsk królestwa Sundy. Cetbang w stylu wschodnim został jednak później wyparty przez inne bronie przybyłe na archipelag z państw Indii oraz Chin, a także świata muzułmańskiego.
Cetbang w stylu zachodnim
Cetbang w stylu zachodnim wywodzi się najprawdopodobniej z tureckiej armaty Prangi, która pojawiła się w Indonezji w XV wieku[6]. Broń była używana między innymi podczas oblężenia Malakki przez Portugalczyków oraz późniejszych walk muzułmańskich państw oraz Majapahitu z przybyłymi do Indonezji Portugalczykami, Hiszpanami i Holendrami, a także podczas walk wewnętrznych na archipelagu. Z czasem broń wyszła z użytku.
Cetbang znajdujący się w Muzeum Bali
Rycina przedstawiająca Jawajczyków używających Cetbanga
Cetbang zakończony ozdobną głową smoka
Cetbang z głową smoka wykonany z brązu
Dwa cetbangi w muzeum
Cetbang w Muzeum Historii w Dżakarcie, stolicy Indonezji
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
