Cesarski Urząd Górniczy

Cesarski Urząd Górniczy – dawny urząd górniczy w Złotym Stoku. Jego celem był nadzór i kontrola kopalń w mieście. W późniejszych latach istnienia budynek pełnił rolę kościoła katolickiego.

Cesarski Urząd Górniczy

Budynek urzędu zaadaptowany na kościół katolicki z przylegającym do niego cmentarzem na rycinie F.B Wernera w 1737 r.
Państwo	Polska
Miejscowość	Złoty Stok
Styl architektoniczny	gotycki
Ukończenie budowy	1484
Ważniejsze przebudowy	1711
Rozebrano	1875
Położenie na mapie Złotego Stoku Dawna lokalizacja Cesarskiego Urzędu Górniczego
Położenie na mapie Polski Dawna lokalizacja Cesarskiego Urzędu Górniczego
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego Dawna lokalizacja Cesarskiego Urzędu Górniczego
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego Dawna lokalizacja Cesarskiego Urzędu Górniczego
Położenie na mapie gminy Złoty Stok Dawna lokalizacja Cesarskiego Urzędu Górniczego
50°26′36,98″N 16°52′07,39″E

Historia

Budynek powstał w 1484 roku, a jego założycielem był Henryk Starszy^[1]. Budynek wzniesiono w zachodniej części miasta.

W połowie XVI wieku roku w Złotym Stoku działało 190 kopalń, a miasto produkowało 8% rocznej produkcji złota w całej Europie^[1]. Był to moment największego wydobyctwa złota w mieście^[2]. W tym czasie obowiązek prowadzenie zapisków, nadzoru i kontroli należał właśnie do tego urzędu. W 1565 roku zawalił się szub kopalni złoty osioł grzebiąc 59 górników oraz dając początek stopniowemu osłabieniu wydobycia złota w mieście. W czasie wojny trzydziestoletniej umarła duża część mieszkańców z powodu chorób, a wiele kopalń zostało zalanych. Po wojnie zaczęły wyczerpywać się złoża złota. Z powodu zwiększającej się liczby katolików i spadku wydobycia złota na skalę posiadania urzędu w 1711 roku budynek zaadaptowano na katolicką świątynię^[2]. W tym samym roku dobudowano do budynku drewnianą wierzę^[2]. Świątynie zburzono w 1875 roku z powodu rozpoczęcia budowy nowego i większego kościoła katolickiego^[2].

W 2021 roku podczas przebudowy drogi wojewódzkiej nr 390 odkryto fundamenty dawnego budynku^[3].

Najstarszy zachowany wyciąg z akt urzędu napisany jest w 1556 roku oraz podaje zestawienie rocznych kosztów produkcji, wartości uzyskanego złota oraz zysków w latach 1545-1556^[1].

Przypisy

1. Tadeusz Mikoś, Eugeniusz Salwach, Janusz Chmura, Jerzy Tichanowicz: Złoty Stok Najstarszy ośrodek górniczo-hutniczy w Polsce. Kraków: Wyd. AGH, 2009, s. 298. ISBN 978-83-7464-191-3. (pol.).
2. Piotr Romanowski, Elżbieta Szumska: Złoty Stok. Podróż przez historię pięknego miasta w górach. Złoty Stok: Usługi Turystyczne „Aurum” Elżbieta Szumska, 2014, s. 125. ISBN 978-83-940141-1-7. OCLC 894985595.
3. Złoty Stok doczekał się niezwykłego odkrycia. Dzięki pasjonatom [online], walbrzych.wyborcza.pl [dostęp 2023-05-19].