Centrum Narciarskie Nosal w Zakopanem

Centrum Narciarskie Nosal w Zakopanem – stacja narciarska znajdująca się w Zakopanem na północnym zboczu Nosala (1206 m n.p.m.). Ze szczytu Nosala prowadzi legendarna Trasa „K” – najtrudniejsza trasa slalomowa w Polsce.

Centrum Narciarskie Nosal

Parking, karczmy, ośle łączki i dolna część stoku Nosala w 2007 roku
Centrum Narciarskie Nosal w Zakopanem
Lokalizacja
Pasmo górskie	Tatry Zachodnie
Państwo	Polska
Region	województwo małopolskie
Miejscowość	Zakopane
Wysokość maksymalna	1170 m n.p.m.
Wysokość minimalna	919 m n.p.m.
Wysokość ośrodka	919 m n.p.m.
Wyciągi
Krzesełkowe	1
Talerzykowe	5
Wyrwirączki	4
Całkowita przepustowość	5160 osób/godzinę
Trasy zjazdowe
Bardzo trudne	1
Trudne	1
Łatwe	4
Bardzo łatwe	4
Całkowita długość tras	3 km
Najdłuższa trasa	0,65 km
Pozostała infrastruktura
Operator	Strama Sp. z o.o.
Naśnieżanie	TAK
Oświetlenie	TAK
Snowpark	NIE
Położenie na mapie Zakopanego Centrum Narciarskie Nosal
Położenie na mapie Polski Centrum Narciarskie Nosal
Położenie na mapie województwa małopolskiego Centrum Narciarskie Nosal
Położenie na mapie powiatu tatrzańskiego Centrum Narciarskie Nosal
49°16′41,4″N 19°59′18,2″E
Strona internetowa

Kolej i wyciągi

W skład stacji wchodzą^[1]:

Wyciągi narciarskie w Centrum Narciarskim Nosal

Nazwa	Rodzaj	Producent	Szero- kość (osób)	Długość (m)	Czas wjazdu (min)	Prze- wyż- sze- nie (m)	Prze- pus- to- wość (osób/ godz.)	Stacja górna		Stacja dolna		Vmax (m/s)
								lokalizacja	wyso- kość (m n.p.m.)	lokalizacja	wyso- kość (m n.p.m.)
K	kolej krzesełkowa		1	598	4,6	230	360	pod szczytem	1170		ok. 940	2,2
H 1	talerzyk	Tatrapoma	1	456	2,05	133,5	600	w połowie przecinki	ok. 1053	karczma „Nosal”	ok. 920	3,7
P 2	talerzyk	Tartapoma	1	137	1,1	14	700	pod placówką TOPR	933	parkingi	919	2,1
P 3	talerzyk	Tatrapoma	1	252	2	33	700	pod lasem	952	parkingi	919	2,1
P 4	talerzyk	Tatrapoma	1	242	1,92	32	700	pod lasem	951	parkingi	919	2,1
P 5	talerzyk	Tatrapoma	1	220	1,8	29	700	pod lasem	948	parkingi	919	2,1
6	wyrwirączka		1	260		35	500
7	talerzyk		1	250		30	700
8	wyrwirączka		1	240		40
9	wyrwirączka		1	240		40	400

Łączna przepustowość wyciągów na Nosalu to 5160 osób na godzinę.

Osobny artykuł: Kolej krzesełkowa „Nosal”.

Trasy

Wzdłuż każdego z wyciągów istnieje trasa:

Trasy narciarskie w Centrum Narciarskim Nosal w Zakopanem

Nazwa trasy	Trudność	Start		Meta		Dłu- gość (m)	Prze- wyż- sze- nie (m)	Na- chy- le- nie (%)	Oś- wie- tle- nie	Sztucz- ne naśnie- żanie	Homologacja FIS		Uwagi
		nazwa	wyso- kość (m n.p.m.)	nazwa	wyso- kość (m n.p.m.)						numer	ważna do
K	czarno-czerwona	górna stacja kolei krzesełkowej	1170	dolna stacja kolei krzesełkowej	940	650	230	35	tak	tak
H 1	czerwona	w połowie przecinki	1053	karczma „Nosal”	920	450	133,5	30	tak	tak			wyłącznie dla narciarzy
P 2	zielona	pod placówką TOPR	933	kasy	919	145	14	10	tak	tak
P 3	niebieska	pod lasem	952	parkingi	919	250	33	13	tak	tak
P 4	niebieska	pod lasem	951	parkingi	919	240	32	13	tak	tak
P 5	niebieska	pod lasem	948	parkingi	919	220	29	13	tak	tak
6–9	niebieskie i zielone								tak	tak			stoki innych operatorów

Główna trasa „K” (ani żadna z pozostałych) nie ma homologacji FIS. Trasa utraciła licencję na początku lat 90. XX wieku z powodu małej szerokości^[2]. Trasa ta jest najbardziej stromą narciarską trasą zjazdową w Polsce i jedną z kilkunastu czarnych tras zjazdowych w Polsce. Na pierwszych 200 metrach jej nachylenie przekracza 37% i ustępuje jedynie ścianie w górnym odcinku trasy FIS na SkiArenie na Szrenicy.

Ośrodek dysponuje ok. 3 km tras. Wszystkie dostępne trasy zjazdowe Centrum są sztucznie naśnieżane, oświetlone i przygotowywane przez ratraki.

Pozostała infrastruktura

Na terenie Centrum dostępne są:

• szkoła narciarska „Strama”
• wypożyczalnia nart
• serwis sprzętu zimowego
• placówka TOPR
• karczma regionalna „Nosal”
• parkingi.

Operator

Operatorem kompleksu jest Strama Sp. z o.o. z siedzibą w Zakopanem przy ul. Balzera 30. Prezesem zarządu spółki jest Katarzyna Strama.

Właścicielami części ośrodka są: Tatrzański Park Narodowy (TPN), do którego należy górna część stoku (trasy „K”), Centralny Ośrodek Sportu, który jest właścicielem kolei krzesełkowej oraz Marian Józef Strama, ojciec Katarzyny (lub spółka Strama), posiadający dolną część ośrodka oraz pozostałą infrastrukturę.

Historia

Pierwsza trasa narciarska na Nosalu została wytyczona w 1953 roku. W latach 1956–1957 powstał tu wyciąg narciarski, który następnie, w latach 1966–1967, został przebudowany.

6 marca 1974 roku na trasie „K” rozegrano zawody slalomowe Pucharu Świata w narciarstwie alpejskim mężczyzn, które wygrał Francisco Fernández Ochoa^[3] (złoty medalista w slalomie na Igrzyskach Olimpijskich w 1972 w Sapporo), który wyprzedził Gustava Thöniego, wtedy trzykrotnego zdobywcę Pucharu Świata.

Spółka Strama Sp. z o.o. – obecny operator Centrum – została zarejestrowana w KRS w lutym 2002 roku.

W 2009 roku doszło do konfliktu między operatorem Centrum Narciarskiego Nosal a Centralnym Ośrodkiem Sportu na temat wykorzystania urządzeń naśnieżających górną część trasy „K”, których obie strony konfliktu są współwłaścicielami. COS zablokował w starostwie tatrzańskim wniosek Centrum Narciarskiego Nosal o możliwość czerpania wody ze zbiornika. Spowodowało to konieczność zamknięcia górnej części trasy oraz kolei krzesełkowej^[4]. Konflikt nasila się przed każdym sezonem i przed każdym sezonem powstaje zagrożenie zamknięcia legendarnej trasy.

W kwietniu 2012 roku skończyła się kolejna umowa dzierżawy na kolei krzesełkowej przez operatora. Strony umowy zapowiedziały jego sprzedaż Stramie, co pozwoliłoby mu na modernizację górnej części ośrodka (choć bez poszerzenia trasy, na co nie wyrażał zgody TPN)^[2]. W 2013 roku wyłączono z użytkowania górną część trasy na Nosalu.

Dolna część stacji, położony poza granicami TPN, należy do rodziny Stramów. Natomiast jego górna część leży na terenie Tatrzańskiego Parku Narodowego. Kolej krzesełkowa, z początku lat 60. ubiegłego wieku, jest też własnością państwową, ale we władaniu Centralnego Ośrodka Sportu.

W listopadzie 2018 roku Rada Naukowa Tatrzańskiego Parku Narodowego (TPN) zaakceptowała projekt poszerzenia tras narciarskich na Nosalu. Projekt wspólnie wypracowali narciarze, samorządowcy, pracownicy TPN oraz przedstawiciele rady naukowej parku, Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska i organizacji pozarządowych. Stok wraz z infrastrukturą wymaga inwestycji, aby dostosować stację do współczesnych standardów i wymagań narciarzy. Żeby stok spełniał aktualne wymogi, trzeba zmodernizować wyciąg i zbudować system śnieżenia oraz poszerzyć trasę. Dziś jest ona zbyt wąska, by spełniała kryteria bezpieczeństwa Międzynarodowej Federacji Narciarskiej.