Bukan chilijski[5] (Nothofagus antarctica (G.Forst.) Oerst.) – gatunek rośliny z rodziny bukanowatych (Nothofagaceae). Występuje naturalnie w Chile (od przylądka Horn po północną część kraju) i południowej Argentynie. Rośnie między innymi na Ziemi Ognistej[6][7]. Ponadto bywa uprawiany[7]. Do Europy został sprowadzony w 1830 roku[8]. W Chile występuje pod lokalną nazwą nirre[5].
Morfologia gatunku | |||||
Systematyka[1][2] | |||||
Domena | |||||
---|---|---|---|---|---|
Królestwo | |||||
Podkrólestwo | |||||
Nadgromada | |||||
Gromada | |||||
Podgromada | |||||
Nadklasa | |||||
Klasa | |||||
Nadrząd | |||||
Rząd | |||||
Rodzina | |||||
Rodzaj | |||||
Gatunek |
bukan chilijski | ||||
Nazwa systematyczna | |||||
Nothofagus antarctica (G.Forst.) Oerst. Bidr. Egefam. 24 1872[3] | |||||
| |||||
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||||
Morfologia
- Pokrój
- Zrzucające liście drzewo lub krzew[7][9]. Dorasta do 15 m wysokości i 10 m szerokości[10]. Pokrój jest kolumnowy i szeroki[5]. Korona drzewa jest luźna i nieregularna[11]. Kora ma ciemnoszarą barwę, z wiekiem staje się łuskowata[5]. Pędy są drobne i nieregularne[11]. Pąki liściowe mają jajowaty kształt i brązowo-czerwona barwę[8].
- Liście
- Ulistnienie jest naprzemianległe. Liście są pojedyncze, ciemne i błyszczące[8]. Rozwijają się wcześnie. Blaszka liściowa jest pofałdowana, pomarszczona i ma owalny kształt. Mierzy 1,5–2,5 cm długości oraz 1–2,5 cm szerokości, jest podwójnie tępo ząbkowana na brzegu, ma nasadę od zaokrąglonej do uciętej lub sercowatej i tępy wierzchołek. Ma 3–5 par nerwów. Liście po roztarciu wydzielają słodki zapach cynamonu i mydła. Jesienią przebarwiają się na kolor od żółtego po czerwony. Ogonek liściowy jest nagi i ma 2 mm długości[5][7][11].
- Kwiaty
- Są niepozorne, jednopłciowe, zwisające, mają zielonkawą lub czerwonawą barwę, dorastają do 3 mm średnicy. Kwiaty męskie są pojedyncze lub zebrane po 2–3 w kwiatostany, rozwijają się w kątach liści[5][7].
- Owoce
- Orzechy o brązowej barwie, osiągające 3–4 mm średnicy. Osadzone są po 3 w kupulach mierzących 4–6 mm długości. Kupule powstają ze zrośnięcia czterech liści przykwiatowych[7].
- Gatunki podobne
- Roślina podobna jest do gatunku N. fusca, który jednak różni się blaszką liściową pojedynczo ząbkowaną na brzegu[11].
Biologia i ekologia
Charakteryzuje się szybkim wzrostem. Rośnie w lasach zrzucających liście, na bagnach, stepach oraz zboczach górskich. Występuje na wysokości do 2000 m n.p.m. Kwitnie późną wiosną. Kwiaty zapylane są przez owady[5][7].
Zastosowanie
Gatunek ten jest uprawiany w północno-zachodniej Europie[12].
Przypisy
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.