Brzeźnica (powiat żagański)

Brzeźnica – wieś w Polsce położona w województwie lubuskim, w powiecie żagańskim, w gminie Brzeźnica.

Brzeźnica

wieś
Kościół pw. Marii Magdaleny
Państwo	Polska
Województwo	lubuskie
Powiat	żagański
Gmina	Brzeźnica
Liczba ludności (2022)	833[1]
Strefa numeracyjna	68
Kod pocztowy	68-113[2]
Tablice rejestracyjne	FZG
SIMC	0908231
Położenie na mapie Polski Brzeźnica
Położenie na mapie województwa lubuskiego Brzeźnica
Położenie na mapie powiatu żagańskiego Brzeźnica
Położenie na mapie gminy Brzeźnica Brzeźnica
51°42′56″N 15°23′21″E[3]
Strona internetowa

Wieś typu łańcuchówka, położona na Wzgórzach Dalkowskich, w dolinie rzeki Brzeźnicy, dopływu Bobru. Połączenie drogami lokalnymi z Kożuchowem (ok. 15 km) i Żaganiem (ok. 14 km), a także drogą wojewódzką nr 295 (Żagań – Nowogród Bobrzański), drogą wojewódzką nr 296 (Kożuchów – Żagań) i drogą wojewódzką nr 290 (Nowogród Bobrzański – Kożuchów).

Nazwa

Nazwa wywodzi się ze staropolskiego określenia "brzeziny" oznaczającego brzozowy las. Według niemieckiego językoznawcy Heinricha Adamy’ego pochodzi ona od polskiej nazwy drzewa liściastego "brzozy" - "von brzoza, brzezina = Birke"^[4]. W swoim dziele o nazwach miejscowych na Śląsku wydanym w 1888 roku we Wrocławiu wymienia pierwotną nazwę w formie "Bresnicha" podając jej znaczenie "Birkendorf" czyli w tłumaczeniu "Brzozowa wieś"^[4]. Niemcy zgermanizowali nazwę na Briesnitz w wyniku czego utraciła ona swoje pierwotne znaczenie^[4].

W 1295 w kronice łacińskiej Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis (pol. Księga uposażeń biskupstwa wrocławskiego) miejscowość wymieniona jest w zlatynizowanej formie Brzesnicza^[5][6].

Historia

Wieś wzmiankowana już w 1217 roku, należała do zakonu kanoników regularnych z Nowogrodu Bobrzańskiego.

W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Brzeźnica. W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa zielonogórskiego.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są^[7]:

• kościół parafialny pod wezwaniem św. Marii Magdaleny barokowy z XVIII w. Powstał w latach 1703–1705, na miejscu późnogotyckiego kościoła istniejącego już w XIV wieku. Wieża dobudowana została w czasach późniejszych. Mieści się na niej dzwon z 1579 r. Wyposażenie kościoła pochodzi z okresu budowy.
• plebania barokowa z XVII w. Stojący obok kościoła budynek plebanii pochodzi z 1676 r. Nad wejściem umieszczono kamienną rzeźbę Anioła Stróża.

inne zabytki:

• pałac eklektyczny z XIX w.

• 
  Brzeźnica – kościół
• 
  Brzeźnica – plebania

Warto zobaczyć

• występy zespołu ludowego górali czadeckich "Watra"
• rezerwat leśny "Dąbrowa Brzeźnicka"

Zobacz też

• Brzeźnica
• Brzeźnica Bychawska
• Brzeźnica Bychawska-Kolonia
• Brzeźnica Książęca
• Brzeźnica Leśna
• Brzeźnica-Kolonia

Przypisy

1. NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-04].
2. Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 98 [zarchiwizowane 2022-10-26].
3. Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 11412
4. HeinrichH. Adamy HeinrichH., Die schlesischen Ortsnamen, ihre Entstehung und Bedeutung. Ein Bild aus der Vorzeit, wyd. 2, Breslau: Verlag von Priebatsch’s Buchhandlung, 1888, s. 44, OCLC 456751858 (niem.).
5. Liber fundationis episcopatus Vratislaviensis online
6. H. Markgraf, J. W. Schulte, "Codex Diplomaticus Silesiae T.14 Liber Fundationis Episcopatus Vratislaviensis", Breslau 1889
7. Rejestr zabytków nieruchomych woj. lubuskiego - stan na 31.12.2012 r.. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 116. [dostęp 2013-03-04].

Linki zewnętrzne

• Brzeźnica 1.) wś, powiat żagański, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 412.
• Cyfrowe Archiwum Tradycji Lokalnej – Brzeźnica