Loading AI tools
Bronisław Zelek (ur. 27 września 1935 w Nastasowie, zm. 28 lutego 2018[1]) – polski grafik, plakacista i projektant krojów typograficznych.
| Data i miejsce urodzenia |
27 września 1935 |
|---|---|
| Data śmierci |
28 lutego 2018 |
| Narodowość | |
| Alma Mater | |
| Dziedzina sztuki |
Studiował w Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (początkowo na Wydziale Rzeźby, potem na Wydziale Grafiki), na której w 1961 obronił dyplom w pracowni profesora Henryka Tomaszewskiego. W latach 1961–1971 był wykładowcą tej uczelni i działał w środowisku polskiej szkoły plakatu[2].
W 1967 otrzymał Nagrodę im. Tadeusza Trepkowskiego za najlepszy plakat roku[3]. Jako uczestnik warszawskiego Biennale Plakatu zadebiutował w 1968 plakatem Ptaki (1965) do filmu Alfreda Hitchcocka o tym samym tytule[4].
W latach 60. i 70. stworzył wiele prac, które uznano za najlepsze w jego twórczości (m.in. Głód do filmu Henninga Carlsena o tym samym tytule). W 1971 wyjechał do Austrii i osiadł w Wiedniu.
Plakat
Podstawą kompozycji i ekspresji w jego plakatach były litery. Specjalizował się w kompilacji obrazu z typografią. Zajmował się głównie projektowaniem plakatów na potrzeby filmu, tworzył także dla Polskiej Federacji Jazzowej. Był autorem uznawanego za jeden z najlepszych plakatów chopinowskich na „VIII Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. Fryderyka Chopina”. Jego znane plakaty to: Dni Filmu Polskiego (1964), Pierwszy krzyk (1965), Noc poślubna w deszczu (1968), Wielka miłość (1970), Chłodnym okiem (1972) i Che (1973).
W 2012 miała miejsce pierwsza od czterdziestu lat w Polsce wystawa jego plakatów i malarstwa „Litera Obraz”. Została zorganizowana w warszawskiej Galerii Grafiki i Plakatu.
Kroje typograficzne
Był autorem kilku krojów typograficznych, które projektował w latach 70. i 80. dla francuskiego przedsiębiorstwa poligraficznego Mecanorma: New Zelek, Zelek Boldline, Zelek Sheadline, Zelek Black (tzw. „zelki”). Wykończenia liter kroju New Zelek zaprojektowane są pod kątem 45 stopni (początkowo krój ten nazywano „Liczbą 45”[5]). New Zelek należy do najbardziej znanych na świecie krojów Zelka w erze przedcyfrowej. Było to pierwsze polskie pismo zawierające, oprócz liter łacińskich, także znaki z innego alfabetu – (cyrylicy)[5]. Miało też kilka wersji rosyjskich i angielskich (ostatnia w 2009 autorstwa Brytyjczyka Simona Griffina).
O początkach swojej przygody z liternictwem napisał: Byłem kiedyś przeziębiony. Przyszła mnie odwiedzić moja dziewczyna i wypełniła kilka kształtów, które wcześniej narysowałem. Wysłałem to na konkurs do Paryża i zdobyłem pierwszą nagrodę[5].
Krój New Zelek został wykorzystany m.in. w logotypie Wien Energie[6], kopalni „Halemba” w Rudzie Śląskiej oraz londyńskiego duetu houseowego Basement Jaxx. Ponadto New Zelek Pro został użyty na okładce projektu muzycznego Taconafide[7].
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
