Brama Opatowska

Brama Opatowska – gotycka brama wjazdowa z 2 poł. XIV w. w Sandomierzu. Zbudowana z fundacji Kazimierza Wielkiego jako część murów obronnych miasta. W XVI w. została zwieńczona renesansową attyką ufundowaną przez sandomierskiego lekarza Stanisława Bartolona^[2].

Brama Opatowska

nr rej. A.739 z 10.01.1966 i z 10.03.1977[1]
Państwo	Polska
Miejscowość	Sandomierz
Adres	ul. Opatowska
Typ budynku	brama miejska
Styl architektoniczny	gotyk, renesans
Inwestor	Kazimierz III Wielki
Wysokość całkowita	33 m
Kondygnacje	5
Ukończenie budowy	XIV w.
Ważniejsze przebudowy	XVI w.
Położenie na mapie Polski Brama Opatowska
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego Brama Opatowska
Położenie na mapie powiatu sandomierskiego Brama Opatowska
Położenie na mapie Sandomierza Brama Opatowska
50°40′53,5″N 21°44′58,0″E
Strona internetowa

W czasie powstania styczniowego 8 lutego 1863 r. miał tu miejsce dramatyczny epilog bitwy pod Słupczą. Uchodzący z pola bitwy rozgromieni powstańcy próbowali stawiać opór na barykadzie wzniesionej w Bramie Opatowskiej. Została ona jednak zdobyta już przy pierwszym ataku ścigających ich Kozaków.

Jest jedyną zachowaną bramą spośród czterech, które prowadziły niegdyś do Sandomierza. Poza Opatowską do miasta prowadziły jeszcze bramy: Zawichojska, Lubelska i Krakowska oraz dwie furty, spośród których zachowała się jedna – Dominikańska, nazywana Uchem Igielnym.

W 1979 roku na tle Bramy Opatowskiej nagrano teledysk do piosenki Nic nie może wiecznie trwać Anny Jantar.

W 2014 r. bramę zwiedziło 114 676 osób, a w 2013 r. – 101 852 osób^[3].

• 
  Elewacja północna
• 
  Widok z Bramy
• 
  Logo „Pomnik Historii”

Pomnik historii

22 listopada 2017 r. decyzją Prezydenta RP Andrzeja Dudy na wniosek Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego Piotra Glińskiego, po uzyskaniu opinii Rady Ochrony Zabytków, wpisano sandomierski historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy na listę pomników historii, przyznawany zabytkom nieruchomym o szczególnej wartości historycznej, naukowej i artystycznej, utrwalonym w powszechnej świadomości i mającym duże znaczenie dla dziedzictwa kulturalnego Polski^[4]. Obszar tego pomnika obejmuje zabytki sandomierskiej starówki, w tym między innymi bazylikę katedralną, sandomierskie kościoły pw. Nawrócenia świętego Pawła, pw. św. Jakuba, pw. św. Michała, pw. św. Józefa, pw. Ducha Świętego, Dom Długosza, średniowieczny układ urbanistyczny miasta, Brama Opatowska, ratusz, Collegium Gostomianum, Wąwóz Królowej Jadwigi i Wąwóz Piszczele^[5][6].

Przypisy

1. Rejestr zabytków nieruchomych – województwo świętokrzyskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2013-01-17].
2. Zabytki Sandomierza – Brama Opatowska. sandomierskie.com. [dostęp 2013-01-17].
3. Turystyczne hity. Zobacz jak odwiedzano Świętokrzyskie w 2014 roku. echodnia.eu, 17 lutego 2015. [dostęp 2015-02-26].
4. Nowe Pomniki Historii. prezydent.pl, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].
5. ks. Tomasz Lis: Sandomierskie zabytki pomnikiem historii. Gość Niedzielny, 23 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24].
6. NID: Nota prasowa: „Sandomierz – historyczny zespół architektoniczno-krajobrazowy”. prezydent.pl, 22 listopada 2017. [dostęp 2017-11-24]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-01)].

Linki zewnętrzne

• Strona Bramy Opatowskiej
• Brama Opatowska na przewodnicy.sandomierz.pl
• Brama Opatowska na turystyka.sandomierz.pl. turystyka.sandomierz.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-24)].
• Archiwalne widoki bramy w bibliotece Polona