Boekentoren

Boekentoren, (pol.) Wieża książek^[3] – gmach Biblioteki Uniwersyteckiej w Gandawie budowany od 1936 roku, otwarty w 1942 roku^[4] w Gandawie w Belgii, modernistyczny projekt belgijskiego architekta Henry’ego van de Veldego, który w 1933 roku zaprojektował oprócz Wieży Książek także budynki Instytutu Historii Sztuki, Farmacji i Weterynarii Uniwersytetu Gandawskiego (dwa ostatnie nigdy nie zostały wybudowane z braków finansowych oraz z powodu wybuchu II wojny światowej). Budynek znajduje się w najwyżej położonej części miasta – Blandijnberg, ma 64 metry wysokości, 24 piętra (cztery pod ziemią), wspaniały belweder, a na półkach biblioteki znajduje się ponad trzy miliony książek (listopad 2006). Są tu także średniowieczne manuskrypty, inkunabuły, starodruki, mapy, ilustracje, rysunki i plakaty. Od 1 lipca 1992 roku Boekentoren jest wpisana na listę chronionych zabytków.

Wieża książek

Boekentoren

nr rej. 9219 z 1 lipca 1992[1], 21049 z 14 września 2009[2]
Widok z południowego zachodu (2021)
Państwo	Belgia
Miejscowość	Gandawa
Adres	Rozier 9, 9000 Gandawa
Typ budynku	biblioteka
Styl architektoniczny	modernizm
Architekt	Henry van de Velde
Wysokość całkowita	64
Kondygnacje	24
Rozpoczęcie budowy	1936
Ukończenie budowy	1942
Położenie na mapie Flandrii Wschodniej Wieża książek
Położenie na mapie Belgii Wieża książek
51°02′42,1″N 3°43′33,1″E
Strona internetowa

Projekt i budowa

W 1935 roku van de Velde zaprezentował gotowy w całości projekt Boekentoren – wieży, która miała być symbolem nauki, mądrości i wiedzy, czwartą wieżą Gandawy (po wieżach kościoła św. Mikołaja, dzwonnicy i katedry św. Bawona). Architekt zaprojektował najmniejsze nawet detale budynku – profile okien, wzory posadzek, umeblowanie, itp. Sale rozmieścił van de Velde w bardzo przemyślany sposób – wielka czytelnia znajduje się po stronie południowej i dzięki temu jest dobrze oświetlona, natomiast salę z manuskryptami umieścił w północnej części budynku, aby uniknąć szkodliwego wpływu światła słonecznego. Budynek zbudowano na planie krzyża greckiego, nie ze względów religijnych, a jako symbol związku ziemi z niebem, czasu i przestrzeni. Na materiały do budowy oraz prac wykończeniowych wybrał van de Velde jedynie takie, które pochodziłyby z Belgii lub Konga Belgijskiego.

W 1936 roku rozpoczęto budowę – pracami zajęli się Gustave Mangel, specjalista od uzbrojonego betonu i Jean-Norbert Cloquet. Henry van de Velde wybrał niezwykłą fasadę z betonu na podeście z wapienia. W 1939 roku budynek był w stanie surowym i gotowy do prac wykończeniowych. Braki finansowe i wybuch II wojny światowej sprawiły, że van de Velde musiał zmienić nieco plany odnośnie do materiałów użytych do wykończenia budynku, także jedynie część z projektu umeblowania doczekała się realizacji. Z zamówionych dzieł sztuki Boekentoren otrzymała tylko projekty Karela Aubroecka i Jozefa Cantré.

Galeria

• 
  Wieża (2021)
• 
  Klatka schodowa (2007)
• 
  Katalogi kartkowe (2010)
• 
  Zbiory specjalne (2010)
• 
  Czytelnia (2010)
• 
  Wnętrze belwederu (2022)

Przypisy

1. Universiteitsbibliotheek en Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde [online], inventaris.onroerenderfgoed.be [dostęp 2022-10-14] (niderl.).
2. Universiteitsbibliotheek, Hoger Instituut voor Kunstgeschiedenis en Oudheidkunde en Faculteit Letteren en Wijsbegeerte [online], inventaris.onroerenderfgoed.be [dostęp 2022-10-14] (niderl.).
3. Van de Velde Henry. Architekci - Secesja w architekturze Polski [online], www.icimss.edu.pl [dostęp 2022-10-14].
4. Building [online], Boekentoren Gent [dostęp 2022-10-14] (ang.).

Bibliografia

• Boekentoren – strona biblioteki uniwersyteckiej w Gandawie (niderl.)
• Oficjalna strona miasta Gandawy – zabytki. gent.be. [zarchiwizowane z tego adresu (2007-05-17)]. (niderl.)