Boczniak rowkowanotrzonowy

Boczniak rowkowanotrzonowy (Pleurotus cornucopiae (Paulet) Rolland) – gatunek grzybów z rodziny boczniakowatych (Pleurotaceae)^[1].

Boczniak rowkowanotrzonowy

Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	grzyby
Typ	podstawczaki
Klasa	pieczarniaki
Rząd	pieczarkowce
Rodzina	boczniakowate
Rodzaj	boczniak
Gatunek	boczniak rowkowanotrzonowy
Nazwa systematyczna
Pleurotus cornucopiae (Paulet) Rolland Acta Phytogeogr. Suec.: pl. 44, fig. 36 (1910)

Systematyka i nazewnictwo

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Pleurotus, Pleurotaceae, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi^[1].

Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1793 r. J.J. Paulet nadając mu nazwę Dendrosarcus cornucopiae. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1910 r. Léon Louis Rolland^[1].

Synonimy^[2]:

• Agaricus cornucopiae (Paulet) Pers. 1828
• Agaricus dimidiatus Bull. 1791
• Agaricus sapidus Schulzer 188
• Agaricus sapidus Schulzer 1873
• Crepidotus cornucopiae (Paulet) Murrill, 1916
• Dendrosarcus cornucopiae Paulet 1793
• Dendrosarcus sapidus (Sacc.) Kuntze 1898
• Fungus cornucopiae Paulet 1793
• Pleurotus cornucopiae (Paulet) Rolland 1910 subsp. cornucopiae
• Pleurotus cornucopiae (Paulet) Rolland 1910 var. cornucopiae
• Pleurotus ostreatus f. cornucopiae (Paulet) Quél. 1886
• Pleurotus ostreatus var. cornucopiae (Paulet) Pilát 1935
• Pleurotus sapidus Sacc. 1887
• Pocillaria cornucopioides (Paulet) Kuntze 1891

Nazwę polską podał Władysław Wojewoda w 1999 r.^[3] Używana jest też nazwa boczniak lejkowaty^[4].

Morfologia

Kapelusz

Średnica 4–12 cm, kształt początkowo łukowaty, później płaski, w końcu wklęsły, a nawet lejkowaty. Powierzchnia gładka, naga, o barwie białawej, płowożółtej, płowoochrowej, bladobrązowej. Starsze owocniki blakną^[4]. Podczas suchej pogody nieco lepki, podczas wilgotnej śliski^[5].

Blaszki

Średnio gęste, o szerokości do 10 mm, głęboko zbiegające po trzonie. W dolnej części często bywają często siateczkowate wskutek połączenia anastomozami. U młodych owocników białe, potem kremowo-żółte^[4].

Trzon

Wysokość 3–10 cm, grubość 1–1,8 cm, centralny lub ekscentryczny, czasami nawet rozgałęziony. Barwa początkowo biała, potem kremowa^[4]. Silnie wrośnięty w podłoże^[5].

Miąższ

Elastyczny, mięsisty, biały, nie zmieniający barwy po uszkodzeniu. Smak i zapach łagodny, przyjemny^[5].

Cechy mikroskopowe

Wysyp zarodników białawy^[5]. System strzępkowy w miąższu monomityczny lub dimityczny, strzępki o bardzo grubych ścianach, zwłaszcza u starszych owocników. Zarodniki w kształcie wydłużonej elipsoidy o rozmiarach około 8–11 μm o 3,5–5,5 μm. Brak cystyd^[6].

Gatunki podobne

• boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus). Jest bardziej pospolity, zwykle większy, ma niebieskosiny kapelusz, boczny trzon, i pojawia się dopiero późną jesienią^[4].
• boczniak białożółty (Pleurotus dryinus). Nie ma anastomoz na blaszkach i jego kapelusz nie jest lejkowaty^[4].

Występowanie i siedlisko

W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony. Podano jego występowanie także w zachodniej Kanadzie, na wyspie Mauritius obok Afryki i kilku miejscach Azji (Iran, Japonia, Tajwan i Korea)^[7]. W Polsce znajduje się na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski. Ma status V – gatunek narażony, który zapewne w najbliższej przyszłości przesunie się do kategorii wymierających, jeśli nadal będą działać czynniki zagrożenia^[8]. Znajduje się na listach gatunków zagrożonych także w Szwajcarii i Norwegii, w Niemczech jest rzadki^[3].

Rośnie w lasach i parkach na martwym drewnie, zwłaszcza buków, topoli osiki i dębów. Owocniki pojawiają się od maja do października^[3].

Znaczenie

Saprotrof i łagodny pasożyt drzew liściastych^[6]. Grzyb jadalny i w niektórych krajach uprawiany tak samo, jak boczniak ostrygowaty. W rejonie Szanghaju w Chinach uprawiany jest na podłożu z bawełny i wiórów drzewnych o zawartości wody powyżej 65%^[9]. Jako podłoże stosowana jest także pasteryzowana trawa, ale wydajność produkcji na tym podłożu jest mniejsza^[10].