Bitwa pod Seckenheim

Bitwa pod Seckenheim – rozstrzygająca bitwa w trakcie wojny badeńsko-palatynackiej (niem. Mainzer Stiftsfehde), w latach 1461–1462.

Bitwa pod Seckenheim

Wojna badeńsko-palatynacka 1461–1462
Ulryk V walczący pod Seckenheim
Czas	1462
Miejsce	Seckenheim koło Mannheim
Wynik	zwycięstwo wojsk palatynackich
Strony konfliktu
Palatynat Reński siły cesarskie
Dowódcy
Fryderyk Wittelsbach Fryderyk III Habsburg
Siły
1100 jazdy 2000 piechoty 700–800 jazdy
Straty
nieznane 400
Położenie na mapie Badenii-Wirtembergii miejsce bitwy
Położenie na mapie Niemiec miejsce bitwy
49°29′20,0400″N 8°28′09,0120″E

Po śmierci, w 1449 w Worms, 25-letniego elektora Ludwika IV opiekę nad jego jednorocznym synem Filipem objął brat Ludwika Fryderyk I. W okresie swojego panowania Fryderyk poszerzył znacznie terytorium, przekształcając Palatynat Reński w jedno z najpotężniejszych i nowoczesnych księstw w zachodnich Niemczech. Zgodnie z postanowieniami złotej bulli Karola IV, Fryderyk I mógł pozostawać zastępcą nieletniego Filipa do czasu osiągnięcia przez chłopca pełnoletniości. Chcąc obejść to prawo, zaadoptował on chłopca w 1451 oraz zdecydował się nie wstępować w związek małżeński, aby zachować porządek dziedziczenia (później poślubi on potajemnie Klarę Dett). Dzięki temu Fryderyk I mógł sprawować władzę jako jedyny elektor, co poparli liczni książęta oraz papież. Przeciwko tej decyzji opowiedział się jednak cesarz Fryderyk III Habsburg, który z powodów politycznych wypowiedział wojnę nowemu władcy Palatynatu.

W 1460 cesarz i sprzymierzeni z nim władcy oraz biskupi rozpoczęli działania wojenne. 4 lipca doszło do bitwy pod Pfeddersheim, zwycięskiej dla sił Fryderyka I. Krótko później w szeregach sojuszników cesarskich doszło do sporów, wobec czego władca zmuszony był szukać nowych sprzymierzeńców. Pozyskał margrabię palatynackiego Ludwika oraz nowego arcybiskupa Karola badeńskiego. Sprzymierzeni ponownie zebrali swoje siły, liczące 10 000 ludzi, pod Pforzheim, skąd wkroczyli do Palatynatu. 27 czerwca 1462 oblegli miasto Heidelsheim. Obóz wojskowy założono pod St. Leon-Rot, skąd przeprowadzano liczne najazdy na okoliczne wioski, które pustoszono a ludność zabijano. Tymczasem Fryderyk I, niezauważony przez przeciwnika, zebrał swoje siły w Leimen i nocą 30 czerwca skierował się na południe ku Seckenheim, które dzień wcześniej spustoszyły wojska cesarskie.

Rankiem następnego dnia jazda cesarska w sile 800 ludzi, zbliżając się ponownie do miasta, została niespodziewanie zaatakowana przez 1100 palatynackich rycerzy i 2000 piechoty, która z okrzykiem Hut paltzgraff vnd nimmer mee! (Palatyn dziś albo nigdy) uderzyła na tyły wroga. Oddział cesarski zmuszono do rozdzielenia się, odcinając mu drogę powrotną do obozu. O losach bitwy zadecydował atak piechoty złożonej z mieszkańców i chłopów spod Heidelbergu, którzy przeważyli szalę zwycięstwa na stronę palatynacką. Chłopi zastosowali taktykę szwajcarskich lancknechtów, uderzając swoimi maczugami w kończyny koni, raniąc je dzidami i ściągając z nich jeźdźców za pomocą hakownic i halabard. Do niewoli trafiło około 400 rycerzy cesarskich, wśród nich biskup Metzu oraz jeden z dowodzących, hrabia Ulryk V Wirtemberski. Bitwa pod Seckenheim była decydującym starciem wojny, zakończonej zwycięstwem Palatynatu.

Bibliografia

• Volker Rödel: Der Griff nach der Krone. Schnelle + Steiner, Regensburg 2000
• Hans-Jörg Probst: Die Schlacht bei Seckenheim.

Linki zewnętrzne

• Artykuł o bitwie