Bitwa o Midway (film 1942)

Bitwa o Midway (ang. The Battle of Midway) – krótkometrażowy amerykański film dokumentalny z 1942 w reżyserii Johna Forda. Obraz składa się z kolorowych ujęć nakręconych podczas bitwy pod Midway i komentarzy wygłaszanych przez różnych narratorów m.in. Johnny’ego Governali’ego, Donalda Crispa, Henry’ego Fondę i Jane Darwell.

Ten artykuł dotyczy amerykańskiego filmu z 1942. Zobacz też: inne znaczenia tego terminu.

Bitwa o Midway

The Battle of Midway

Gatunek	dokumentalny
Rok produkcji	1942
Data premiery	14 września 1942
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	18 min
Reżyseria	John Ford
Scenariusz	Dudley Nichols James Kevin McGuinness
Muzyka	Alfred Newman
Zdjęcia	John Ford Jack MacKenzie Kenneth M. Pier
Montaż	John Ford Robert Parrish
Produkcja	John Ford
Wytwórnia	20th Century Fox
Dystrybucja	War Activities Committee

Fabuła

W pierwszych sekwencjach filmu narrator Ray Milland wyjaśnia, gdzie znajduje się Midway oraz dlaczego ma strategiczne znaczenie. Kolejne ujęcia przedstawiają amerykańskich żołnierzy służących na wyspie, a całość komentuje kobiecy głos należący do Verny Felton. Ta pochodząca z miejscowości Springfield w stanie Ohio kobieta w pewnym momencie zwraca uwagę na chłopaka pochodzącego z jej miasta. Okazuje się nim pilot lotnictwa William E. „Junior” Kinney. Pokazany zostaje również materiał filmowy z jego rodziną.

Nagle narracja skupia się na samej bitwie, a przedstawione sceny ukazują obronę wyspy, walki na morzu i jej następstwa. Na końcu podane są japońskie straty.

Produkcja

Kiedy w 1942 Marynarka Wojenna USA wysłała reżysera Johna Forda na Midway sądził, że wojskowi chcą, by nakręcił tam film dokumentalny o życiu w małej, odizolowanej bazie wojskowej. Dwa dni przed bitwą dowiedział się, że Japończycy planują atak na bazę i że przygotowywana jest obrona^[1]. Materiał, który podczas niej nagrał był całkowicie improwizowany. Gdy jeszcze spał, został obudzony przez odgłosy walki, więc szybko chwycił kamerę i rozpoczął filmowanie^[2]. W trakcie zdjęć został ranny, więc gdy powrócił do USA był witany jak bohater. Przez kilka dekad niesłusznie uważano, że był on jedynym operatorem, gdyż w rzeczywistości podczas zdjęć pomagali mu również Jack MacKenzie i Kenneth M. Pier^[1].

Po powrocie reżyser obawiał się, że wojskowi cenzorzy nie dopuszczą do publicznej prezentacji jego materiału, więc po przybyciu do Los Angeles przekazał go Robertowi Parrishowi, by potajemnie go zredagował. Postanowił wpleść w niego także ujęcia z Jamesem Rooseveltem, synem prezydenta Franklina D. Roosevelta i oficerem Marine Corps. Kiedy później prezydent obejrzał go w Białym Domu powiedział, że chciałby, aby każda matka w Ameryce zobaczyła ten film, dzięki czemu uchronił go przed cenzurą^[1]. Został on także, wraz z czterema innymi produkcjami, doceniony przez Amerykańską Akademię Filmową i nagrodzony Oscarem w kategorii najlepszy dokument w 1943.

Dystrybucją trwającego 18 minut obrazu zajęła się wytwórnia 20th Century Fox.

Ford był przerażony, tym że żołnierze, których poznał i filmował zginęli później w bitwie. Powiedział nawet, że w porównaniu do tych, którzy walczyli, on sam jest tchórzem. Podczas pobytu na Midway zaprzyjaźnił się z 8. Dywizjonem Torpedowym, z którego 29 na 30 żołnierzy zaginęło lub zginęło podczas walk. Materiał filmowy, który z nimi nakręcił zmontował później w ośmiominutowy film Torpedo Squadron 8, a jego kopie rozesłał rodzinom żołnierzy^[1].

Ścieżka dźwiękowa

Lista utworów^[3]:

Utwór	Tytuł	Autor	Wykonawca
1.	America, My Country Tis of Thee	Lowell Mason (muzyka), Samuel F. Smith (tekst)	chór
2.	Anchors Aweigh	Charles A. Zimmerman (muzyka)
3.	Yankee Doodle	muzyka tradycyjna
4.	U.S. Marine Corps Hymn	Jacques Offenbach (muzyka), L.Z. Phillips (tekst)	Marines
5.	Red River Valley	muzyka tradycyjna
6.	Army Air Corps Song	Robert Crawford
7.	Star Spangled Banner	John Stafford Smith (muzyka), Francis Scott Key (tekst)	chór
8.	Onward Christian Soldiers	Arthur Sullivan, Sabine Baring-Gould	chór
9.	Over There	George M. Cohan (muzyka)

Kadry z filmu

• 
  Ciężki bombowiec Boeing B-17 Flying Fortress startujący z Midway
• 
  Grupa żołnierzy Marines
• 
  Żołnierze strzelający z karabinu maszynowego
• 
  Ostrzał japońskich samolotów
• 
  Bombowce nurkujące Vought SB2U Vindicator podczas startu
• 
  Amerykańska baza po bombardowaniu
• 
  Lotniskowiec USS Hornet (CV-8)

Przypisy

1. Mark Harris. In the Line of Fire. „Entertainment Weekly”, s. 78, 2014-02-28.
2. Robert Parrish: Growing Up in Hollywood. Nowy Jork: Harcourt, Brace, Jovanovich, 1976. ISBN 978-0-15-137473-1. Brak numerów stron w książce
3. The Battle of the Midway (1942) – Soundtracks. imdb.com. [dostęp 2014-03-19]. (ang.).

Linki zewnętrzne

• Bitwa o Midway w bazie IMDb (ang.)
• Bitwa o Midway w bazie Filmweb
• Bitwa o Midway dostępny do bezpłatnego pobrania z Internet Archive (ang.)

Encyklopedie internetowe (film krótkometrażowy):

• Britannica: topic/The-Battle-of-Midway