Bieg 24-godzinny

Bieg 24-godzinny – rodzaj ultramaratonu, w którym zawodnicy dążą do przebiegnięcia jak największej odległości w czasie 24 godzin. Zawody takie rozgrywane są zwykle jako bieg uliczny na pętli o długości od 1 do 3 kilometrów, a niekiedy na bieżni lekkoatletycznej o długości 400 metrów. Czołowi zawodnicy przebiegają 200 km lub więcej, najlepsi na świecie potrafią przebiec ponad 270 km. Aktualny rekord świata mężczyzn Aleksandra Sorokina z 2022 roku wynosi 319,614 km. Litwinowi po ponad dwudziestu latach udało się poprawić poprzedni rekord Janisa Kurosa o kilkanaście kilometrów, co jest uważane za niezwykłe osiągnięcie^[1][2]. Na osiągane wyniki niekorzystny wpływ mogą mieć złe (do biegania) warunki atmosferyczne, a w szczególności upały.

Corocznie rozgrywane są Mistrzostwa Świata IAU w biegu 24-godzinnym. Są to zawody organizowane przez IAU (International Association of Ultrarunners = Międzynarodowe Stowarzyszenie Ultrabiegaczy). W roku 2012 miały miejsce w Polsce, w Katowicach. Zawody te stały na bardzo wysokim poziomie, między innymi dzięki sprzyjającej, chłodnej pogodzie, i stosunkowo płaskiej trasie.

W Polsce corocznie odbywają się (nieliczne) zawody w biegu 24-godzinnym, w tym także o randze mistrzostw Polski.

Inne tego typu konkurencje biegowe, to bieg 12-godzinny i bieg 48-godzinny. Niektóre zawody w biegu 48-godzinnym są łączone z zawodami w biegu 24-godzinnym, lub zawodnikom biegu 48 h mierzy się rezultat częściowy po 24 godzinach (i po 12 godzinach).

Historia biegów 24-godzinnych

Idea biegu 24-godzinnego jest bardzo stara – narodziła się w czasach, gdy ludzie kierowali się cyklami słonecznymi. Greccy historycy wspominali o biegaczach, którzy pomiędzy jednym wschodem słońca a drugim potrafili pokonać ogromny dystans. Indiańskimi obrzędami związanymi z bieganiem również zawiadywało słońce, a biegacze „poprzez swój wysiłek wzmacniali jego wędrówkę po niebie”^[3].

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Rodzaje biegów 24-godzinnych

Uliczne

Rozgrywane są zwykle na krótkiej (1 do 3 km) pętli ulicznej. Takie zawody są najczęstsze, tak są rozgrywane mistrzostwa świata i mistrzostwa Polski

Torowe

Rozgrywane są na bieżni stadionu lekkoatletycznego, o długości okrążenia zwykle 400 m, a niekiedy w hali. Tak jest rozgrywany najstarszy bieg 24 h – Self Transcendence 24 hour race w Ottawie w Kanadzie.

Przełajowe, w tym także górskie

Rozgrywane są w terenie, poza ulicami. Tutaj pętla może być dużo dłuższa. Zawodnicy muszą mieć własne oświetlenie na noc.

Zawodnikom zalicza się tylko pełne ukończone pętle, gdyż trudno by było zmierzyć przebyty przez zawodnika dystans ostatniej niedokończonej pętli.

Najlepsze wyniki

Rekordy świata w biegu 24-godzinnym

(bez rozróżnienia na zawody uliczne i zawody na bieżni stadionu):

• Kobiety: 270,363 km – Miho Nakata, Japonia (Tajwan 2023)^[4]
• Mężczyźni: 319,614 km – Aleksandr Sorokin, Litwa (Włochy 2022)^[5]

Rekordy Polski w biegu 24-godzinnym

PZLA rejestruje w tej konkurencji nie „Rekordy Polski” ale „Najlepsze wyniki w historii"

Aktualne najlepsze wyniki polskich zawodników:

Mężczyźni:

• Andrzej Piotrowski 301,859 km – Mistrzostwa Europy (Werona) (wrzesień 2022)^[6]
• Sebastian Białobrzeski 267,187 km – Mistrzostwa świata w Belfaście (lipiec 2017)^[7]

Kobiety:

• Małgorzata Pazda-Pozorska 260,678 km – Mistrzostwa Polski w Pabianicach (sierpień 2020)^[8]
• Patrycja Bereznowska 259,991 km – Mistrzostwa świata w Belfaście (lipiec 2017)^[7]

Najlepszy polski wynik mężczyzn był przed kwietniem 2015 gorszy, niż rekord świata kobiet, co się nie zdarza na krótszych dystansach biegowych.

Mistrzostwa Świata w biegu 24-godzinnym

Coroczne (od roku 2003) zawody uliczne w biegu 24-godzinnym, organizowane przez International Association of Ultrarunners (IAU) pod nazwą 24h World Challenge w roku 2010 we współpracy z IAAF przekształcono w oficjalne mistrzostwa świata (World Championship)^[9][10].

W roku 2001 odbyły się takie zawody na torze (na bieżni lekkoatletycznej). W roku 2011 nie było zawodów, natomiast w roku 2014 zaplanowane zawody zostały odwołane.

Data zawodów	Mężczyźni	Dystans (km)	Kobiety	Dystans (km)	Miejscowość
2003-10-11	Paul Beckers	270,087	Irina Reutowitsch	237,052	Uden
2004-10-23	Ryōichi Sekiya	269,085	Sumie Inagaki	237,154	Brno
2005-07-16	Anatoli Kruglikow	268,065	Ludmiła Kalinina	242,228	Wörschach
2006-02-25	Ryōichi Sekiya	272,936	Sumie Inagaki	237,144	Tajpej
2007-07-28	Ryōichi Sekiya	263,562	Ludmiła Kalinina	236,848	Drummondville
2008-10-18	Ryōichi Sekiya	273,366	Anne-Marie Vernet	239,685	Seul
2009-05-02	Henrik Olsson	257,042	Anne-Cécile Fontaine	243,644	Bergamo
2010-05-14	Shingo Inoue	273,708	Anne-Cécile Fontaine	239,797	Brive-la-Gaillarde
2012-09-08	Mike Morton	277,543	Michaela Dimitriadu	244,232	Katowice
2013-05-12	Jon Olsen	269,675	Mami Kudo	252,205	Steenbergen
2014-12-07	-- Odwołane	--	-- Odwołane	--	-- (Tajpej)
2015-04-12	Florian Reus	263,899	Katalin Nagy	244,495	Turyn
2017-07-01/02	Yoshihiko Ishikawa	270,870	Patrycja Bereznowska	259,991	Belfast
2019-10-26/27	Aleksandr Sorokin	278,972	Camille Herron	270,116	Albi
2021-10-02/03	-- Odwołane	--	-- Odwołane	--	Bukareszt
2023-12-01/02	Aleksandr Sorokin	301,790	Miho Nakata	270,363	Tajpej[11]
2025-10-25/26					Albi[12]

Mistrzostwa Europy w biegu 24-godzinnym

Ta sekcja jest niekompletna. Jeśli możesz, rozbuduj ją.

Data	Miejsce zawodów	Mężczyźni	Dystans (km)	Kobiety	Dystans (km)	Mężczyźni drużynowo	Dystans (km)	Kobiety drużynowo	Dystans (km)
1992	Apeldoorn	Helmut Schieke (GER)	250,698	Sigrid Lomsky (GER)	231,008
1993	Bazylea	Helmut Dreyer (GER)	259,265	Sigrid Lomsky (GER)	243,657	Rosja	699,397	Niemcy	682,284
1994	Segedyn	Janos Bogar (HUN)	261,122	Sigrid Lomsky (GER)	231,482
1996	Courçon	Ferenc Györi (HUN)	259,922	Marie Bertrand (FRA)	231,049
1997	Bazylea	Vladimir Tivikov (RUS)	249,039	Irina Reutovich (RUS)	236,284
1998	Marquette-lez-Lille	Lucien Taelman (BEL)	267,626	Marie Mayeras-Bertrand (FRA)	226,457
1999	Werona	Yiannis Kouros (GRE)	262,324	Irina Reutovich (RUS)	223,763
2000	Uden	Lubomir Hrmo (SVK)	259,273	Irina Reutovich (RUS)	225,418
2001	Apeldoorn	Paul Beckers (BEL)	260,559	Irina Reutovich (RUS)	226,634
2002	Gravigny	Jens Lukas (GER)	267,294	Edit Berces (HUN)	232,284
2003	Uden	Paul Beckers (BEL)	270,087	Irina Reutovich (RUS)	237,052
2004	Brno	Lubomir Hrmo (SVK)	259,064	Galina Eremina (RUS)	235,012
2005	Wörschach	Anatolii Kruglikov (RUS)	268,065	Liudmila Kalinina (RUS)	242,228
2006	Werona	Vladimir Bychkov (RUS)	254,774	Irina Koval (BLR)	229,452
2007	Madryt	Anatolii Kruglikov (RUS)	257,358	Liudmila Kalinina (RUS)	233,307
2009	Bergamo	Henrik Olsson (SWE)	257,042	Anne-Cecile Fontaine (FRA)	243,644
2010	Brive-la-Gaillarde	Ivan Cudin (ITA)	263,841	Anne-Cecile Fontaine (FRA)	239,797	Włochy	758,932	Francja	685,800
2012	Katowice	Florian Reus (GER)	261,718	Michaela Dimitriadu (CZE)	244,232	Niemcy	759,457	Francja	666,503
2013	Steenbergen	Florian Reus (GER)	259,939	Anne-Marie Vernet (FRA)	229,393	Niemcy	752,007	Francja	670,698
2015	Turyn	Florian Reus (GER)	263,899	Maria Jansson (SWE)	238,964	Wielka Brytania	770,777	Szwecja	684,981
2016	Albi	Daniel Alan Lawson (GBR)	261,843	Maria Jansson (SWE)	250,647	Francja	763,291	Polska	701,429
2018	Timișoara	Andrzej Radzikowski (POL)	265,410	Patrycja Bereznowska (POL)	243,350	Francja	754,620	Polska	720,450
2020	Odwołane[13]
2022	Werona[14]	Aleksandr Sorokin	319,614	Patrycja Bereznowska	256,250	Polska	825,526	Polska	754,822

Mistrzostwa Polski w biegu 24-godzinnym

Osobny artykuł: Medalistki mistrzostw Polski seniorów w biegu 24-godzinnym.

Osobny artykuł: Medaliści mistrzostw Polski seniorów w biegu 24-godzinnym.

Data	Miejsce zawodów	Mężczyźni	Dystans (km)	Kobiety	Dystans (km)
2008-06-08	Kraków	Waldemar Pędzich	243,621	--	--
2009-06-28	Ruda Śląska	Waldemar Pędzich	230,420	Mariola Młynarska	181,294
2010-09-11	Katowice	Adam Jagieła	241,511	Aleksandra Niwińska	217,153
2011-09-18	Katowice	Marcin Sieja	242,003	Aleksandra Niwińska	216,980
2012-06-10	Katowice	Marcin Sieja	247,023	Aleksandra Niwińska	206,864
2013-10-20	Katowice	Andrzej Radzikowski	251,113	Aleksandra Niwińska	216,304
2014-09-27	Katowice	Paweł Szynal	253,567	Patrycja Bereznowska	214,014
2015-09-26	Łyse k. Ostrołęki	Paweł Szynal	246,887	Patrycja Bereznowska	238,197
2016-09-03	Kraków	Sławomir Rzechuła	221,636	Patrycja Bereznowska	225,727
2017-04-08	Łódź	Andrzej Radzikowski	258,228	Patrycja Bereznowska	256,246
2018-09-08	Łyse k. Ostrołęki	Leszek Małyszek*	237,514	Patrycja Bereznowska	232,390
2019-04-07	Supraśl[15]	Andrzej Piotrowski	255,499	Aneta Rajda	223,000
2020-08-29	Pabianice[16]	Leszek Małyszek	260,027	Małgorzata Pazda-Pozorska	260,678
2021-08-28	Pabianice[17]	Andrzej Piotrowski**	272,606	Patrycja Bereznowska	242,828
2022-05-14	Pabianice[18]	Andrzej Piotrowski	282,201	Aleksandra Niwińska	255,587
2023-05-06	Pabianice[19]	Andrzej Piotrowski	265,130	Patrycja Bereznowska	240,778
2024-05-11	Pabianice[20]	Mariusz Napiórkowski	276,081	Patrycja Bereznowska	263,178

* Zwycięzcą Mistrzostw w 2018 roku był Andrzej Piotrowski z wynikiem 243,412, nie posiadał on jednak jeszcze członkostwa PZLA^[21].

** W kategorii Open Piotrowski zajął trzecie miejsce za Aleksandrem Sorokinem, który podczas zawodów poprawił rekord świata oraz Andrii Tkaczukiem^[22].

Normy klasyfikacyjne PZLA dla biegu 24-godzinnego

Bieg 24-godzinny nie jest dyscypliną olimpijską. Zawody w biegu 24-godzinnym są rozgrywane odrębnie od zwykłych zawodów lekkoatletycznych.

Tak, jak dla dyscyplin olimpijskich, Polski Związek Lekkiej Atletyki (PZLA) ustala normy klasyfikacyjne^[23][24] także dla biegu 24-godzinnego^[25].

Warunkiem uzyskania klasy mistrzowskiej międzynarodowej (MM) jest osiągnięcie (na zawodach o wymaganej randze) wyniku co najmniej 235 km (mężczyźni) lub 210 km (kobiety).

Pełna lista norm klasyfikacyjnych (klas sportowych) PZLA (Polskiego Związku Lekkiej Atletyki) dla biegu 24 h:^[26]

symbol klasy	klasa	KOBIETY norma (km)	MĘŻCZYŹNI norma (km)
MM	mistrzowska międzynarodowa	210	235
M	mistrzowska	195	215
1	pierwsza	180	205
2	druga	165	185
3	trzecia	150	170

Różnice pomiędzy normami dla mężczyzn i kobiet są tu dużo mniejsze, niż różnice norm dla krótszych biegów. Przykładowo – norma na klasę MM kobiet jest wyższa, niż norma na klasę 1 mężczyzn (a na przykład dla biegu na 100 metrów norma na klasę MM kobiet jest niższa, niż norma na klasę 2 mężczyzn). Jest to odzwierciedleniem faktu, że w biegach ultradystansowych siła mięśni (atut mężczyzn) nie odgrywa tak dużej roli, jak w biegach krótszych. Dużą rolę odgrywa natomiast zdolność organizmu do czerpania energii ze spalania tłuszczu (atut kobiet)^[27]. Olbrzymią rolę odgrywają także cechy wykraczające ponad sprawność fizyczną^[28].