Bernard Maciejowski herbu Ciołek (ur. 1548, zm. 19 stycznia 1608 w Krakowie) – biskup łucki i krakowski, arcybiskup gnieźnieński i prymas Polski w latach 1606–1608, chorąży wielki koronny w latach 1574–1582[1], starosta bolesławski w 1579 roku[2].
| Prymas Polski | ||
.jpg) | ||
| ||
| Kraj działania | ||
|---|---|---|
| Data urodzenia | ||
| Data śmierci | ||
| Miejsce pochówku |
bazylika archikatedralna św. Stanisława i św. Wacława w Krakowie | |
| Arcybiskup gnieźnieński | ||
| Okres sprawowania |
1606–1608 | |
| Wyznanie | ||
| Kościół | ||
| Prezbiterat |
1586 | |
| Nominacja biskupia |
8 czerwca 1587 | |
| Sakra biskupia |
24 stycznia 1588 | |
| Kreacja kardynalska |
9 czerwca 1604 | |
| Kościół tytularny | ||
| Data konsekracji |
24 stycznia 1588 | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Konsekrator | |||||||
| |||||||
Życiorys
Był bratankiem biskupa krakowskiego Samuela Maciejowskiego. Nauki pobierał w kolegium jezuickim w Wiedniu. W latach 1579–1581 uczestnik wojny z Rosją w czasie panowania króla Stefana Batorego. Pod wpływem księdza Piotra Skargi podjął decyzję o studiach teologicznych w Rzymie, które odbywał od 1582. W 1586 w Rzymie przyjął święcenia kapłańskie, w tym samym roku został kanonikiem krakowskim. Po śmierci Stefana Batorego poparł starania o tron polski Zygmunta III Wazy. Za to poparcie dostał nominację w 1588 na biskupstwo łuckie. W 1589 roku był sygnatariuszem ratyfikacji traktatu bytomsko-będzińskiego na sejmie pacyfikacyjnym[3].
Jako biskup łucki ufundował w Lublinie kolegium jezuickie (1591–1596). Brał udział w przygotowaniu unii brzeskiej. W 1600 został biskupem krakowskim[a], ingres do katedry wawelskiej odbył 12 sierpnia 1600. Jako biskup Krakowa zwołał w 1601 synod i wydał list pasterski skierowany do proboszczów, uważany dzisiaj za pierwszy podręcznik duszpasterstwa. List ten w 1607 został spopularyzowany w całej Polsce.
W 1604 Maciejowski otrzymał kapelusz kardynalski (mianowany przez Klemensa VIII), a dwa lata później nominację na arcybiskupa gnieźnieńskiego i prymasa Polski. W związku z faktem, iż po nominacji na arcybiskupstwo gnieźnieńskie król Zygmunt III Waza nie pozwolił mu pobierać także dochodów z biskupstwa krakowskiego, jego stosunki z królem uległy pogorszeniu. Dodatkowym czynnikiem mającym wpływ na pogorszenie relacji z Zygmuntem III było polecenie króla, aby kardynał Maciejowski nie używał baldachimu w czasie uroczystości kościelnych, co przynależało tylko do legata papieskiego, którym Maciejowski nie był. Z tego powodu kardynał po cichu wspierał rokosz Zebrzydowskiego 1606–1609.
Był reformatorem Kościoła w duchu soboru trydenckiego. Popierał kontrreformację. Z jego inicjatywy w roku 1603 wydano w Krakowie pierwszy polski indeks ksiąg zakazanych wzorowany na indeksie Klemensa VIII z 1596[4].
Był zwolennikiem kultu królowej Jadwigi Andegawenki oraz jej czarnego krucyfiksu z katedry wawelskiej. Mecenas artystów, poetów i uczonych. Pochowany został w katedrze wawelskiej, w kaplicy Matki Bożej Śnieżnej, gdzie spoczął obok stryja Samuela Maciejowskiego. Zachował się portret biskupa przechowywany zgodnie ze zwyczajem w krużgankach klasztoru franciszkanów.
Zobacz też
Uwagi
- W 1591 po przeniesieniu Jerzego Radziwiłła z biskupstwa wileńskiego na krakowskie, jego następcą w Wilnie miał zostać Maciejowski, co spowodowało spór trwający blisko 10 lat. III Statut Litewski w artykule 12 rozdziału 3 Około niedawania cudzoziemcom dostojeństw i urzędów wszelakich dozwalał bowiem na powierzanie wszystkich stanowisk w Wielkim Księstwie Litewskim, w tym duchownych, tylko Litwie, Rusi, Żmudzi, i rodzicom starodawnym i urodzeńcom Wielkiego Księstwa Litewskiego i innych ziem, temu Wielkiemu Księstwu należących. Ostatecznie w 1600 biskupem wileńskim został dotychczasowy administrator tamtejszej diecezji Benedykt Woyna (Polska i Litwa w dziejowym stosunku: praca zbiorowa Kraków 1914, s. 204–228).
Przypisy
Bibliografia
Linki zewnętrzne
Wikiwand in your browser!
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
