Bartodzieje (ludność służebna)

Bartodzieje (łac. mellifices) – kategoria ludności służebnej w Polsce w X–XIII wieku, trudniąca się bartnictwem. Zobowiązana była do dostarczania władzom zwierzchnim określonej ilości miodu rocznie. Poświadczona źródłowo w XII–XIII wieku. Śladem jej istnienia są w toponomastyce nazwy miejscowe Bartodzieje^[1] .

Ten artykuł dotyczy rodzaju ludności służebnej. Zobacz też: inne znaczenia tej nazwy.

Użycie nazwy

Nazwę Bartodziej jako pasiecznik, dozorca barci wymienia Słownik staropolski, który podaje najstarszy zapis o bartodzieju jako o profesji w języku polskim w formie Barthodzyey pochodzący z 1457^[2]. Ze średniowiecza pochodzą również pierwsze zapisy miejscowości o tej nazwie notowane w łacińskich dokumentach np. wieś Bartodzieje położona w województwie mazowieckim, w powiecie pułtuskim zanotowana została w 1240 jako Barthodzege^[3].

Przypisy

1. Modzelewski 1981 ↓.
2. Urbańczyk 1953 ↓, s. 68.
3. Rymut 1996 ↓, s. 91.

Bibliografia

• Karol Modzelewski: Encyklopedia historii gospodarczej Polski do 1945 roku, hasło "Bartodzieje". Warszawa: Wiedza Powszechna, 1981. ISBN 83-214-0185-6.
• Kazimierz Rymut: Nazwy miejscowe Polski, t. I A-B, hasło "Bartodzieje". Kraków: Polska Akademia Nauk, Instytut Języka polskiego, 1996, s. 91. ISBN 83-85579-34-6.
• Stanisław Urbańczyk: Słownik staropolski tom I (A — Ć), hasło "Bartodziej". Wrocław-Warszawa-Kraków: Pracownia, Polska Akademia Umiejętności, 1953, s. 68.