Barnis

Barnis (Barnīs, hist. Berenike, Berenice^[2]) – miejscowość i port przy przylądku Ras Banas w południowo-wschodniej części Egiptu, położone nad Morzem Czerwonym (Riwiera Morza Czerwonego), ok. 450 km na południe od Hurghady, 145 km na południe od Marsa Alam.

Barnis

‏Barnīs‎

Zdjęcie satelitarne
Państwo	Egipt
Muhafaza	Prowincja Morza Czerwonego
Populacja (2006) • liczba ludności	602[1]
Położenie na mapie Egiptu Barnis
23°54′38″N 35°28′34″E

Miasto Berenike założył w III wieku p.n.e. faraon Ptolemeusz II. Nazwa miejscowości pochodzi od imienia jego matki – Bereniki^[3]. Znajduje się tu port oraz stanowisko archeologiczne – ruiny starożytnego portu Berenike Troglodytica. Początkowo port służył do przeładunku transportów słoni afrykańskich^[4]. Niektóre z głównych celów podróży statków handlowych wypływających z portu znajdowały się w delcie Indusu, w Muziris i Arikamedu w Indiach, z których przywożono przyprawy i kamienie szlachetne. Z Chin sprowadzano jedwab; kość słoniową z wschodniej Afryki, a kadzidła i mirrę z Arabii. Z portu towary transportowano drogą lądową do Koptos nad Nilem.

Wokół miejscowości znajdują się szczyty górskie Dżabal Farajid i Bereke Bodkin – jedna z największych igieł skalnych północnej Afryki i Bliskiego Wschodu. W Barnis znajduje się Muzeum Beduińskie oraz ruiny świątyni Serapisa odkryte w XIX wieku przez Belzoniego. Miejscowość jest niedostępna dla turystów z uwagi na bazę marynarki wojennej.

Polsko-amerykańska ekspedycja archeologiczna w Berenike

Badania ekspedycji polsko-amerykańskiej na stanowisku Berenike (The Berenike Project) trwają od 2008 roku, kierują nimi S.E. Sidebotham z Uniwersytetu Delaware w USA oraz Iwona Zych z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW. Projekt stanowi kontynuację wcześniejszych badań amerykańsko-holenderskich prowadzonych w latach 1994–2001 pod kierunkiem S.E. Sidebothama oraz W.Z. Wendricha. Poza pracami wykopaliskowymi przeprowadzone zostały przez Tomasza Herbicha z Instytutu Archeologii i Etnologii PAN badania nieinwazyjne, w wyniku których powstała mapa magnetyczna całego stanowiska. Zidentyfikowano dzięki temu między innymi pozostałości hellenistycznych monumentalnych zabudowań fortowych, badanych w ramach ekspedycji polsko-amerykańskiej przez Marka Woźniaka z CAŚ UW^[5]. W komorze bramy wczesnohellenistycznego Berenike odkryto wykutą w skale studnię, której zbadanie pozwoliło archeolog na rekonstrukcję historii wczesnohellenistycznej fortecy^[6]. The Berenike Project koncentruje się na odkrywaniu i rekonstrukcji starożytnego krajobrazu południowo-zachodniej zatoki, która identyfikowana jest z portem. Przypływały tu statki z dalekich Indii, a także z południowych obszarów Morza Czerwonego, południowej Arabii czy wschodniej Afryki^[7]. Podczas badań odsłonięto zabudowania warsztatowe, pozostałości desek statków, lin, cum a także tzw. portowy temenos z dwiema budowlami o charakterze najprawdopodobniej świątynnym, nazwanymi Lotus Temple i Square Feature^[5]. Jednym z najciekawszych odkryć jest cmentarzysko psów, kotów i małpek, złożone z prawie 100 szkieletów tych zwierząt^[8].

Zobacz też

• The Berenike Project
• Myos Hormos

Przypisy

1. Wyniki spisu ludności z 2006 roku w Prowincji Morza Czerwonego. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-08-15)]. (arab.).
2. Nazewnictwo geograficzne świata, zeszyt 2. Komisja Standaryzacji Nazw Geograficznych poza Granicami Polski, 2004. s. 31. [dostęp 2017-01-30].
3. LudwigL. Koenen LudwigL., ReinholdR. Merkelbach ReinholdR., Zeitschrift fur Papyrologie und Epigraphik, Band 1, Heft 1, „Vigiliae Christianae”, 24 (4), 1970, s. 318, DOI: 10.2307/1583379, ISSN 0042-6032, JSTOR: 1583379 [dostęp 2023-12-07].
4. Faraoński port w Berenike – coraz więcej zagadek [online], Nauka w Polsce [dostęp 2019-01-23] (pol.).
5. Berenike [online], pcma.uw.edu.pl [dostęp 2019-01-23] (pol.).
6. JerzyJ. Oleksiak JerzyJ., Studnia wyschła! Zmiany klimatyczne a zmierzch wczesnohellenistycznego Berenike, archeowieści.pl [online], 10 maja 2021 [dostęp 2022-01-13] (pol.).
7. IwonaI. Zych IwonaI., The harbor of Berenike in the early Roman period: overview of the excavations from 2009 to 2015; with Appendix: The pottery evidence, „Polish Archaeology in the Mediterranean”, 26 (2), 2018, s. 93–132, DOI: 10.5604/01.3001.0012.1822, ISSN 1234-5415 [dostęp 2019-01-23].
8. MartaM. Osypińska MartaM., PiotrP. Osypiński PiotrP., New evidence for the emergence of the human-pet relation in early Roman Berenike (1st–2nd century AD), „Polish Archaeology in the Mediterranean”, 26 (2), 2018, s. 167–192, DOI: 10.5604/01.3001.0012.1825, ISSN 1234-5415 [dostęp 2019-01-23].

Bibliografia

• Egipt, wyd. Pascal, 2006, s. 448
• G. W. B. Huntingford The Ethnology and History of the Area Covered by the Periplus Huntingford (trans. & ed.), Periplus of the Erythraean Sea (London, 1980).
• S. Sidebotham and W. Wendrich, Roms Tor am Roten Meer nach Arabien und Indien, AW 32-3 (2001), ss. 251-263.
• Woźniak i inni, Berenike Trogodytika: a Hellenistic fortress on the Red Sea coast, Egypt, „Antiquity”, 96 (366), 2018, DOI: 10.15184/aqy.2018.252.
• I.I. Zych I.I., The harbor of early Roman “Imperial” Berenike: overview of excavations from 2009 to 2015, „Polish Archaeology in the Mediterranean”, 26/2, 2017, s. 93–132.