Bandera

Bandera (z hiszp. Bandera) – podstawowa flaga podnoszona na jednostce pływającej, określająca przynależność państwową statku, w szerszym znaczeniu sama przynależność państwowa (np. statek bandery estońskiej). Bandera ma najczęściej kształt prostokąta, jej kolorystyka, wzór oraz proporcje wymiarów określone są w ustawodawstwie danego państwa^[1][2].

Ten artykuł dotyczy żeglugi. Zobacz też: inne znaczenia tego słowa.

Brytyjska bandera na okręcie HMS Victory

Charakterystyka

Bandera jest rodzajem flagi określającym przynależność państwową jednostki pływającej. Często określa jednocześnie charakter statku (handlowy, wojenny itp.). Może zasadniczo różnić się od flagi państwowej, a jej kształt i wygląd muszą być określone w specjalnym rejestrze statków. Uroczyste podniesienie bandery jest związane z przejęciem statku przez armatora i oddaniem do eksploatacji.

Weksylolodzy rozróżniają trzy rodzaje bander:

• cywilna (symbol ) jednostek handlowych i wycieczkowych
• państwowa lub rządowa (symbol ) jednostek porządkowych, np. straży przybrzeżnej
• wojskowa (symbol () jednostek marynarki wojennej

Przykłady bander

• 
  Bandera Marynarki Wojennej Rzeczypospolitej Polskiej
• 
  Bandera Marynarki Wojennej Wielkiej Brytanii
• 
  Bandera cywilna Wielkiej Brytanii
• 
  Bandera Marynarki Wojennej Królestwa Danii
• 
  Bandery używane w różnych okresach przez Marynarki Wojenne Niemiec
• 
  Bandera Marynarki Wojennej Nowej Zelandii
• 
  Bandera cywilna Republiki Estońskiej
• 
  Bandera cywilna Republiki Czeskiej

Polska bandera

Tablica bander w książeczce marynarza z 1944 roku

Współczesna polska bandera podnoszona na morskich statkach handlowych składa się z dwóch pasów materiału – białego u góry i czerwonego na dole oraz godła Polski znajdującego się na środku białego pasa (jak we "fladze państwowej z godłem Rzeczypospolitej Polskiej"). Polska bandera wojenna jest niemal identyczna jak handlowa z tą różnicą, że na krawędzi części swobodnej ma przedłużoną dolną i górną krawędź tworzące trójkątne wcięcie (jaskółczy ogon). Zmieniają się przy tym proporcje z 5:8 na 5:10,5 (czyli 10:21).

W Rzeczypospolitej przedrozbiorowej polska bandera wojenna przedstawiała Orła Białego na czerwonym tle, statki handlowe nosiły natomiast czerwoną banderę z wizerunkiem ramienia trzymającego pałasz^[a][3].

• Polskie bandery
• 
  5:8 Polska flaga państwowa pełniąca rolę bandery na wodach śródlądowych^[4]
• 
  5:8 Polska flaga państwowa z godłem pełniąca rolę bandery cywilnej i handlowej na wodach morskich^[5], a także jednostek policji na wodach śródlądowych^[6]
• 
  10:21 Bandera wojenna Polski^[7]
• 
  3:5 Bandera pomocniczych jednostek pływających Polskiej Marynarki Wojennej^[8]
• 
  Bandera polska w XVII wieku

Zobacz też

Zobacz hasło bandera w Wikisłowniku

Zobacz w Wikiźródłach hasło Bandera w Encyklopedii staropolskiej

• Bandera piratów
• Tania bandera

Uwagi

1. W języku staropolskim mianem pałasza określano potocznie szereg zróżnicowanych typów bocznej broni białej. W rzeczywistości na banderze przedstawiono broń zbliżoną do tasaka.