Loading AI tools
jednostka organizacyjna bartnictwa w dawnej Polsce Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bór bartny (łac. mellificium, apisterium) – jednostka organizacyjna dawnego bartnictwa, obejmująca zwykle kilkadziesiąt drzew z barciami.
.png)
Podstawą organizacyjną gospodarki bartniczej w przedrozbiorowej Polsce, a także podstawą do określania zobowiązań bartnika, był tzw. bór[1]. Na bór składało zwykle około 60 drzew z barciami zasiedlonymi pszczołami[2]. W praktyce zdarzały się też większe bory, liczące nawet 120 barci, ale również niewielkie, złożone tylko z 6 barci[3].
Bór mógł być dzielony na mniejsze podjednostki składające się np. z 30 barci (półborek) czy 15 barci (ćwierćborek)[3]. Zdarzały się też transakcje, w których przekazywano tylko kilka drzew, a nawet pojedyncze drzewa[4]. Kilka borów mogło tworzyć uroczysko, zaś te z kolei składały się na puszcze, tworząc trójstopniową strukturę bartnictwa w dobrach królewskich[3].
Do boru bartnego nie zaliczał się cały obszar leśny, a jedynie same drzewa bartne[5]. Bartnik nie stawał się więc właścicielem całego lasu – otrzymywał jedynie prawo do użytkowania lasu w określonych granicach, zaś jego własnością były tylko wyrobione barcie[6]. Z borem powiązane mogły być też łąki nadrzeczne (tzw. bartne lub borowe), polany śródleśne oraz budy (domki lub szałasy, w których zamieszkiwali bartnicy podczas prac)[3].
Jeden bartnik mógł posiadać kilka borów, ale też gospodarować jedynie na fragmencie boru[3]. Bartnicy posiadający bór mogli należeć do bractw bartnych[7]. Na drzewach bartnych danego boru umieszczano znaki własnościowe określane jako znamiona bartne[8].
W dokumentach polskojęzycznych bór nazywano też terminem obelstwo[2]. W tekstach łacińskich występował termin mellificium lub rzadziej apisterium[2].
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
