Azotan rtęci(II)

Azotan rtęci(II), Hg(NO
3)
2 – nieorganiczny związek chemiczny, sól rtęci na II stopniu utlenienia i kwasu azotowego. Jest to białe lub bezbarwne ciało stałe, bardzo dobrze rozpuszczalne w wodzie. Występuje w formie bezwodnej oraz mono- i dihydratu^[3].

Azotan rtęci

Nazewnictwo Nomenklatura systematyczna (IUPAC) konst. bis(azotan) rtęci addyt. trioksydoazotan(1−) rtęci(2+) Inne nazwy i oznaczenia półsyst. azotan rtęci(II) Stocka azotan(V) rtęci(II) inne daw. azotan rtęciowy
Ogólne informacje
Wzór sumaryczny	Hg(NO3)2
Masa molowa	324,60 g/mol
Wygląd	Bezbarwne lub białe kryształy[1]
Identyfikacja
Numer CAS	10045-94-0 (bezwodny) 7783-34-8 (monohydrat) 22852-67-1 (dihydrat)
PubChem	24864
SMILES [N+](=O)([O-])[O-].[N+](=O)([O-])[O-].[Hg+2]
Właściwości Gęstość 4,4 g/cm³[1]; ciało stałe Rozpuszczalność w wodzie dobrze rozpuszczalny w wodzie[2] w innych rozpuszczalnikach nierozpuszczalny w etanolu[3], dobrze rozpuszczalny w rozcieńczonych roztworach kwasów[2] Temperatura topnienia 79 °C[3] Temperatura rozkładu ok. 120 °C[4]
Niebezpieczeństwa Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2025-01-26] Globalnie zharmonizowany system klasyfikacji i oznakowania chemikaliów Na podstawie podanego źródła[4] azotan rtęci(II) monohydrat Niebezpieczeństwo Zwroty H H300+H310+H330, H373, H410 Zwroty P P262, P264, P273, P280, P302+P352+P310, P304+P340+P310 NFPA 704 Na podstawie podanego źródła[5] 0 4 0   Numer RTECS OW8225000 Dawka śmiertelna LD50: 25 mg/kg (mysz, drogą pokarmową)[6]
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)

Otrzymywanie

Związek ten można otrzymać poprzez dodawanie rtęci do gorącego, stężonego kwasu azotowego. Po zatężeniu azotan rtęci(II) krystalizuje w postaci hydratu. Niedomiar kwasu lub jego niskie stężenie prowadzić może do otrzymania azotanu rtęci(I)(inne języki), Hg
2(NO
3)
2^[7].

Zagrożenia

Jak wszystkie rozpuszczalne związki rtęci, jest silnie trujący. Działa toksycznie przez drogi oddechowe, w kontakcie ze skórą i po połknięciu. Kumuluje się w organizmie. Działa bardzo toksycznie na organizmy wodne i może powodować długo utrzymujące się niekorzystne zmiany w środowisku wodnym.

Przypisy

1. Azotan(V) rtęci(II), międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy (pol. • ang.).
2. The Merck Index. An Encyclopedia of Chemicals, Drugs, and Biologicals, S. (red.)S.() Budavari, Whitehouse Station: Merck and Co., 1996, s. 1004.
3. CRC Handbook of Chemistry and Physics, David R.D.R. Lide (red.), wyd. 88, Boca Raton: CRC Press, 2007, s. 4-76, ISBN 978-0-8493-0488-0 (ang.).
4. Mercury(II) nitrate monohydrate [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, 27 kwietnia 2024, numer katalogowy: 516953 [dostęp 2017-12-29]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
5. Mercury(II) nitrate monohydrate [online], karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich, numer katalogowy: 516953 [dostęp 2017-12-29] (ang.). (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
6. Mercuric nitrate, [w:] PubChem [online], United States National Library of Medicine, CID: 24864 (ang.).
7. PradyotP. Patnaik PradyotP., Handbook of Inorganic Chemicals, London: McGraw-Hill, 2003, s. 573–574, ISBN 0-07-049439-8 (ang.).