August Schleicher

August Schleicher (ur. 19 lutego 1821 w Meiningen, zm. 6 grudnia 1868 w Jenie) – niemiecki filolog, językoznawca^[1].

August Schleicher

Państwo działania	Niemcy
Data i miejsce urodzenia	19 lutego 1821 Meiningen
Data i miejsce śmierci	6 grudnia 1868 Jena
Zawód, zajęcie	językoznawca, filolog, indoeuropeista
profesor
Specjalność: Językoznawstwo
Nauczyciel akademicki
uczelnia	Uniwersytet w Pradze
Stanowisko	profesor
Okres zatrudn.	1850-1857
uczelnia	Uniwersytet w Jenie
Stanowisko	profesor
Okres zatrudn.	1857-1868

W latach 1850–1857 wykładał jako profesor filologię klasyczną i językoznawstwo porównawcze na uniwersytecie w Pradze. 1857-1868 był profesorem na uniwersytecie w Jenie^[2]. Jest autorem prac na temat języka niemieckiego, języka litewskiego, języka połabskiego. Jego najważniejszym dziełem jest Kompendium gramatyki porównawczej języków indoeuropejskich (Compendium der vergleichenden Grammatik der indogermanischen Sprachen) (1861-1862). Uznawał języki fleksyjne, które wywodzą się z języka praindoeuropejskiego, za najlepiej rozwinięte formy językowe^[3].

Nawiązując do teorii Karola Darwina stworzył teorię drzewa genealogicznego (Stammbaumtheorie), w ramach której dowodził, iż wszystkie języki powstają z określonego prajęzyka w wyniku dyferencjacji, co prowadzi do powstania rodzin językowych i poszczególnych języków^[4]. Inną koncepcję zaproponował jego uczeń Johannes Schmidt, od którego pochodzi tzw. Wellentheorie (teoria falowa), koncepcja falowego rozwoju języków^[5]. Pośrednie stanowisko zajął August Leskien^[6].

Schleicher próbował zrekonstruować wymarły język praindoeuropejski. Jest autorem opowiadania Owca i konie, napisanego w hipotetycznym języku praindoeuropejskim^[7].

Przypisy

1. Schleicher August, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2024-01-31].
2. August Schleicher | Indo-European languages, comparative linguistics, polygenesis | Britannica [online], www.britannica.com [dostęp 2024-01-31] (ang.).
3. Gudrun Brundin: Kleine deutsche Sprachgeschichte. München: Fink 2004, s. 205.
4. Peter Ernst: Deutsche Sprachgeschichte. Eine Einführung in die diachrone Sprachwissenschaft des Deutschen. Wien 2005, s. 21–23.
5. Peter Ernst: Deutsche Sprachgeschichte. Eine Einführung in die diachrone Sprachwissenschaft des Deutschen. Wien, s. 23–24.
6. AdamA. Heinz AdamA., Dzieje językoznawstwa w zarysie, 1978, s. 173 [dostęp 2024-02-01].
7. August Schleicher und die indogermanische Ursprache – GRIN Rozdz. 2.2.

Bibliografia

• Hasło biograficzne w Neue Deutsche Biographie (autor: Gertrud Bense). Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 23, Duncker & Humblot, Berlin 2007, ISBN 978-3-428-11204-3, s. 50 (Wersja zdigitalizowana)

• Gudrun Brundin: Kleine deutsche Sprachgeschichte. München: Fink, 2004. ISBN 3-7705-3854-4.
• Peter Ernst: Deutsche Sprachgeschichte. Eine Einführung in die diachrone Sprachwissenschaft des Deutschen. Wien: Facultas Verlags- und Buchhandels AG, 2005, s. 21–23. ISBN 3-8252-2582-6.

Linki zewnętrzne

• August Schleicher, Über die Stellung der vergleichenden Sprachwissenschaft in mersprachigen Ländern w bibliotece Polona

Kontrola autorytatywna (osoba):

• ISNI: 000000010909411X
• VIAF: 64164510
• LCCN: n80113306
• GND: 118759302
• BnF: 13524889m, 11935160t
• SUDOC: 050328425
• SBN: SBLV041481
• NLA: 35480584
• NKC: jn20000728604
• NTA: 071190597
• BIBSYS: 90156314
• CiNii: DA03683260
• Open Library: OL812099A
• PLWABN: 9810579883805606
• NUKAT: n2002038502
• J9U: 987007276774605171
• PTBNP: 250707
• LNB: 000225161
• NSK: 000192598
• CONOR: 103890531
• ΕΒΕ: 256473
• KRNLK: KAC202265576
• LIH: LNB:V*51648;=BK

Encyklopedie internetowe:

• PWN: 3973049
• Britannica: biography/August-Schleicher
• Treccani: august-schleicher
• БРЭ: 4943950
• NE.se: august-schleicher
• SNL: August_Schleicher
• VLE: august-schleicher
• DSDE: August_Schleicher
• Hrvatska enciklopedija: 54892