August Bécu
polski lekarz Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
polski lekarz Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
August Ludwik Bécu (ur. 22 kwietnia?/3 maja 1771 w Grodnie, zm. 26 sierpnia?/7 września 1824[1] w Wilnie) – polski chirurg, profesor medycyny, wykładowca higieny i patomorfologii na Cesarskim Uniwersytecie Wileńskim, członek założyciel Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego (1805); ojczym Juliusza Słowackiego.
 August Ludwik Bécu, mal. Jan Rustem | |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
26 sierpnia?/7 września 1824 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie | |
Wywodził się z osiadłej w XVII w. na Pomorzu rodziny francuskich protestantów. Jego ojciec, Jan Ludwik Bécu, osiedlił się w Rzeczypospolitej za panowania króla Stanisława Augusta. W 1775 został nobilitowany. Matką była Karolina z Heinów.
Ukończył szkołę średnią w Grodnie, a następnie (ze złotym medalem) Szkołę Główną Litewską.
29 czerwca 1789 uzyskał doktorat z filozofii, 6 stycznia 1793 doktorat z medycyny, 1 października 1797 został wykładowcą, a od 1806 profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Wileńskim.
W latach 1798–1814 był lekarzem w wileńskim szpitalu szarytek. Wydał rozprawę O wakcynie, czyli tak zwanej krowiej ospie (1803), traktującą o odkrytej przez Edwarda Jennera metodzie szczepienia wirusem ospy krowiej przeciwko ospie prawdziwej; sam też tę metodę zastosował w 1803, jako pierwszy na Litwie[2].
Był współzałożycielem, a od 1811 prezesem Wileńskiego Towarzystwa Lekarskiego. W latach 1805–1824 był członkiem korespondentem Towarzystwa Warszawskiego Przyjaciół Nauk[3].
Zginął od porażenia piorunem 26 sierpnia?/7 września 1824[a] około godz. 14.00[4] podczas drzemki w swoim mieszkaniu przy ul. Zamkowej 7 w Wilnie. Według współczesnych relacji piorun, od którego zginął Bécu, był piorunem kulistym[1].
Został pochowany na cmentarzu Na Rossie w Wilnie[5].
Z pierwszą małżonką, Katarzyną z Tomaszewskich[6] Bécu (zm. 18 XI 1816), miał dwie córki: Aleksandrę Mianowską (1804–1832), serdeczną przyjaciółkę i powiernicę Juliusza Słowackiego i Hersylię Januszewską (1806–1872), przyszłą żonę Teofila Januszewskiego, brata Salomei – matki poety[7]. 17 sierpnia 1818 poślubił Salomeę Słowacką. Został w ten sposób ojczymem ośmioletniego wówczas Juliusza Słowackiego.
Był pierwowzorem postaci Doktora z III części Dziadów (1832) Adama Mickiewicza. August Bécu jako profesor i członek władz Uniwersytetu Wileńskiego był odbierany przez Adama Mickiewicza, przebywającego w tym czasie, tj. w latach 1823–1824 w więzieniu w klasztorze bazylianów w Wilnie i na zesłaniu oraz patriotyczną młodzież, jako zdrajca i współpracownik senatora Nikołaja Nowosilcowa. W 1832 Juliusz Słowacki, po lekturze III części „Dziadów”, uważał, że takie przedstawienie jego ojczyma jest krzywdzące, niesprawiedliwe i zniesławiające – chciał wyzwać Adama Mickiewicza na pojedynek[8]. Ostatecznie pojedynek nie odbył się, a skończyło się to wzajemną niechęcią poetów[1]. W odpowiedzi Juliusz Słowacki podjął polemikę z Adamem Mickiewiczem i III części „Dziadów”, wydając w 1834 dramat Kordian. Wątek śmierci od pioruna Juliusz Słowacki wykorzystał w tragedii Balladyna (1839).
(...) – słychać uderzenie piorunu)
WSZYSCY
(zlęknieni)
- Słowo stało się ciałem! – To tu!
INNI
- Tu! tu!
KS. PIOTR
- Nie tu.
JEDEN
(patrząc w okno)
- Jak blisko – w sam róg domu uniwersytetu.
SENATOR
(podchodzi do okna)
- Okna Doktora!
KTOŚ Z WIDZÓW
- Słyszysz w domu krzyk kobiéty?
KTOŚ NA ULICY
(śmiejąc się)
- Cha – cha – cha – diabli wzięli.
- (Pelikan wbiega zmieszany)
SENATOR
- Nasz Doktor?
PELIKAN
- Zabity
- Od pioruna. Fenomen ten godzien rozbiorów:
- Około domu stało dziesięć konduktorów.
- A piorun go w ostatnim pokoju wytropił,
- Nic nie zepsuł i tylko ruble srebrne stopił,
- Srebro leżało w biurku, tuż u głów Doktora,
- I zapewne służyło dziś za konduktora.
STAROSTA
- Ruble rosyjskie, widzę, bardzo niebezpieczne.
(...)
Seamless Wikipedia browsing. On steroids.
Every time you click a link to Wikipedia, Wiktionary or Wikiquote in your browser's search results, it will show the modern Wikiwand interface.
Wikiwand extension is a five stars, simple, with minimum permission required to keep your browsing private, safe and transparent.
